Kinh Đại Bát Nhã Ba La Mật Đa - Tập 3
Bấy  giờ, cụ thọ Thiện Hiện lại đáp Xá Lợi Tử rằng: Như Tôn giả đã hỏi, sao  gọi quán các pháp ấy. Xá Lợi Tử! Các Bồ tát Ma ha tát khi tu hành Bát  nhã Ba la mật đa, quán sắc phi thường phi vô thường; quán thọ tưởng hành  thức phi thường phi vô thường. Quán sắc phi lạc phi khổ; quán thọ tưởng  hành thức phi lạc phi khổ. Quán sắc phi ngã phi vô ngã; quán thọ tưởng  hành thức phi ngã phi vô ngã. Quán sắc phi tịnh phi bất tịnh; quán thọ  tưởng hành thức phi tịnh phi bất tịnh. Quán sắc phi không phi bất không;  quán thọ tưởng hành thức phi không phi bất không. Quán sắc phi hữu  tướng phi vô tướng; quán thọ tưởng hành thức phi hữu tướng phi vô tướng.  Quán sắc phi hữu nguyện phi vô nguyện; quán thọ tưởng hành thức phi hữu  nguyện phi vô nguyện. Quán sắc phi tịch tĩnh phi bất tịch tĩnh; quán  thọ tưởng hành thức phi tịch tĩnh phi bất tịch tĩnh. Quán sắc phi viễn  ly phi bất viễn ly; quán thọ tưởng hành thức phi viễn ly phi bất viễn  ly. Xá Lợi Tử! Đấy gọi là quán các pháp.
Xá Lợi Tử! Các Bồ tát Ma  ha tát khi tu hành Bát nhã Ba la mật đa, quán sắc phi thường phi vô  thường; quán thọ tưởng hành thức phi thường phi vô thường. Quán sắc phi  lạc phi khổ; quán nhĩ tỷ thiệt thân ý xứ phi lạc phi khổ. Quán nhãn xứ  phi ngã phi vô ngã; quán nhĩ tỷ thiệt thân ý xứ phi ngã phi vô ngã. Quán  nhãn xứ phi tịnh phi bất tịnh; quán nhĩ tỷ thiệt thân ý xứ phi tịnh phi  bất tịnh. Quán nhãn xứ phi không phi bất không; quán nhĩ tỷ thiệt thân ý  xứ phi không phi bất không. Quán nhãn xứ phi hữu tướng phi vô tướng;  quán nhĩ tỷ thiệt thân ý xứ phi hữu tướng phi vô tướng. Quán nhãn xứ phi  hữu nguyện phi vô nguyện; quán nhĩ tỷ thiệt thân ý xứ phi hữu nguyện  phi vô nguyện. Quán nhãn xứ phi tịch tĩnh phi bất tịch tĩnh; quán nhĩ tỷ  thiệt thân ý xứ phi tịch tĩnh phi bất tịch tĩnh. Quán nhãn xứ phi viễn  ly phi bất viễn ly; quán nhĩ tỷ thiệt thân ý xứ phi viễn ly phi bất viễn  ly. Xá Lợi Tử! Đấy gọi là quán các pháp.
Xá Lợi Tử! Các Bồ tát  Ma ha tát khi tu hành Bát nhã Ba la mật đa, quán sắc phi thường phi vô  thường; quán thanh hương vị xúc pháp xứ phi thường phi vô thường. Quán  sắc phi lạc phi khổ; quán thanh hương vị xúc pháp xứ phi lạc phi khổ.  Quán sắc xứ phi ngã phi vô ngã; quán thanh hương vị xúc pháp xứ phi ngã  phi vô ngã. Quán sắc xứ phi tịnh phi bất tịnh; quán thanh hương vị xúc  pháp xứ phi tịnh phi bất tịnh. Quán sắc xứ phi không phi bất không; quán  thanh hương vị xúc pháp xứ phi không phi bất không. Quán sắc xứ phi hữu  tướng phi vô tướng; quán thanh hương vị xúc pháp xứ phi hữu tướng phi  vô tướng. Quán sắc xứ phi hữu nguyện phi vô nguyện, quán thanh hương vị  xúc pháp xứ phi hữu nguyện phi vô nguyện. Quán sắc xứ phi tịch tĩnh phi  bất tịch tĩnh; quán thanh hương vị xúc pháp xứ phi tịch tĩnh phi bất  tịch tĩnh. Quán sắc xứ phi viễn ly phi bất viễn ly; quán thanh hương vị  xúc pháp xứ phi viễn ly phi bất viễn ly. Xá Lợi Tử! Đấy gọi là quán các  pháp.
Xá Lợi Tử! Các Bồ tát Ma ha tát khi tu hành Bát nhã Ba la  mật đa, quán nhãn giới phi thường phi vô thường; quán sắc giới, nhãn  thức giới và nhãn xúc, nhãn xúc làm duyên sanh ra các thọ phi thường phi  vô thường. Quán nhãn giới phi lạc phi khổ; quán sắc giới, nhãn thức  giới và nhãn xúc, nhãn xúc làm duyên sanh ra các thọ phi lạc phi khổ.  Quán nhãn giới phi ngã phi vô ngã; quán sắc giới, nhãn thức giới và nhãn  xúc, nhãn xúc làm duyên sanh ra các thọ phi ngã phi vô ngã. Quán nhãn  giới phi tịnh phi bất tịnh; quán sắc giới, nhãn thức giới và nhãn xúc,  nhãn xúc làm duyên sanh ra các thọ phi tịnh phi bất tịnh. Quán nhãn giới  phi không phi bất không;quán sắc giới, nhãn thức giới và nhãn xúc, nhãn  xúc làm duyên sanh ra các thọ phi không phi bất không. Quán nhãn giới  phi hữu tướng phi vô tướng; quán sắc giới, nhãn thức giới và nhãn xúc,  nhãn xúc làm duyên sanh ra các thọ phi hữu tướng phi vô tướng. Quán nhãn  giới phi hữu nguyện phi vô nguyện; quán sắc giới, nhãn thức giới và  nhãn xúc, nhãn xúc làm duyên sanh ra các thọ phi hữu nguyện phi vô  nguyện. Quán nhãn giới phi tịch tĩnh phi bất tịch tĩnh; quán sắc giới,  nhãn thức giới và nhãn xúc, nhãn xúc làm duyên sanh ra các thọ phi tịch  tĩnh phi bất tịch tĩnh. Quán nhãn giới phi viễn ly phi bất viễn ly; quán  sắc giới, nhãn thức giới và nhãn xúc, nhãn xúc làm duyên sanh ra các  thọ phi viễn ly phi bất viễn ly. Xá Lợi Tử! Đấy gọi là quán các pháp.
