I now live in a deep rural village,
far away from the aura of Master.
Like the stars of dawn and dusk, Master and I drift apart;
However, my mind always stays with Master 
as in a mirror appearing a couple of phoenix.
Expressing gratefulness to Master for teaching me the Way,
I have since leisurely sung the song of the Unborn. 
Now quietly putting words into a poem of praise, 
I respecfully make offering to the dharma seat.

I live clumsily here, always keeping in mind the four great debts. Despite I’d had awkward thoughts, Master showed me the essence of thoughts. 
My mind now is simple; alone, I now keep an inch of direct mind.

 Hằng xa phong thái, 
 Ở chốn hoang thôn. 
 Thân tuy ngoài cõi Sâm với Thương 
 Ý vẫn trong gương loan và phượng. 
 Nhàn nhã ngâm khúc vô sanh 
 Hầu đáp ơn thầy mớm sữa. 
 Trộm có lời thơ tụng 
 Cúi dâng lên pháp tòa: 
 Thân tuy quê kịch ngụ nơi này 
 Bốn trọng ân nào dám lãng khuây. 
 Ý vụng sớm nhờ thêm ý khí 
 Lòng tàn riêng giữ tấc lòng son.

Sending my best regards to the old sage, 
I wish for Master a life of elegance, health and longevity.
Having willed to sacrifice body just like Hue Kha*, 
Master’s given the dharma transmission -- all skin and marrow.
I wish for Master, just like Trieu Chau**, a long life as turtle and crane.

Thus it’s known that Buddha is living among human folks.
Hence it’s no surprise when a lotus blooms in fire.

Respecfully, this poem of praise is made as an offering to Master.
Wishing Master not to reject this little gift. 

Here the scenery of Phuoc Duong --
where the Zen breeze cools off,
the fence tilts wildly, the young bamboo shoots grow thinly, 
the gate remains serene, and the cypress trees stand still.
While it’s not time for the sages to appear, 
this primeval forest is where the rare animals stay hidden.
Someday the Buddha sun will rise, 
the cherry trees will bloom, 
and the gate will shine bright in the light of spring. 

 Phước Đường cảnh trí chính là đây 
 Nương ngọn gió thiền mát mẻ thay. 
 Dậu đổ tiêu sơ măng mọc ốm 
 Cổng sân tịch mịch rặng tùng gầy. 
 Chưa gặp thời lành, hiền thánh hiện 
 Khá vui thú quí ẩn rừng này. 
 Sớm muộn trời già khai Phật nhật 
 Cửa vào đào lý cợt xuân quang.
(Bản dịch HT Thanh Từ)

The dharma body is serene and extinguishing; 
however, your physical body is here.
Sitting still at night, you enter the world of dream.
Though not traveling the way of Patriarch Zen,
you are a regular attendee at the palace of Dharma King.
If you are lazy to take a holy stride on the unborn way, 
you will impurely be born again as earthly or heavenly beings. 
If you meet an enlightener and hear the profound meaning, 
you will see yourself as walking on Thien Tan Bridge and watching the circus monkeys. 

Pháp thân tịch diệt, sắc thân còn 
Đêm lặng canh ba vào mộng hồn. 
Ví chửa rong chơi Thiền Tổ Vực 
 Cũng từng qua lại Pháp vương môn. 
Vô sanh đường Thánh lười tiến bước 
Hữu lậu trời người cam kết tròn. 
Nếu gặp tác gia bàn diệu chỉ 
Thiên Tân bến ấy dấy hồ tôn.

(Bản dịch HT Thanh Từ)

With brush as rod, ink as bait, and reason as boat 
-- amid the wind and waves, he sails over the sea of study.
I now praise Tri Vien, who swings a rod 
and dreams of catching a big dragon in the year of the mule.*

(NOTES. * The twelve-year animal cycle has not anything related to the mule. Tue Trung made fun of his friend Tri Vien, who believed that the Way could be learned from books.)

Mực mồi thơm ngát, bút làm cần 
Biển học sóng đùa, lý là thuyền. 
Khen ngợi Viễn Công từng câu thả 
Rồng to bắt được, phải năm lừa. 

(Bản dịch HT Thanh Từ)
(GHI CHÚ. * Trong mười hai con giáp, không hề có năm lừa. Ngài Tuệ Trung chỉ giễu người bạn là sư Trí Viễn, người tin rằng có thể học Tông Môn qua kinh sách.)

