Kinh Đại Bát Nhã Ba La Mật Đa - Tập 21
Lại nữa, Thiện Hiện! Nếu Bồ tát Ma ha tát lìa Bát nhã Ba la mật đa sâu thẳm, giả sử trải qua đại kiếp ngang cát Căng già bố thí Tam Bảo, chỗ gọi Phật bảo, Pháp bảo, Tăng bảo. Nơi ý hiểu sao? Bồ tát Ma ha tát này do nhân duyên đây được phước nhiều chăng?
Thiện Hiện thưa rằng: Bạch Thế Tôn! Rất nhiều. Bạch Thiện Thệ! Nhiều lắm. Phước ấy vô lượng vô số vô biên chẳng thể nghĩ bàn, chẳng thể xưng kể.
Phật bảo: Thiện Hiện! Như vậy, như vậy. Nếu Bồ tát Ma ha tát nương Bát nhã Ba la mật đa sâu thẳm qua một ngày đêm như nói mà học, chỗ được công đức rất nhiều hơn kia vô lượng vô biên. Vì cớ sao? Bát nhã Ba la mật đa sâu thẳm là xe các Bồ tát Ma ha tát. Các Bồ tát Ma ha tát nhờ cưỡi xe đây nên mau đến Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề, quay xe diệu pháp độ chúng hữu tình.
Lại nữa, Thiện Hiện! Nếu Bồ tát Ma ha tát lìa Bát nhã Ba la mật đa sâu thẳm, dù trải qua đại kiếp ngang cát Căng già cúng dường Dự lưu, Nhất lai, Bất hoàn, Ứng cúng, Ðộc giác, Bồ tát, Như Lai. Nơi ý hiểu sao? Bồ tát Ma ha tát này do nhân duyên đây được phước nhiều chăng?
Thiện Hiện thưa rằng: Bạch Thế Tôn! Rất nhiều. Bạch Thiện Thệ! Nhiều lắm. Phước ấy vô lượng vô số vô biên, chẳng thể nghĩ bàn, chẳng thể xưng kể.
Phật bảo: Thiện Hiện! Như vậy, như vậy. Nếu Bồ tát Ma ha tát nương Bát nhã Ba la mật đa sâu thẳm qua một ngày đêm như nói mà học, chỗ được công đức rất nhiều hơn kia vô lượng vô số vô biên. Vì cớ sao? Các Bồ tát Ma ha tát hành Bát nhã Ba la mật đa sâu thẳm vượt các bật Thanh văn, Ð?c giác, mau vào Bồ tát Chánh tánh ly sanh, lại lần hồi tu hành các hạnh Bồ tát, mau chứng Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề, quay xe diệu pháp độ chúng hữu tình.
Lại nữa, Thiện Hiện! Nếu Bồ tát Ma ha tát lìa Bát nhã Ba la mật đa sâu thẳm, dù trải qua đại kiếp ngang cát Căng già tinh siêng tu học bố thí, tịnh giới, an nhẫn, tinh tiến, tĩnh lự, bát nhã. Nơi ý hiểu sao? Bồ tát Ma ha tát này do nhân duyên đây được phước nhiều chăng?
Thiện Hiện thưa rằng: Bạch Thế Tôn! Rất nhiều. Bạch Thiện Thệ! Nhiều lắm. Phước ấy vô lượng vô số vô biên, chẳng thể nghĩ bàn chẳng thể xưng kể.
Phật bảo: Thiện Hiện! Như vậy, như vậy. Nếu Bồ tát Ma ha tát nương Bát nhã Ba la mật đa sâu thẳm đã nói mà trụ, qua một ngày đêm tinh siêng tu học bố thí, tịnh giới, an nhẫn, tinh tiến, tĩnh lự, bát nhã, chỗ được công đức rất nhiều hơn kia vô lượng vô biên. Vì sao? Bát nhã Ba la mật đa sâu thẳm là mẹ các Bồ tát Ma ha tát. Sở dĩ vì sao? Vì Bát nhã Ba la mật đa sâu thẳm năng sanh chúng Bồ tát Ma ha tát. Tất cả chúng Bồ tát Ma ha tát nương Bát nhã Ba la mật đa sâu thẳm mau được viên mãn tất cả Phật pháp.