Xá  Lợi Tử! Các Bồ tát Ma ha tát khi tu hành Bát nhã Ba la mật đa, quán nhĩ  giới phi thường phi vô thường; quán thanh giới, nhĩ thức giới và nhĩ  xúc,nhĩ xúc làm duyên sanh ra các thọ phi thường phi vô thường. Quán nhĩ  giới phi lạc phi khổ; quán thanh giới, nhĩ thức giới và nhĩ xúc,nhĩ xúc  làm duyên sanh ra các thọ phi lạc phi khổ. Quán nhĩ giới phi ngã phi vô  ngã; quán thanh giới, nhĩ thức giới và nhĩ xúc,nhĩ xúc làm duyên sanh  ra các thọ phi ngã phi vô ngã. Quán nhĩ giới phi tịnh phi bất tịnh; quán  thanh giới, nhĩ thức giới và nhĩ xúc,nhĩ xúc làm duyên sanh ra các thọ  phi tịnh phi bất tịnh. Quán nhĩ giới phi không phi bất không; quán thanh  giới, nhĩ thức giới và nhĩ xúc,nhĩ xúc làm duyên sanh ra các thọ phi  không phi bất không. Quán nhĩ giới phi hữu tướng phi vô tướng; quán  thanh giới, nhĩ thức giới và nhĩ xúc,nhĩ xúc làm duyên sanh ra các thọ  phi hữu tướng phi vô tướng. Quán nhĩ giới phi hữu nguyện phi vô nguyện;  quán thanh giới, nhĩ thức giới và nhĩ xúc,nhĩ xúc làm duyên sanh ra các  thọ phi hữu nguyện phi vô nguyện. Quán nhĩ giới phi tịch tĩnh phi bất  tịch tĩnh; quán thanh giới, nhĩ thức giới và nhĩ xúc,nhĩ xúc làm duyên  sanh ra các thọ phi tịch tĩnh phi bất tịch tĩnh. Quán nhĩ giới phi viễn  ly phi bất viễn ly; quán thanh giới, nhĩ thức giới và nhĩ xúc, nhĩ xúc  làm duyên sanh ra các thọ phi viễn ly phi bất viễn ly. Xá Lợi Tử! Đấy  gọi là quán các pháp.
Xá Lợi Tử! Các Bồ tát Ma ha tát khi tu hành  Bát nhã Ba la mật đa, quán tỷ giới phi thường phi vô thường; quán hương  giới, tỷ thức giới và tỷ xúc, tỷ xúc làm duyên sanh ra các thọ phi  thường phi vô thường. Quán tỷ giới phi lạc phi khổ; quán hương giới, tỷ  thức giới và tỷ xúc, tỷ xúc làm duyên sanh ra các thọ phi lạc phi khổ.  Quán tỷ giới phi ngã phi vô ngã; quán hương giới, tỷ thức giới và tỷ  xúc, tỷ xúc làm duyên sanh ra các thọ phi ngã phi vô ngã. Quán tỷ giới  phi tịnh phi bất tịnh; quán hương giới, tỷ thức giới và tỷ xúc, tỷ xúc  làm duyên sanh ra các thọ phi tịnh phi bất tịnh. Quán tỷ giới phi không  phi bất không; quán hương giới, tỷ thức giới và tỷ xúc, tỷ xúc làm duyên  sanh ra các thọ phi không phi bất không. Quán tỷ giới phi hữu tướng phi  vô tướng; quán hương giới, tỷ thức giới và tỷ xúc, tỷ xúc làm duyên  sanh ra các thọ phi hữu tướng phi vô tướng. Quán tỷ giới phi hữu nguyện  phi vô nguyện; quán hương giới, tỷ thức giới và tỷ xúc, tỷ xúc làm duyên  sanh ra các thọ phi hữu nguyện phi vô nguyện. Quán tỷ giới phi tịch  tĩnh phi bất tịch tĩnh; quán hương giới, tỷ thức giới và tỷ xúc, tỷ xúc  làm duyên sanh ra các thọ phi tịch tĩnh phi bất tịch tĩnh. Quán tỷ giới  phi viễn ly phi bất viễn ly; quán hương giới, tỷ thức giới và tỷ xúc, tỷ  xúc làm duyên sanh ra các thọ phi viễn ly phi bất viễn ly. Xá Lợi Tử!  Đấy gọi là quán các pháp.
