Lúc đó Bồ tát Di Lặc ở trong đại chúng, từ chỗ ngồi đứng dậy, đỉnh lễ chân Phật, nhiễu phía hữu 3 vòng, quỳ dài chắp tay mà bạch Phật rằng:
Đại bi Thế Tôn! Xin Ngài rộng vì các hàng Bồ tát mở kho tàng bí mật khiến cho đại chúng hiểu biết sâu sắc ý nghĩa luân hồi, phân biệt rõ ràng nẻo tà chính, ban bố cho hết thảy chúng sinh đời sau, được con mắt đọa vô úy ấy, đối với đại Niết bàn, sinh lòng tin quyết định, không lại trôi theo cảnh giới luân hồi, khởi ra kiến giải tuần hoàn nữa.
Bạch Thế Tôn! Nếu chư Bồ tát và chúng sinh đời sau, muốn tới được bể đại tịch diệt của Như Lai, làm thế nào sẽ đoạn được căn bản luân hồi? Ở mọi ngả luân hồi, có bao nhiêu thứ tính? Tu Bồ đề của Phật có mấy thứ sai biêt? Trở vào cõi trần lao, sẽ đặt ra bao nhiêu phương tiện giáo hóa độ mọi chúng sinh?
Kính xin Ngài chẳng bỏ lòng đại bi cứu đời; khiến cho hết thảy Bồ tát và chúng sinh đời sau, những người tu hành, được con mắt trí tuệ trong sáng, chiếu rọi vào gương lòng, viên ngộ được tri kiến vô thượng của Như Lai.
Nói như thế rồi, năm vóc gieo xuống đất, thỉnh cầu như thế, trước sau 3 lần.
Khi bấy giờ, Đức Thế Tôn bảo Bồ tát Di Lặc rằng: Tốt lắm thay! Tốt lắm thay! Thiện nam tử! Như các ông mới có thể vì chư Bồ tát và chúng sinh đời sau, thỉnh hỏi về nghĩa vi diệu bí mật thâm áo ở Như Lai, khiến chư Bồ tát được con mắt tuệ trong sáng và khiến hết thảy chúng sinh đời sau đoạn vĩnh viễn được luân hồi, tâm ngộ được thực tướng, đầy đủ vô sinh nhẫn. Ông nay nghe cho kỹ, ta sẽ vì ông nói.
Khi đó, Bồ tát Di Lặc vui mừng, vâng lời Phật chỉ dạy, cùng tất cả đại chúng đều im lặng lắng nghe.
Thiện nam tử! Hết thảy chúng sinh từ đời vô thủy, đều có thứ ân ái tham dục, nên có luân hồi. Nếu hết thảy chủng tính của mọi thế gian, như noãn sinh, thai sinh, thấp sinh, hóa sinh, đều do nơi dâm dục mà chính được tính mệnh, nên biết luân hồi do “ái” làm căn bản. Bởi có mọi dục, giúp nảy tính ái, thế nên hay khiến sinh tử đều cùng nối tiếp. Dục từ ái mà sinh, mệnh nhân dục mà có, chúng sinh yêu tính mệnh, lại nương ở gốc dục, lấy ái dục làm nhân, yêu thích mệnh làm quả. Bởi nơi dục cảnh, khởi ra mọi trái thuận. Cảnh giới với tâm ái liền sinh ra ghen ghét, tạo nên mọi thứ nghiệp, vì thế lại phát sinh, ở địa ngục và ngạ quỷ. Biết dục phải chán lìa, yêu thích đường chân, lìa nghiệp ác; vui nghiệp thiện lại hiện ở thiên đạo và nhân đạo. Vì lại biết mọi ái đáng chán ghét, nên bỏ “ái” vui “, xả” lại tăng thêm cái gốc của ái, liền hiện ở quả thiện hữu vi tăng thượng. Vì đều là luân hồi trước hết phải đoạn diệt tham dục và trừ bỏ khát ái.
Thiện nam tử! Sự biến hóa của Bồ tát thị hiện ở thế gian chẳng phải do ái làm gốc mà
chỉ lấy lòng từ bi, khiến cho chúng sinh kia trừ bỏ ái dục, chỉ mượn vào mọi tham dục mà vào cõi sinh tử. Nếu hết thảy chúng sinh đời sau, hay bỏ được mọi tham dục, trừ được yêu ghét, diệt mọi luân hồi, siêng cầu cảnh giới Viên Giác của Như Lai, với lòng thanh tịnh, liền được khai ngộ.