An unborn song is just concluded.
A staff is just held horizontally for the way home.
Is there a place for one who stepped forward from the top of the pole?
Riding a mud ox, leisurely traveling backward.

Một khúc vô sanh hát vừa im 
Vác ngang cây gậy về cố hương. 
Đầu trên qua khỏi nơi nào có 
Trâu đất tha hồ cỡi ngược lên.
 (Bản dịch HT Thanh Từ)

Then spring now autumn, the four seasons revolve.
Then young now old, you see the hair turn white.
Then wealth and nobility, now it’s just a long dream.
Years and months go by, carrying ten thousand pecks of sorrow.
In the path of suffering, the wheel of rebirth rolls endlessly.
In the river of passion, we swim like bubbles forming and popping. 
Now coming to the right place to learn the Way, 
why don’t you touch your nose?
See that this is your very good chance of a million lifetimes.

Thời tiết xoay vần xuân lại thu 
Xăm xăm tuổi trẻ đã bạc đầu. 
Giàu sang nhìn lại một trường mộng 
Năm tháng ôm suông muôn hộc sầu. 
Nẻo khổ luân hồi xe chuyển bánh 
Sông yêu chìm nổi tợ bọt chùm. 
Gặp trường chẳng chịu sờ lên mũi 
Muôn kiếp duyên lành chỉ thế thôi.
(Bản dịch HT Thanh Từ)

Stop searching for Thieu That and Tao Khe.
The essence of mind is always luminous, never dusky.
The ancient moon illuminates, discriminating neither near nor far.
 The lofty wind breezes, discriminating neither high nor low.
Affected by environment color, the autumn light is either black or white.
Despite muddy water, the lotus flower blooms fragrantly and rosily.
Just sing the profound song from your original mind.
Don’t search elsewhere – despite East, West, South and North.

Thôi tìm Thiếu Thất với Tào Khê 
Thể tánh sáng ngời chửa từng mê. 
Trăng cổ chiếu soi nào cận viễn 
Gió trời thổi mát thấp cao chê. 
Ánh thu đen trắng tùy duyên sắc 
Sen nở thơm hồng bùn chẳng hề. 
Diệu khúc xưa nay cần cứ hát 
Chớ tìm nam bắc với đông tê.

(Bản dịch HT Thanh Từ)

People like the false, and dislike the truth; however, true mind and false mind are also dusts of the mind.
If you want to jump beyond to reach the other shore,
just observe the young child here, and see the ancient face.

Người đời ưa vọng chẳng ưa chân 
Chân vọng tâm kia cũng là trần. 
Cốt muốn nhảy thẳng lên bờ ấy 
Hãy tham đồng tử đang có đây.
(Bản dịch HT Thanh Từ)

You learners hesitate in front of so many directions.
Polishing a tile to make a mirror only wastes your time.
You should stop relying on other people’s entrances.
A ray of spring light makes flowers blooming everywhere.

Học giả rối bời biết là sao 
Luống đem gạch ngói uổng công mài. 
Bảo anh thôi chớ nương cửa khác 
Một điểm ánh xuân chốn chốn hoa.
(Bản dịch HT Thanh Từ)

Sitting still at home, and having no words, 
I leisurely view a plume of smoke hovering over Con Luan Mountain. 
Feeling relaxed, and having no thoughts in mind,
I don’t give care for either Zen or controlling thoughts.

Trong nhà ngồi thẳng lặng không lời 
Nhàn ngắm Côn Luân mảnh khói trôi. 
Đến khi nghe nhọc tâm liền bặt 
Chẳng cần nhiếp niệm chẳng cần thiền.

(Bản dịch HT Thanh Từ)

I love so much the green cypress planted years ago.
Don’t complain that the steep ground tilts the cypress.
Don’t wonder that there is not a pillar made from this cypress wood yet.
Wild grass and field flowers are full in front of my eyes.

Rất thích tùng xanh trồng mấy niên 
Chớ than thế đất khiến tùng nghiêng. 
Cột rường chưa dụng người đừng lạ 
Cỏ nội hoa ngàn mắt hiện tiền.
(Bản dịch HT Thanh Từ)

Having lived with desires has made us suffering.
Throw away all dust now, break free from the world of desires now.
Drop your hands, then go beyond to the land of Buddha and patriarchs.
Once and for all, make all clean – once and for all.