Xá Lợi Tử! Các Bồ tát Ma ha tát khi tu  hành Bát nhã Ba la mật đa, quán thiệt giới phi thường phi vô thường;  quán vị giới, thiệt thức giới và thiệt xúc, thiệt xúc làm duyên sanh ra  các thọ phi thường phi vô thường. Quán thiệt giới phi lạc phi khổ; quán  vị giới, thiệt thức giới và thiệt xúc, thiệt xúc làm duyên sanh ra các  thọ phi lạc phi khổ. Quán thiệt giới phi ngã phi vô ngã; quán vị giới,  thiệt thức giới và thiệt xúc, thiệt xúc làm duyên sanh ra các thọ phi  ngã phi vô ngã. Quán thiệt giới phi tịnh phi bất tịnh; quán vị giới,  thiệt thức giới và thiệt xúc, thiệt xúc làm duyên sanh ra các thọ phi  tịnh phi bất tịnh. Quán thiệt giới phi không phi bất không; quán vị  giới, thiệt thức giới và thiệt xúc, thiệt xúc làm duyên sanh ra các thọ  phi không phi bất không. Quán thiệt giới phi hữu tướng phi vô tướng;  quán vị giới, thiệt thức giới và thiệt xúc, thiệt xúc làm duyên sanh ra  các thọ phi hữu tướng phi vô tướng. Quán thiệt giới phi hữu nguyện phi  vô nguyện; quán vị giới, thiệt thức giới và thiệt xúc, thiệt xúc làm  duyên sanh ra các thọ phi hữu nguyện phi vô nguyện. Quán thiệt giới phi  tịch tĩnh phi bất tịch tĩnh; quán vị giới, thiệt thức giới và thiệt xúc,  thiệt xúc làm duyên sanh ra các thọ phi tịch tĩnh phi bất tịch tĩnh.  Quán thiệt giới phi viễn ly phi bất viễn ly; quán vị giới, thiệt thức  giới và thiệt xúc, thiệt xúc làm duyên sanh ra các thọ phi viễn ly phi  bất viễn ly. Xá Lợi Tử! Đấy gọi là quán các pháp.
Xá Lợi Tử! Các  Bồ tát Ma ha tát khi tu hành Bát nhã Ba la mật đa, quán thân giới phi  thường phi vô thường; quán xúc giới, thân thức giới và thân xúc, thân  xúc làm duyên sanh ra các thọ phi thường phi vô thường. Quán thân giới  phi lạc phi khổ; quán xúc giới, thân thức giới và thân xúc, thân xúc làm  duyên sanh ra các thọ phi lạc phi khổ. Quán thân giới phi ngã phi vô  ngã; quán xúc giới, thân thức giới và thân xúc, thân xúc làm duyên sanh  ra các thọ phi ngã phi vô ngã. Quán thân giới phi tịnh phi bất tịnh;  quán xúc giới, thân thức giới và thân xúc, thân xúc làm duyên sanh ra  các thọ phi tịnh phi bất tịnh. Quán thân giới phi không phi bất không;  quán xúc giới, thân thức giới và thân xúc, thân xúc làm duyên sanh ra  các thọ phi không phi bất không. Quán thân giới phi hữu tướng phi vô  tướng; quán xúc giới, thân thức giới và thân xúc, thân xúc làm duyên  sanh ra các thọ phi hữu tướng phi vô tướng. Quán thân giới phi hữu  nguyện phi vô nguyện; quán xúc giới, thân thức giới và thân xúc, thân  xúc làm duyên sanh ra các thọ phi hữu nguyện phi vô nguyện. Quán thân  giới phi tịch tĩnh phi bất tịch tĩnh; quán xúc giới, thân thức giới và  thân xúc, thân xúc làm duyên sanh ra các thọ phi tịch tĩnh phi bất tịch  tĩnh. Quán thân giới phi viễn ly phi bất viễn ly; quán xúc giới, thân  thức giới và thân xúc, thân xúc làm duyên sanh ra các thọ phi viễn ly  phi bất viễn ly. Xá Lợi Tử! Đấy gọi là quán các pháp.
Xá Lợi Tử!  Các Bồ tát Ma ha tát khi tu hành Bát nhã Ba la mật đa, quán ý giới phi  thường phi vô thường; quán pháp giới, ý thức giới và ý xúc, ý xúc làm  duyên sanh ra các thọ phi thường phi vô thường. Quán ý giới phi lạc phi  khổ; quán pháp giới, ý thức giới và ý xúc, ý xúc làm duyên sanh ra các  thọ phi lạc phi khổ. Quán ý giới phi ngã phi vô ngã; quán pháp giới, ý  thức giới và ý xúc, ý xúc làm duyên sanh ra các thọ phi ngã phi vô ngã.  Quán ý giới phi tịnh phi bất tịnh; quán pháp giới, ý thức giới và ý xúc,  ý xúc làm duyên sanh ra các thọ phi tịnh phi bất tịnh. Quán ý giới phi  không phi bất không; quán pháp giới, ý thức giới và ý xúc, ý xúc làm  duyên sanh ra các thọ phi không phi bất không. Quán ý giới phi hữu tướng  phi vô tướng; quán pháp giới, ý thức giới và ý xúc, ý xúc làm duyên  sanh ra các thọ phi hữu tướng phi vô tướng. Quán ý giới phi hữu nguyện  phi vô nguyện; quán pháp giới, ý thức giới và ý xúc, ý xúc làm duyên  sanh ra các thọ phi hữu nguyện phi vô nguyện. Quán ý giới phi tịch tĩnh  phi bất tịch tĩnh; quán pháp giới, ý thức giới và ý xúc, ý xúc làm duyên  sanh ra các thọ phi tịch tĩnh phi bất tịch tĩnh. Quán ý giới phi viễn  ly phi bất viễn ly; quán pháp giới, ý thức giới và ý xúc, ý xúc làm  duyên sanh ra các thọ phi viễn ly phi bất viễn ly. Xá Lợi Tử! Đấy gọi là  quán các pháp.
