TOẠ THIỀN NGHI: NHỮNG GIỚI LUẬT
CHO TỌA THIỀN
Eithei Dogen (Hy Huyền Đạo Nguyên 1200-1253)
Dan Welch và Kazuaki Tanahashi dịch
Thực hành Thiền là toạ thiền. Đối với toạ thiền, một chỗ yên lặng là thích hợp. Trải một tấm đệm dày. Chớ ở chỗ gió lùa hay khói, mưa hay sương. Hãy bảo vệ giữ gìn chỗ bạn an thân. Có những thí dụ đời xưa khi ngồi trên một chỗ ngồi kim cương hay ngồi trên một hòn đac phẳng phủ cỏ.
Ngày hay đêm chỗ ngồi cần không tối, ấm áp trong mùa đông và mát mẻ vào mùa hè.
Hãy để qua một bên mọi tính toán và để muôn sự yên nghỉ. Ngồi thiền không phải là nghỉ đến tốt hay nghỉ đến xấu. Nó không phải là nỗ lực ý thức. Nó không phải là nội quán.
Chớ mong muốn thành Phật; hãy quên chuyện ngồi hay nằm. Điều độ trong việc ăn uống. Hãy ý thức sự trôi qua của thời gian, và dấn thân vào ngồi thiên như cứu đầu mình khỏi lửa cháy. Trên núi Hoàng Mai, Ngũ tổ đã thực hành ngồi thiền và loại bỏ mọi hoạt động khác.
Khi ngồi thiền, hãy mặc áo cà-sa và dùng một gối trong. Gối không đặt dưới đùi mà chỉ ở dưới mông. Theo cách này, hai chân khoanh thì ở trên đệm và phần mông trên gối tròn. Đây là phương pháp chư Phật Tổ đã dùng để ngồi thiền.
Hãy ngồi bán già hoặc kiết già. Kiết già thì để chân phải lên đùi trái và chân trái lên đùi phải. Những ngón chân để dọc sát theo đùi. Với bán già, chỉ đặt chân trái lên đùi phải.
Nới lỏng y áo và xếp đặt chúng một cách trật tự. Hãy đặt tay phải lên chân trái và tay trái lên tay phải, hai ngón tay cái chạm nhẹ nhau. Hai bàn tay chồng lên nhau như vậy, đặt sát bụng để cho hai ngón tay cái nối nhau ngang với rốn.
Hãy ngồi thẳng xương sống. Chớ nghiêng bên trái hay bên phải, ra trước hoặc lui sau. Hai tai phải thẳng hàng với vai, và mũi thẳng hàng với rốn.
Hãy để lưỡi đụng vòm miệng, và thở qua mũi. Môi và răng ngậm lại. Mắt mở, không quá lớn, không quá khép. Đã điều chỉnh thân và tâm theo như vậy, hãy hít vào một hơi và thở ra hết.
Hãy ngồi vững vàng trong định và suy nghĩ không suy nghĩ. Bạn suy nghĩ không suy nghĩ như thế nào? Không suy nghĩ (vô niệm). Đây là trái tim của toạ thiền.
Tọa thiền là không học tập trung. Đó là pháp môn của thong dong và vui thoả lớn lao. Nó là giác ngộ vô nhiễm ngay khi thực hành.
(Tháng mười một, năm 1243, bài pháp này được dạy cho chúng hội ở Thiền viện Cát Phong quận Yoshida, tỉnh Echizen.)