Đã từng vật dục khiến lao đao 
Buông hết trần ai thoát khỏi nào. 
Bên ấy thõng tay siêu Phật, Tổ 
Một lần phủi giũ trắng phau phau.
(Bản dịch HT Thanh Từ)

The great way is not difficult; don’t say it’s difficult.
Turning your head, and transforming your mind lead you further astray.
Using mind to search for mind is like getting hooked.
Just like a fish jumping over the bamboo rod.

Đạo lớn không khó đừng bảo khó 
Quay đầu chuyển não càng mịt mờ. 
Đem tâm lại nhắm cầu tâm ấy, 
Giống hệt cá con nhảy ngọn tre.
(Bản dịch HT Thanh Từ)

The ultimate mind has neither appearance nor form.
Even bright eyes like dragon’s jewels can not see it.
Do you want to see the true face of the ultimate mind?
Ha ha! Just hear the third watch drum at noon.

Tâm vương không tướng cũng không hình 
Mắt tợ ly châu vẫn chẳng minh. 
Muốn biết loại này chân diện mục 
Ha! Ha! giữa ngọ là canh ba.
(Bản dịch HT Thanh Từ)

Coming to Qui Son inspiredly, I have a best friend now.
Living in the wild, I enjoy taming the ox.
The King has the kindness vast as the ocean;
however, I am happy with the water and grass here in springtime.

Chợt hứng non Qui được bạn thân 
Đồng hoang cam nhận kẻ mục đồng. 
Quốc vương ơn đức rộng như bể 
Tùy phận đôi phần nước cỏ xuân.
(Bản dịch HT Thanh Từ)

Coming at the gate of the temple just few moments, 
I swayed the brush vertically and horizontally, and finished the Zen poem fast.
The new year is coming, and the brush is so sharp.
Buddha of the three realms is not like this.

Bước đến cổng chùa chửa phút giây 
Dọc ngang kệ tụng viết xong ngay. 
Năm sang ngọn bút sao sắc lắm 
Ba cõi Như Lai chẳng thế này. 
(Bản dịch HT Thanh Từ)

Waking up from the dream, now you have to watch carefully.
For adequate conditions, things will appear 
before your eyes; Beware of twilight.
Even those who’ve obtained the five kinds of eyes 
still would mistake a bell for a jar.

Mộng dậy cần nên xét kỹ xem 
Gặp thời chạm mắt chớ tối mèm. 
Dầu cho ngũ nhãn thông minh đấy 
Chưa khỏi gọi chuông là hũ xem.
(Bản dịch HT Thanh Từ)

The staff I hold every day is able
to suddenly become a tiger or a dragon.
I handle it gently, because raising high the staff 
could shatter mountains and rivers, 
and because swinging it could blur the sun and the moon.
Now the three-foot Song Lam Staff is nowhere to be seen,
and the six-ring Dia Tang Staff is hard to be found.
Despite the worldly paths are so rough and rocky, 
this old man has no anxiety to get over.

Ngày một trong tay nương gậy rong 
Bỗng dưng như cọp cũng như rồng. 
Nắm lên lại ngại núi sông nát 
Quơ gậy, e rằng trời, trăng mờ. 
Ba thước Song Lâm chỗ nào có 
Sáu khoen Địa Tạng ưa khó tầm. 
Dù cho thế đạo gai chông lắm 
Chẳng nệ từ xưa lão chập chùng.

(Bản dịch HT Thanh Từ)

My head is feeling burnt; my forehead, getting bruised; 
and my body, wearing the golden mandarin suit.
I’ve lived the life of a humble horse for five years and then seven years.
If you are truly extraordinary, why don’t you 
drop all things at once to soar beyond at once?

Cháy đầu dập trán mặc kim bào 
Năm bảy năm qua kiếp ngựa mao. 
Ví thực siêu quần cùng xuất chúng 
Một lần buông xuống một lần cao.

(Bản dịch HT Thanh Từ)

My eyes are full of the light reflected from mountains and rivers, but my brush can not show the autumn light.
The one-flow Tao Khe Stream is cool, 
and the thousand-year Hung Nhi Mountain is full of green cypress trees. 
A lantern could shatter the diamond lock, 
and the entrance pillars could swallow prickles.
If you want to know the true meaning, 
just look at Tan La, where the sun shines bright at midnight.

(NOTES. Tao Khe is the place where Huineng first gave dharma talks. Hung Nhi Mountain is where Bodhidharma sat in retreat. Tan La is the ancient name of Korea, a country lying east of China – also, implying the direction the sun rises in the morning.)