Xá Lợi Tử! Các Bồ tát Ma ha tát khi tu hành Bát  nhã Ba la mật đa, quán địa giới phi thường phi vô thường; quán thủy hỏa  phong không thức giới phi thường phi vô thường. Quán địa giới phi lạc  phi khổ; quán thủy hỏa phong không thức giới phi lạc phi khổ. Quán địa  giới phi ngã phi vô ngã; quán thủy hỏa phong không thức giới phi ngã phi  vô ngã. Quán địa giới phi tịnh phi bất tịnh; quán thủy hỏa phong không  thức giới phi tịnh phi bất tịnh. Quán địa giới phi không phi bất không;  quán thủy hỏa phong không thức giới phi không phi bất không. Quán địa  giới phi hữu tướng phi vô tướng; quán thủy hỏa phong không thức giới phi  hữu tướng phi vô tướng. Quán địa giới phi hữu nguyện phi vô nguyện;  quán thủy hỏa phong không thức giới phi hữu nguyện phi vô nguyện. Quán  địa giới phi tịch tĩnh phi bất tịch tĩnh; quán thủy hỏa phong không thức  giới phi tịch tĩnh phi bất tịch tĩnh. Quán địa giới phi viễn ly phi bất  viễn ly; quán thủy hỏa phong không thức giới phi viễn ly phi bất viễn  ly. Xá Lợi Tử! Đấy gọi là quán các pháp.
Xá Lợi Tử! Các Bồ tát Ma  ha tát khi tu hành Bát nhã Ba la mật đa, quán khổ thánh đế phi thường  phi vô thường; quán tập diệt đạo thánh đế phi thường phi vô thường. Quán  khổ thánh đế phi lạc phi khổ; quán tập diệt đạo thánh đế phi lạc phi  khổ. Quán khổ thánh đế phi ngã phi vô ngã; quán tập diệt đạo thánh đế  phi ngã phi vô ngã. Quán khổ thánh đế phi tịnh phi bất tịnh; quán tập  diệt đạo thánh đế phi tịnh phi bất tịnh. Quán khổ thánh đế phi không phi  bất không; quán tập diệt đạo thánh đế phi không phi bất không. Quán khổ  thánh đế phi hữu tướng phi vô tướng; quán tập diệt đạo thánh đế phi hữu  tướng phi vô tướng. Quán khổ thánh đế phi hữu nguyện phi vô nguyện;  quán tập diệt đạo thánh đế phi hữu nguyện phi vô nguyện. Quán khổ thánh  đế phi tịch tĩnh phi bất tịch tĩnh; quán tập diệt đạo thánh đế phi tịch  tĩnh phi bất tịch tĩnh. Quán khổ thánh đế phi viễn ly phi bất viễn ly;  quán tập diệt đạo thánh đế phi viễn ly phi bất viễn ly. Xá Lợi Tử! Đấy  gọi là quán các pháp.
Xá Lợi Tử! Các Bồ tát Ma ha tát khi tu hành  Bát nhã Ba la mật đa, quán vô minh phi thường phi vô thường; quán hành,  thức, danh sắc, lục xứ, xúc thọ, ái, thủ, hữu, sanh, lão tử sầu thán  khổ ưu não phi thường phi vô thường. Quán vô minh phi lạc phi khổ; quán  hành, thức, danh sắc, lục xứ, xúc thọ, ái, thủ, hữu, sanh, lão tử sầu  thán khổ ưu não phi lạc phi khổ. Quán vô minh phi ngã phi vô ngã; quán  hành, thức, danh sắc, lục xứ, xúc thọ, ái, thủ, hữu, sanh, lão tử sầu  thán khổ ưu não phi ngã phi vô ngã. Quán vô minh phi tịnh phi bất tịnh;  quán hành, thức, danh sắc, lục xứ, xúc thọ, ái, thủ, hữu, sanh, lão tử  sầu thán khổ ưu não phi tịnh phi bất tịnh. Quán vô minh phi không phi  bất không; quán hành, thức, danh sắc, lục xứ, xúc thọ, ái, thủ, hữu,  sanh, lão tử sầu thán khổ ưu não phi không phi bất không. Quán vô minh  phi hữu tướng phi vô tướng; quán hành, thức, danh sắc, lục xứ, xúc thọ,  ái, thủ, hữu, sanh, lão tử sầu thán khổ ưu não phi hữu tướng phi vô  tướng. Quán vô minh phi hữu nguyện phi vô nguyện; quán hành, thức, danh  sắc, lục xứ, xúc thọ, ái, thủ, hữu, sanh, lão tử sầu thán khổ ưu não phi  hữu nguyện phi vô nguyện. Quán vô minh phi tịch tĩnh phi bất tịch tĩnh;  quán hành, thức, danh sắc, lục xứ, xúc thọ, ái, thủ, hữu, sanh, lão tử  sầu thán khổ ưu não phi tịch tĩnh phi bất tịch tĩnh. Quán vô minh phi  viễn ly phi bất viễn ly; quán hành, thức, danh sắc, lục xứ, xúc thọ, ái,  thủ, hữu, sanh, lão tử sầu thán khổ ưu não phi viễn ly phi bất viễn ly.  Xá Lợi Tử! Đấy gọi là quán các pháp.