Thiện nam tử! Hết thảy chúng sinh, bởi gốc tham dục, nảy phát ra vô minh, hiển hiện thành 5 tính sai biệt không đồng đều, y vào 2 thứ chướng mà hiện ra nông sâu. Những gì là 2 chướng? Một là lý chướng, chướng ngại phần chính tri kiến. Hai là sự chướng, tiếp tục mọi sinh tử. Những gì là 5 tính? Thiện nam tử! Nếu 2 chướng này, chưa đoạn diệt được, gọi là chưa thành p. Nếu chư chúng sinh bỏ vĩnh viễn được tham dục, trừ được sự chướng trước, chưa đoạn được lý chướng, nên chỉ ngộ vào hàng Thanh văn và Duyên giác, chưa thể trụ ở cảnh giới của Bồ tát được. Thiện nam tử! Nếu hết thảy chúng sinh ở đời sau, muốn được trôi vào biển Đại Viên Giác của Như Lai, trước hết phải phát nguyện, cần đoạn trừ 2 chướng. Hai chướng đã ngăn chặn rồi, liền ngộ vào cảnh giới của Bồ tát. Nếu sự chướng và lý chướng dã đoạn diệt vĩnh viễn, tức vào được Viên Giác vi diệu của Như Lai, đầy đủ cả Bồ đề và Niết bàn. Thiện nam tử! Hết thảy chúng sinh đều chứng được Viên Giác, nếu gặp bậc thiện tri thức, y vào pháp hạnh nhân địa chỗ làm kia, khi ấy tu tập bèn có đốn và tiệm. Nếu gặp đường chính tu hành vô thượng Bồ đề của Như Lai, thời căn cơ bất luận lớn hay nhỏ, đều thành quả Phật. Nếu như chúng sinh, tuy cầu thiện hữu, lại gặp người tà kiến, chưa được chính ngộ, thời đó gọi là ngoại đạo chủng tính. Đó là lỗi lầm của tà sự, không phải lỗi của chúng sinh. Như thế gọi là 5 tính sai biệt của chúng sinh.
Thiện nam tử! Bồ tát chỉ lấy lòng đại bi và phương tiện hiện vào mọi thế gian, khai phát cho kẻ chưa ngộ, rồi đến thị hiện bao thứ hình tướng, bao cảnh giới thuận nghịch, cùng đồng sự với chúng, để giáo hóa khiến thành Phật, các Ngài đều nương vào sức nguyện thanh tịnh từ vô thủy. Nếu hết thảy chúng sinh ở mọi đời sau, đối với Đại Viên Giác, phát khởi tâm tăng thượng, phát đại nguyện thanh tịnh của Bồ tát, nên nói như thế này: Nguyện con đời hiện tại nay trụ vào Viên Giác của Phật, cầu bậc thiện tri thứ, không gặp phải ngoại đạo và nhị thừa, nương theo nguyện lực tu hành, đoạn lần lần được mọi chướng, chướng hết nguyện tròn đầy, lên được pháp điện thanh tịnh giải thoát, chứng đặng cảnh giới diệu trang nghiêm của Đại Viên Giác.
Khi bấy giờ Đức Thế Tôn muốn tuyên lại nghĩa trên mà nói kệ rằng:
Di Lặc ông nên biết
Hết thảy mọi chúng sinh
Không được đại giải thoát
Đều bởi vì tham dục
Đọa lạc trong sinh tử
Nếu hay đoạn yêu ghét
Không nhân tính sai biệt
Đều được thành Phật đạo
Hai chướng diệt vĩnh viễn
Cầu Thầy được chính ngộ
Tùy thuận nguyện Bồ tát
Ý chỉ Đại Niết bàn
Chư Bồ tát mười phương
Đều lấy nguyện đại bi
Thị hiện vào sinh tử
Người tu hành hiện tại
Và chúng sinh đời sau
Cần đoạn mọi ái kiến
Liền về Đại Viên Giác.