Lại nữa, Thiện Hiện! Nếu Bồ tát Ma ha tát lìa Bát nhã Ba la mật đa sâu thẳm, dù trải qua đại kiếp ngang cát Căng già đem pháp bố thí tất cả hữu tình. Nơi ý hiểu sao? Bồ tát Ma ha tát này do nhân duyên đây được phước nhiều chăng?
Thiện Hiện thưa rằng: Bạch Thế Tôn! Rất nhiều. Bạch Thiện Thệ! Nhiều lắm. Phước ấy vô lượng vô biên, chẳng thể nghĩ bàn chẳng thể xưng kể.
Phật bảo: Thiện Hiện! Như vậy, như vậy. Nếu Bồ tát Ma ha tát nương Bát nhã Ba la mật đa sâu thẳm đã nói mà trụ, qua một ngày đêm đem pháp bố thí tất cả hữu tình chỗ được công đức rất nhiều hơn kia vô lượng vô biên. Vì cớ sao? Nếu Bồ tát Ma ha tát lìa Bát nhã Ba la mật đa sâu thẳm, thời là xa lìa Nhất thiết trí trí. Nếu Bồ tát Ma ha tát chẳng lìa Bát nhã Ba la mật đa sâu thẳm, thời là chẳng xa lìa Nhất thiết trí trí. Vậy nên, Thiện Hiện! Nếu Bồ tát Ma ha tát muốn được Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề, thường nên chẳng lìa Bát nhã Ba la mật đa sâu thẳm.
Lại nữa, Thiện Hiện! Nếu Bồ tát Ma ha tát lìa Bát nhã Ba la mật đa sâu thẳm, dù trải qua đại kiếp ngang cát Căng già tu hành bố thí cho đến bát nhã Ba la mật đa. An trụ nội không cho đến vô tánh tự tánh không. An trụ chơn như cho đến bất tư nghì giới. An trụ khổ tập tập diệt đạo thánh đế.
Tu hành bốn niệm trụ cho đến tám thánh đạo chi. Tu hành bốn tĩnh lự, bốn vô lượng, bốn vô sắc định. Tu hành không, vô tướng, vô nguyện giải thoát môn. Tu hành tám giải thoát cho đến mười biến xứ. Tu hành Cực hỷ địa cho đến Pháp vân địa. Tu hành tất cả đà la ni môn, tam ma địa môn. Tu hành năm nhãn, sáu thần thông.
Tu hành Như Lai mười lực cho đến mười tám pháp Phật bất cộng. Tu hành đại từ, đại bi, đại hỷ, đại xả. Tu hành pháp vô vong thất, tánh hằng trụ xả. Tu hành nhất thiết trí, đạo tướng trí, nhất thiết tướng trí. Tu hành các Phật pháp vô biên khác.
Nơi ý hiểu sao? Bồ tát Ma ha tát này do nhân duyên đây được phước nhiều chăng? Thiện Hiện thưa rằng: Bạch Thế Tôn! Rất nhiều. Bạch Thiện Thệ! Nhiều lắm. Phước ấy vô lượng vô số vô biên chẳng thể nghĩ bàn, chẳng thể xưng kể.
Phật bảo: Thiện Hiện! Như vậy, như vậy. Nếu Bồ tát Ma ha tát nương Bát nhã Ba la mật sâu thẳm đã nói mà trụ, qua một ngày đêm tu hành bố thí cho đến bát nhã Ba la mật đa, nói rộng cho đến nhất thiết tướng trí, chỗ được công đức rất nhiều hơn kia vô lượng vô biên. Vì cớ sao? Nếu Bồ tát Ma ha tát chẳng lìa Bát nhã Ba la mật đa sâu thẳm đối Nhất thiết trí trí có quay lui ấy, không có lẽ đó. Nếu Bồ tát Ma ha tát lìa Bát nhã Ba la mật đa sâu thẳm đối Nhất thiết trí trí có quay lui ấy, đây có lẽ đó. Vậy nên, Thiện Hiện! Nếu Bồ tát Ma ha tát muốn được Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề, thường nên chẳng lìa Bát nhã Ba la mật đa sâu thẳm.