Xá Lợi Tử! Các Bồ tát Ma ha  tát khi tu hành Bát nhã Ba la mật đa, quán nội không phi thường phi vô  thường; quán ngoại không, nội ngoại không, không không, đại không, thắng  nghĩa không, hữu vi không, vô vi không, tất cảnh không, vô tế không,  tán không, vô biến dị không, bổn tánh không, tự tướng không, cộng tướng  không, nhất thiết pháp không, bất khả đắc không, vô tánh không, tự tánh  không, vô tánh tự tánh không phi thường phi vô thường. Quán nội không  phi lạc phi khổ; quán ngoại không, nội ngoại không, không không, đại  không, thắng nghĩa không, hữu vi không, vô vi không, tất cảnh không, vô  tế không, tán không, vô biến dị không, bổn tánh không, tự tướng không,  cộng tướng không, nhất thiết pháp không, bất khả đắc không, vô tánh  không, tự tánh không, vô tánh tự tánh không phi lạc phi khổ. Quán nội  không phi ngã phi vô ngã; quán ngoại không, nội ngoại không, không  không, đại không, thắng nghĩa không, hữu vi không, vô vi không, tất cảnh  không, vô tế không, tán không, vô biến dị không, bổn tánh không, tự  tướng không, cộng tướng không, nhất thiết pháp không, bất khả đắc không,  vô tánh không, tự tánh không, vô tánh tự tánh không phi ngã phi vô ngã.  Quán nội không phi tịnh phi bất tịnh; quán ngoại không, nội ngoại  không, không không, đại không, thắng nghĩa không, hữu vi không, vô vi  không, tất cảnh không, vô tế không, tán không, vô biến dị không, bổn  tánh không, tự tướng không, cộng tướng không, nhất thiết pháp không, bất  khả đắc không, vô tánh không, tự tánh không, vô tánh tự tánh không phi  tịnh phi bất tịnh. Quán nội không phi không phi bất không; quán ngoại  không, nội ngoại không, không không, đại không, thắng nghĩa không, hữu  vi không, vô vi không, tất cảnh không, vô tế không, tán không, vô biến  dị không, bổn tánh không, tự tướng không, cộng tướng không, nhất thiết  pháp không, bất khả đắc không, vô tánh không, tự tánh không, vô tánh tự  tánh không phi không phi bất không. Quán nội không phi hữu tướng phi vô  tướng; quán ngoại không, nội ngoại không, không không, đại không, thắng  nghĩa không, hữu vi không, vô vi không, tất cảnh không, vô tế không, tán  không, vô biến dị không, bổn tánh không, tự tướng không, cộng tướng  không, nhất thiết pháp không, bất khả đắc không, vô tánh không, tự tánh  không, vô tánh tự tánh không phi hữu tướng phi vô tướng. Quán nội không  phi hữu nguyện phi vô nguyện; quán ngoại không, nội ngoại không, không  không, đại không, thắng nghĩa không, hữu vi không, vô vi không, tất cảnh  không, vô tế không, tán không, vô biến dị không, bổn tánh không, tự  tướng không, cộng tướng không, nhất thiết pháp không, bất khả đắc không,  vô tánh không, tự tánh không, vô tánh tự tánh không phi hữu nguyện phi  vô nguyện. Quán nội không phi tịch tĩnh phi bất tịch tĩnh; quán ngoại  không, nội ngoại không, không không, đại không, thắng nghĩa không, hữu  vi không, vô vi không, tất cảnh không, vô tế không, tán không, vô biến  dị không, bổn tánh không, tự tướng không, cộng tướng không, nhất thiết  pháp không, bất khả đắc không, vô tánh không, tự tánh không, vô tánh tự  tánh không phi tịch tĩnh phi bất tịch tĩnh. Quán nội không phi viễn ly  phi bất viễn ly; quán ngoại không, nội ngoại không, không không, đại  không, thắng nghĩa không, hữu vi không, vô vi không, tất cảnh không, vô  tế không, tán không, vô biến dị không, bổn tánh không, tự tướng không,  cộng tướng không, nhất thiết pháp không, bất khả đắc không, vô tánh  không, tự tánh không, vô tánh tự tánh không phi viễn ly phi bất viễn ly.  Xá Lợi Tử! Đấy gọi là quán các pháp.
Xá Lợi Tử! Các Bồ tát Ma ha  tát khi tu hành Bát nhã Ba la mật đa, quán bố thí Ba la mật đa phi  thường phi vô thường; quán tịnh giới, an nhẫn, tinh tiến, tĩnh lự, bát  nhã Ba la mật đa phi thường phi vô thường. Quán bố thí Ba la mật đa phi  lạc phi khổ; quán tịnh giới, an nhẫn, tinh tiến, tĩnh lự, bát nhã Ba la  mật đa phi lạc phi khổ. Quán bố thí Ba la mật đa phi ngã phi vô ngã;  quán tịnh giới, an nhẫn, tinh tiến, tĩnh lự, bát nhã Ba la mật đa phi  ngã phi vô ngã. Quán bố thí Ba la mật đa phi tịnh phi bất tịnh; quán  tịnh giới, an nhẫn, tinh tiến, tĩnh lự, bát nhã Ba la mật đa phi tịnh  phi bất tịnh. Quán bố thí Ba la mật đa phi không phi bất không; quán  tịnh giới, an nhẫn, tinh tiến, tĩnh lự, bát nhã Ba la mật đa phi không  phi bất không. Quán bố thí Ba la mật đa phi hữu tướng phi vô tướng; quán  tịnh giới, an nhẫn, tinh tiến, tĩnh lự, bát nhã Ba la mật đa phi hữu  tướng phi vô tướng. Quán bố thí Ba la mật đa phi hữu nguyện phi vô  nguyện; quán tịnh giới, an nhẫn, tinh tiến, tĩnh lự, bát nhã Ba la mật  đa phi hữu nguyện phi vô nguyện. Quán bố thí Ba la mật đa phi tịch tĩnh  phi bất tịch tĩnh; quán tịnh giới, an nhẫn, tinh tiến, tĩnh lự, bát nhã  Ba la mật đa phi tịch tĩnh phi bất tịch tĩnh. Quán bố thí Ba la mật đa  phi viễn ly phi bất viễn ly; quán tịnh giới, an nhẫn, tinh tiến, tĩnh  lự, bát nhã Ba la mật đa phi viễn ly phi bất viễn ly. Xá Lợi Tử! Đấy gọi  là quán các pháp.
Xá Lợi Tử! Các Bồ tát Ma ha tát khi tu hành  Bát nhã Ba la mật đa, quán bốn tĩnh lự phi thường phi vô thường; quán  bốn vô lượng, bốn vô sắc định phi thường phi vô thường. Quán bốn tĩnh lự  phi lạc phi khổ; quán bốn vô lượng, bốn vô sắc định phi lạc phi khổ.  Quán bốn tĩnh lự phi ngã phi vô ngã; quán bốn vô lượng, bốn vô sắc định  phi ngã phi vô ngã. Quán bốn tĩnh lự phi tịnh phi bất tịnh; quán bốn vô  lượng, bốn vô sắc định phi tịnh phi bất tịnh. Quán bốn tĩnh lự phi không  phi bất không; quán bốn vô lượng, bốn vô sắc định phi không phi bất  không. Quán bốn tĩnh lự phi hữu tướng phi vô tướng; quán bốn vô lượng,  bốn vô sắc định phi hữu tướng phi vô tướng. Quán bốn tĩnh lự phi hữu  nguyện phi vô nguyện; quán bốn vô lượng, bốn vô sắc định phi hữu nguyện  phi vô nguyện. Quán bốn tĩnh lự phi tịch tĩnh phi bất tịch tĩnh; quán  bốn vô lượng, bốn vô sắc định phi tịch tĩnh phi bất tịch tĩnh. Quán bốn  tĩnh lự phi viễn ly phi bất viễn ly; quán bốn vô lượng, bốn vô sắc định  phi viễn ly phi bất viễn ly. Xá Lợi Tử! Đấy gọi là quán các pháp.
