Thêm một lần nữa, xin cho tôi nhấn mạnh, tâm bồ đề không

phát sinh đột ngột mà phải trải qua quá trình chuyển hóa tuần

tự. Trước hết phải nghe giảng và học hỏi để tìm hiểu thêm về

tâm bồ đề. Rồi dựa lên hiểu biết trí thức đó, phải tư duy suy

nghiệm, cho đến khi có được niềm tin sâu xa vào ý nghĩa cao

quí của tâm bồ đề; kinh nghiệm này có thể gọi là kinh nghiệm

tư duyi

. Rồi càng chiêm nghiệm, càng hiểu sâu hơn, cho đến

khi có được kinh nghiệm chân thật và đích xác về tâm bồ đề.

Ngang điểm này tâm bồ đề khởi sinh nhờ nỗ lực, nhưng đây

chỉ mới là tâm bồ đề tương tự, chưa phải tâm bồ đề chân

chính. Còn phải tiếp tục cố gắng, cho đến khi tâm bồ đề tỏa

rạng một cách tự nhiên. Bấy giờ không cần dụng công, chỉ đơn

giản một niệm bên trong, một tác động nhỏ bên ngoài, bất cứ

điều gì cũng khiến lòng vị tha dấy lên mãnh liệt. Tâm bồ đề

trong sáng này chính là tâm của Bồ tát. Có được tâm ấy là trở

thành một vị Bồ tát.

i Anh ngữ : reflective level of experience