Ánh thu có bút khó hình dung 
Mắt ngắm núi sông chốn chốn đồng. 
Một mạch Tào Khê lạnh ngăn ngắt 
Ngàn năm Hùng Nhĩ biêng biếc tùng. 
Lồng đèn đập phá Kim Cang khóa 
Cột cái nuốt ngon gai góc trong. 
Muốn biết trong đây ý đích thực 
Tân La đêm giữa mặt trời hồng.

(Bản dịch HT Thanh Từ)

(GHI CHÚ. Tào Khê là nơi ngài Huệ Năng lần đầu thuyết pháp. Núi Hùng Nhĩ là nơi ngài Bồ Đề Đạt Ma vào nhập thất. Tân La là tên cổ của Triều Tiên, một nước ở phía đông Trung Quốc – cũng là ám chỉ hướng mặt trời mọc vào buổi sáng.) 

Don’t say that there is a difference between existence and emptiness.
Birth and death originally come from the same water-wave flow.
Tonight’s moon shines bright with the light of last night’s moon.
New year’s flowers bloom with the smiles of last year’s flowers.
The wind blows chilly, flying swift the three periods of time 
and burning out fast the torch of life. 
As the ants crawling on the rim of a bowl, 
sentient beings take rebirths up and down in the nine realms.
Then you ask what is the ultimate way.
-- Maha Prajna Svaha.

Đoán rằng Không Hữu chẳng khác nhau 
Sanh tử vốn từ mạch sóng xao. 
Trăng sáng tối qua, nay trăng sáng 
Hoa cười năm mới, năm cũ hoa. 
Ba đời nhanh chóng, gió đùa đuốc 
Chín cõi xoay vần, kiến bò quanh. 
Hoặc hỏi thế nào là cứu kính 
Ma-ha Bát-nhã Tát-bà-ha.

(Bản dịch HT Thanh Từ)

Constantly, the rats gnaw the string from which my life is dangling.
I now return, and live my old age in the land of forest and mountain.
A thatched house with a wooden stick door – that’s where I dwell in joy.
Neither right nor wrong – my mind rests in freedom.

Bìm, chuột không nhân mãi mãi xâm 
Lui về, già gởi chốn sơn lâm. 
Nhà tranh cửa gỗ đời thanh thoát 
Không đúng không sai tự tại tâm.

(Bản dịch HT Thanh Từ)

When a thought arises, then your mind arises.
When your mind forgets thinking, then all thoughts vanish.
If you want to know the true meaning, 
see that a stone tiger is biting a golden goat.
Snap your fingers, and see heaven and earth appear;
Give a cough, and hear mountains and rivers shake. 
Temporarily, the rain and wind are swirling.
When a rooster crows, the fifth watch of the night comes.

Niệm khởi tâm tâm khởi 
Tâm quên niệm niệm quên. 
Muốn biết ý đích thực 
Cọp đá cắn dê vàng. 
Đất trời ngón tay khảy 
Sông núi tiếng ho khàn. 
Tạm thời mưa gió động 
Gà gáy canh năm sang.
(Bản dịch HT Thanh Từ)

The precious body of Amitabha Buddha is in your mind.
The dharma body is everywhere – North, South, East, West.
I see high in the sky only a lonely moon
that shines bright here the vast ocean of the Pure Land in this autumn night.

Thân báu Di-đà ở nội tâm 
Đông Tây Nam Bắc pháp thân trùm. 
Bầu trời chỉ thấy vầng trăng lẻ 
Trong vắt đêm thu cả biển chùa.
(Bản dịch HT Thanh Từ)

Take a turn, make a jump, and leap out of the fire circle.
Entering the eye of emptiness, all things are truly emptiness.
The three realms appear vastly, and the mind shines clearly.
The moon sets in the West, and the sun rises in the East.

Chuyển mình một nhảy khỏi lửa vòng 
Muôn việc đều không vào mắt không. 
Ba cõi thênh thang tâm sáng rỡ 
Vầng trăng tây lặn, nhật lên đông.
(Bản dịch HT Thanh Từ)

Floating on a long river, my small boat is paddled through, 
away from the waterfalls and cliffs.
I hear from afar the cry of a wild goose. 
The wind of autumn arises and breezes over everywhere.

Sông dài thuyền nhỏ nổi lênh đênh 
Chèo nhịp đẩy qua đoạn thác ghềnh. 
Tiếng nhạn từ đâu đưa vẳng lại 
Gió thu dấy động khắp mông mênh.
(Bản dịch HT Thanh Từ)