Xá  Lợi Tử! Các Bồ tát Ma ha tát khi tu hành Bát nhã Ba la mật đa, quán tám  giải thoát phi thường phi vô thường; quán tám thắng xứ, chín thứ đệ  định, mười biến xứ phi thường phi vô thường. Quán tám giải thoát phi lạc  phi khổ; quán tám thắng xứ, chín thứ đệ định, mười biến xứ phi lạc phi  khổ. Quán tám giải thoát phi ngã phi vô ngã; quán tám thắng xứ, chín thứ  đệ định, mười biến xứ phi ngã phi vô ngã. Quán tám giải thoát phi tịnh  phi bất tịnh; quán tám thắng xứ, chín thứ đệ định, mười biến xứ phi tịnh  phi bất tịnh. Quán tám giải thoát phi không phi bất không; quán tám  thắng xứ, chín thứ đệ định, mười biến xứ phi không phi bất không. Quán  tám giải thoát phi hữu tướng phi vô tướng; quán tám thắng xứ, chín thứ  đệ định, mười biến xứ phi hữu tướng phi vô tướng. Quán tám giải thoát  phi hữu nguyện phi vô nguyện; quán tám thắng xứ, chín thứ đệ định, mười  biến xứ phi hữu nguyện phi vô nguyện. Quán tám giải thoát phi tịch tĩnh  phi bất tịch tĩnh; quán tám thắng xứ, chín thứ đệ định, mười biến xứ phi  tịch tĩnh phi bất tịch tĩnh. Quán tám giải thoát phi viễn ly phi bất  viễn ly; quán tám thắng xứ, chín thứ đệ định, mười biến xứ phi viễn ly  phi bất viễn ly. Xá Lợi Tử! Đấy gọi là quán các pháp.
Xá Lợi Tử!  Các Bồ tát Ma ha tát khi tu hành Bát nhã Ba la mật đa, quán bốn niệm trụ  phi thường phi vô thường; quán bốn chánh đoạn, bốn thần túc, năm căn,  năm lực, bảy đẳng giác chi, tám thánh đạo chi phi thường phi vô thường.  Quán bốn niệm trụ phi lạc phi khổ; quán bốn chánh đoạn, bốn thần túc,  năm căn, năm lực, bảy đẳng giác chi, tám thánh đạo chi phi lạc phi khổ.  Quán bốn niệm trụ phi ngã phi vô ngã; quán bốn chánh đoạn, bốn thần túc,  năm căn, năm lực, bảy đẳng giác chi, tám thánh đạo chi phi ngã phi vô  ngã. Quán bốn niệm trụ phi tịnh phi bất tịnh; quán bốn chánh đoạn, bốn  thần túc, năm căn, năm lực, bảy đẳng giác chi, tám thánh đạo chi phi  tịnh phi bất tịnh. Quán bốn niệm trụ phi không phi bất không; quán bốn  chánh đoạn, bốn thần túc, năm căn, năm lực, bảy đẳng giác chi, tám thánh  đạo chi phi không phi bất không. Quán bốn niệm trụ phi hữu tướng phi vô  tướng; quán bốn chánh đoạn, bốn thần túc, năm căn, năm lực, bảy đẳng  giác chi, tám thánh đạo chi phi hữu tướng phi vô tướng. Quán bốn niệm  trụ phi hữu nguyện phi vô nguyện; quán bốn chánh đoạn, bốn thần túc, năm  căn, năm lực, bảy đẳng giác chi, tám thánh đạo chi phi hữu nguyện phi  vô nguyện. Quán bốn niệm trụ phi tịch tĩnh phi bất tịch tĩnh; quán bốn  chánh đoạn, bốn thần túc, năm căn, năm lực, bảy đẳng giác chi, tám thánh  đạo chi phi tịch tĩnh phi bất tịch tĩnh. Quán bốn niệm trụ phi viễn ly  phi bất viễn ly; quán bốn chánh đoạn, bốn thần túc, năm căn, năm lực,  bảy đẳng giác chi, tám thánh đạo chi phi viễn ly phi bất viễn ly. Xá Lợi  Tử! Đấy gọi là quán các pháp.
Xá Lợi Tử! Các Bồ tát Ma ha tát  khi tu hành Bát nhã Ba la mật đa, quán không giải thoát môn phi thường  phi vô thường; quán vô tướng, vô nguyện giải thoát môn phi thường phi vô  thường. Quán không giải thoát môn phi lạc phi khổ; quán vô tướng, vô  nguyện giải thoát môn phi lạc phi khổ. Quán không giải thoát môn phi ngã  phi vô ngã; quán vô tướng, vô nguyện giải thoát môn phi ngã phi vô ngã.  Quán không giải thoát môn phi tịnh phi bất tịnh; quán vô tướng, vô  nguyện giải thoát môn phi tịnh phi bất tịnh. Quán không giải thoát môn  phi không phi bất không; quán vô tướng, vô nguyện giải thoát môn phi  không phi bất không. Quán không giải thoát môn phi hữu tướng phi vô  tướng; quán vô tướng, vô nguyện giải thoát môn phi hữu tướng phi vô  tướng. Quán không giải thoát môn phi hữu nguyện phi vô nguyện; quán vô  tướng, vô nguyện giải thoát môn phi hữu nguyện phi vô nguyện. Quán không  giải thoát môn phi tịch tĩnh phi bất tịch tĩnh; quán vô tướng, vô  nguyện giải thoát môn phi tịch tĩnh phi bất tịch tĩnh. Quán không giải  thoát môn phi viễn ly phi bất viễn ly; quán vô tướng, vô nguyện giải  thoát môn phi viễn ly phi bất viễn ly. Xá Lợi Tử! Đấy gọi là quán các  pháp.