Lại nữa, Thiện Hiện! Nếu Bồ tát Ma ha tát lìa Bát nhã Ba la mật đa sâu thẳm, dù trải qua đại kiếp ngang cát Căng già tu hành các thứ tài thí pháp thí, an ở chỗ trống vắng, buộc niệm suy nghĩ trước đã tu hành các thứ phước nghiệp, do các hữu tình bình đẳng chung có, hồi hướng Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề. Nơi ý hiểu sao? Bồ tát Ma ha tát này do nhân duyên đây được phước nhiều chăng? Thiện Hiện thưa rằng: Bạch Thế Tôn! Rất nhiều. Bạch Thiện Thệ! Nhiều lắm. Phước ấy vô lượng vô số vô biên chẳng thể nghĩ bàn, chẳng thể xưng kể.
Phật bảo: Thiện Hiện! Như vậy, như vậy. Nếu Bồ tát Ma ha tát nương Bát nhã Ba la mật đa sâu thẳm đã nói mà trụ, qua một ngày đêm tu hành các thứ tài thí pháp thí, an ở chỗ trống vắng, buộc niệm suy nghĩ trước đã tu hành các thứ phước nghiệp, cho các hữu tình bình đẳng chung có, hồi hướng Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề, chỗ được công đức rất nhiều hơn kia vô lượng vô biên. Vì cớ sao? Vì nương Bát nhã Ba la mật đa sâu thẳm sở khởi hồi hướng, phải biết đấy là Vô thượng hồi hướng. Lìa Bát nhã Ba la mật đa sâu thẳm sở khởi hồi hướng, phải biết đấy là hữu thượng hồi hướng. Vậy nên, Thiện Hiện! Nếu Bồ tát Ma ha tát muốn được Vô thượng chánh đẳng Bồ đề, thường nên chẳng xa lìa Bát nhã Ba la mật đa sâu thẳm, đem sở tu hành các thứ phước nghiệp cho các hữu tình bình đẳng chung có, hồi hướng Vô thượng chánh đẳng Bồ đề.
Lại nữa, Thiện Hiện! Nếu Bồ tát Ma ha tát lìa Bát nhã Ba la mật đa sâu thẳm dù trả qua đại kiếp ngang cát Căng già, duyên khắp công đức căn lành tất cả Như Lai Ứng Chánh Ðẳng Giác và các đệ tử quá khứ vị lai hiện tại, hòa hợp cân lường, hiện tiền tùy hỷ cho các hữu tình bình đẳng chung có, hồi hướng Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề. Nơi ý hiểu sao? Bồ tát Ma ha tát này do nhân duyên đây được phước nhiều chăng? Thiện Hiện thưa rằng: Bạch Thế Tôn! Rất nhiều. Bạch thiện Thệ! Nhiều lắm. Phước ấy vô lượng vô số vô biên chẳng thể nghĩ bàn, chẳng thể xưng kể.
Phật bảo: Thiện Hiện! Như vậy, như vậy. Nếu Bồ tát Ma ha tát nương Bát nhã Ba la mật đa sâu thẳm đã nói mà trụ, qua một ngày đêm duyên khắp công đức căn lành tất cả Như Lai Ứng Chánh Ðẳng Giác và các đệ tử quá khứ vị lai hiện tại, hòa hợp cân lường hiện tiền tùy hỷ cho các hữu tình bình đẳng chung có, hồi hướng Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề, chỗ được công đức rất nhiều hơn kia vô lượng vô biên. Vì cớ sao? Vì tất cả công đức căn lành tùy hỷ hồi hướng đều lấy Bát nhã Ba la mật đa sâu thẳm mà làm thượng thủ. Vậy nên, Thiện Hiện! Nếu Bồ tát Ma ha tát muốn được Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề, thường nên chẳng lìa Bát nhã Ba la mật đa sâu thẳm, đối các căn lành tùy hỷ hồi hướng sở cầu Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề.