Xá Lợi Tử! Các Bồ tát Ma ha tát khi tu hành Bát nhã Ba la  mật đa, quán năm nhãn phi thường phi vô thường; quán sáu thần thông phi  thường phi vô thường. Quán năm nhãn phi lạc phi khổ; quán sáu thần thông  phi lạc phi khổ. Quán năm nhãn phi ngã phi vô ngã; quán sáu thần thông  phi ngã phi vô ngã. Quán năm nhãn phi tịnh phi bất tịnh; quán sáu thần  thông phi tịnh phi bất tịnh. Quán năm nhãn phi không phi bất không; quán  sáu thần thông phi không phi bất không. Quán năm nhãn phi hữu tướng phi  vô tướng; quán sáu thần thông phi hữu tướng phi vô tướng. Quán năm nhãn  phi hữu nguyện phi vô nguyện; quán sáu thần thông phi hữu nguyện phi vô  nguyện. Quán năm nhãn phi tịch tĩnh phi bất tịch tĩnh; quán sáu thần  thông phi tịch tĩnh phi bất tịch tĩnh. Quán năm nhãn phi viễn ly phi bất  viễn ly; quán sáu thần thông phi viễn ly phi bất viễn ly. Xá Lợi Tử!  Đấy gọi là quán các pháp.
Xá Lợi Tử! Các Bồ tát Ma ha tát khi tu  hành Bát nhã Ba la mật đa, quán Phật mười lực phi thường phi vô thường;  quán bốn vô sở úy, bốn vô ngại giải, đại từ, đại bi, đại hỷ, đại xả,  mười tám pháp Phật bất cộng phi thường phi vô thường. Quán Phật mười lực  phi lạc phi khổ; quán bốn vô sở úy, bốn vô ngại giải, đại từ, đại bi,  đại hỷ, đại xả, mười tám pháp Phật bất cộng phi lạc phi khổ. Quán Phật  mười lực phi ngã phi vô ngã; quán bốn vô sở úy, bốn vô ngại giải, đại  từ, đại bi, đại hỷ, đại xả, mười tám pháp Phật bất cộng phi ngã phi vô  ngã. Quán Phật mười lực phi tịnh phi bất tịnh; quán bốn vô sở úy, bốn vô  ngại giải, đại từ, đại bi, đại hỷ, đại xả, mười tám pháp Phật bất cộng  phi tịnh phi bất tịnh. Quán Phật mười lực phi không phi bất không; quán  bốn vô sở úy, bốn vô ngại giải, đại từ, đại bi, đại hỷ, đại xả, mười tám  pháp Phật bất cộng phi không phi bất không. Quán Phật mười lực phi hữu  tướng phi vô tướng; quán bốn vô sở úy, bốn vô ngại giải, đại từ, đại bi,  đại hỷ, đại xả, mười tám pháp Phật bất cộng phi hữu tướng phi vô tướng.  Quán Phật mười lực phi hữu nguyện phi vô nguyện; quán bốn vô sở úy, bốn  vô ngại giải, đại từ, đại bi, đại hỷ, đại xả, mười tám pháp Phật bất  cộng phi hữu nguyện phi vô nguyện. Quán Phật mười lực phi tịch tĩnh phi  bất tịch tĩnh; quán bốn vô sở úy, bốn vô ngại giải, đại từ, đại bi, đại  hỷ, đại xả, mười tám pháp Phật bất cộng phi tịch tĩnh phi bất tịch tĩnh.  Quán Phật mười lực phi viễn ly phi bất viễn ly; quán bốn vô sở úy, bốn  vô ngại giải, đại từ, đại bi, đại hỷ, đại xả, mười tám pháp Phật bất  cộng phi viễn ly phi bất viễn ly. Xá Lợi Tử! Đấy gọi là quán các pháp.
Xá  Lợi Tử! Các Bồ tát Ma ha tát khi tu hành Bát nhã Ba la mật đa, quán  chơn như phi thường phi vô thường; quán pháp giới, pháp tánh, bình đẳng  tánh, ly sanh tánh, pháp định, pháp trụ, thật tế, hư không giới, bất tư  nghì giới phi thường phi vô thường. Quán chơn như phi lạc phi khổ; quán  pháp giới, pháp tánh, bình đẳng tánh, ly sanh tánh, pháp định, pháp trụ,  thật tế, hư không giới, bất tư nghì giới phi lạc phi khổ. Quán chơn như  phi ngã phi vô ngã; quán pháp giới, pháp tánh, bình đẳng tánh, ly sanh  tánh, pháp định, pháp trụ, thật tế, hư không giới, bất tư nghì giới phi  ngã phi vô ngã. Quán chơn như phi tịnh phi bất tịnh; quán pháp giới,  pháp tánh, bình đẳng tánh, ly sanh tánh, pháp định, pháp trụ, thật tế,  hư không giới, bất tư nghì giới phi tịnh phi bất tịnh. Quán chơn như phi  không phi bất không; quán pháp giới, pháp tánh, bình đẳng tánh, ly sanh  tánh, pháp định, pháp trụ, thật tế, hư không giới, bất tư nghì giới phi  không phi bất không. Quán chơn như phi hữu tướng phi vô tướng; quán  pháp giới, pháp tánh, bình đẳng tánh, ly sanh tánh, pháp định, pháp trụ,  thật tế, hư không giới, bất tư nghì giới phi hữu tướng phi vô tướng.  Quán chơn như phi hữu nguyện phi vô nguyện; quán pháp giới, pháp tánh,  bình đẳng tánh, ly sanh tánh, pháp định, pháp trụ, thật tế, hư không  giới, bất tư nghì giới phi hữu nguyện phi vô nguyện. Quán chơn như phi  tịch tĩnh phi bất tịch tĩnh; quán pháp giới, pháp tánh, bình đẳng tánh,  ly sanh tánh, pháp định, pháp trụ, thật tế, hư không giới, bất tư nghì  giới phi tịch tĩnh phi bất tịch tĩnh. Quán chơn như phi viễn ly phi bất  viễn ly; quán pháp giới, pháp tánh, bình đẳng tánh, ly sanh tánh, pháp  định, pháp trụ, thật tế, hư không giới, bất tư nghì giới phi viễn ly phi  bất viễn ly. Xá Lợi Tử! Đấy gọi là quán các pháp.
Xá Lợi Tử! Các  Bồ tát Ma ha tát khi tu hành Bát nhã Ba la mật đa, quán Vô thượng Chánh  đẳng Bồ đề phi thường phi vô thường; quán nhất thiết trí, đạo tướng  trí, nhất thiết tướng trí phi thường phi vô thường. Quán Vô thượng Chánh  đẳng Bồ đề phi lạc phi khổ; quán nhất thiết trí, đạo tướng trí, nhất  thiết tướng trí phi lạc phi khổ. Quán Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề phi ngã  phi vô ngã; quán nhất thiết trí, đạo tướng trí, nhất thiết tướng trí  phi ngã phi vô ngã. Quán Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề phi tịnh phi bất  tịnh; quán nhất thiết trí, đạo tướng trí, nhất thiết tướng trí phi tịnh  phi bất tịnh. Quán Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề phi không phi bất không;  quán nhất thiết trí, đạo tướng trí, nhất thiết tướng trí phi không phi  bất không. Quán Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề phi hữu tướng phi vô tướng;  quán nhất thiết trí, đạo tướng trí, nhất thiết tướng trí phi hữu tướng  phi vô tướng. Quán Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề phi hữu nguyện phi vô  nguyện; quán nhất thiết trí, đạo tướng trí, nhất thiết tướng trí phi hữu  nguyện phi vô nguyện. Quán Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề phi tịch tĩnh phi  bất tịch tĩnh; quán nhất thiết trí, đạo tướng trí, nhất thiết tướng trí  phi tịch tĩnh phi bất tịch tĩnh. Quán Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề phi  viễn ly phi bất viễn ly; quán nhất thiết trí, đạo tướng trí, nhất thiết  tướng trí phi viễn ly phi bất viễn ly. Xá Lợi Tử! Đấy gọi là quán các  pháp.
Xá Lợi Tử! Các Bồ tát Ma ha tát khi tu hành Bát nhã Ba la  mật đa, quán pháp vô vong thất phi thường phi vô thường; quán tánh hằng  trụ xả phi thường phi vô thường. Quán pháp vô vong thất phi lạc phi khổ;  quán tánh hằng trụ xả phi lạc phi khổ. Quán pháp vô vong thất phi ngã  phi vô ngã; quán tánh hằng trụ xả phi ngã phi vô ngã. Quán pháp vô vong  thất phi tịnh phi bất tịnh; quán tánh hằng trụ xả phi tịnh phi bất tịnh.  Quán pháp vô vong thất phi không phi bất không; quán tánh hằng trụ xả  phi không phi bất không. Quán pháp vô vong thất phi hữu tướng phi vô  tướng; quán tánh hằng trụ xả phi hữu tướng phi vô tướng. Quán pháp vô  vong thất phi hữu nguyện phi vô nguyện; quán tánh hằng trụ xả phi hữu  nguyện phi vô nguyện. Quán pháp vô vong thất phi tịch tĩnh phi bất tịch  tĩnh; quán tánh hằng trụ xả phi tịch tĩnh phi bất tịch tĩnh. Quán pháp  vô vong thất phi viễn ly phi bất viễn ly; quán tánh hằng trụ xả phi viễn  ly phi bất viễn ly. Xá Lợi Tử! Đấy gọi là quán các pháp.
Xá Lợi  Tử! Các Bồ tát Ma ha tát khi tu hành Bát nhã Ba la mật đa, quán tất cả  đà la ni môn phi thường phi vô thường; quán tất cả tam ma địa môn phi  thường phi vô thường. Quán tất cả đà la ni môn phi lạc phi khổ; quán tất  cả tam ma địa môn phi lạc phi khổ. Quán tất cả đà la ni môn phi ngã phi  vô ngã; quán tất cả tam ma địa môn phi ngã phi vô ngã. Quán tất cả đà  la ni môn phi tịnh phi bất tịnh; quán tất cả tam ma địa môn phi tịnh phi  bất tịnh. Quán tất cả đà la ni môn phi không phi bất không; quán tất cả  tam ma địa môn phi không phi bất không. Quán tất cả đà la ni môn phi  hữu tướng phi vô tướng; quán tất cả tam ma địa môn phi hữu tướng phi vô  tướng. Quán tất cả đà la ni môn phi hữu nguyện phi vô nguyện; quán tất  cả tam ma địa môn phi hữu nguyện phi vô nguyện. Quán tất cả đà la ni môn  phi tịch tĩnh phi bất tịch tĩnh; quán tất cả tam ma địa môn phi tịch  tĩnh phi bất tịch tĩnh. Quán tất cả đà la ni môn phi viễn ly phi bất  viễn ly; quán tất cả tam ma địa môn phi viễn ly phi bất viễn ly. Xá Lợi  Tử! Đấy gọi là quán các pháp.
Xá Lợi Tử! Các Bồ tát Ma ha tát khi tu hành Bát nhã Ba la mật đa, nên quán các pháp như thế!