Bấy giờ, Thiện Hiện bèn thưa Phật rằng: Như Phật đã nói các hành đều là phân biệt khởi ra, từ vọng tưởng sanh, trọn chẳng thật có, vì nhân duyên nào các Bồ tát Ma ha tát đây thảy được phước vô lượng vô số vô biên? Bạch Thế Tôn! Phân biệt làm ra các thứ phước nghiệp lẽ chẳng năng khởi chánh kiến thế gian, chẳng năng tới vào Chánh tánh ly sanh, cũng lẽ chẳng năng được quả Dự lưu cho đến Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề?
Phật bảo: Thiện Hiện! Như vậy, như vậy. Như ngươi đã nói. Nhưng chúng các Bồ tát Ma ha tát hành Bát nhã Ba la mật đa sâu thẳm biết tất cả thứ phân biệt làm ra, không vô sở hữu, hư dối chẳng thật. Sở dĩ vì sao? Vì các Bồ tát Ma ha tát khéo học nội không cho đến vô tánh tự tánh không. An trụ các thứ không như thế rồi như như quán sát phân biệt làm ra, không, vô sở hữu, hư dối chẳng thật. Như vậy, như vậy, năng chẳng xa lìa Bát nhã Ba la mật đa sâu thẳm. Như như chẳng lìa Bát nhã Ba la mật đa sâu thẳm. Như vậy, như vậy, được phước vô lượng vô số vô biên. Do nhân duyên đây năng khởi chánh kiến, cũng năng tới vào Chánh tánh ly sanh, cho đến năng được sở cầu Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề.
Cụ thọ Thiện Hiện lại thưa Phật rằng: Ðã nói vô lượng vô số vô biên có sai khác nào? Phật bảo: Thiện Hiện! Nói vô lượng ấy, lường chẳng thể được, chẳng thể lường ở trong pháp quá khứ vị lai hiện tại được, nên gọi vô lượng. Nói vô số ấy, đến chẳng thể được, chẳng thể đến ở trong tất cả giới hữu vi vô vi được, nên gọi vô số. Nói vô biên ấy, biên chẳng thể được, chẳng thể so lường ngằn mé pháp kia được, nên gọi vô biên.
Cụ thọ Thiện Hiện lại thưa Phật rằng: Vả có nhân duyên sắc cũng vô lượng vô số vô biên, thọ tưởng hành thức cũng vô lượng vô số vô biên chăng? Phật bảo: Thiện Hiện! Có nhân duyên nên sắc cũng vô lượng vô số vô biên, thọ tưởng hành thức cũng vô lượng vô số vô biên.
Cụ thọ Thiện Hiện lại thưa Phật rằng: Nhân duyên nào nên sắc cũng vô lượng vô số vô biên, thọ tưởng hành thức cũng vô lượng vô số vô biên? Phật bảo: Thiện Hiện! Sắc tánh không, nên nói là vô lượng vô số vô biên; thọ tưởng hành thức tánh không, nên nói là vô lượng vô số vô biên.
Cụ thọ Thiện Hiện lại thưa Phật rằng: Vì chỉ sắc tánh không, thọ tưởng hành thức tánh không, hay tất cả pháp đều tánh không ư?
Phật bảo: Thiện Hiện! Ta trước đâu chẳng nói tất cả pháp đều không?
Thiện Hiện thưa rằng: Phật tuy thường nói các pháp đều không, mà các hữu tình chẳng biết thấy giác, nên tôi nay lại phải làm hỏi này: Bạch Thế Tôn! Các pháp tánh không tức là vô tận, cũng là vô lượng, cũng là vô số, cũng là vô biên?
Bạch Thế Tôn! Trong các pháp không, tận chẳng thể được, lượng chẳng thể được, số chẳng thể được, biên chẳng thể được. Do nhân duyên đây vô tận vô lượng vô số vô biên hoặc nghĩa hoặc văn đều không sai khác?
Phật bảo: Thiện Hiện! Như vậy, như vậy. Như ngươi đã nói vô tận vô lượng vô số vô biên hoặc nghĩa hoặc văn đều không sai khác, vì đều chung hiển rõ các pháp không vậy.
Thiện Hiện phải biết: Lý các pháp không đều chẳng thể nói. Như Lai phương tiện nói là vô tận, hoặc nói vô lượng, hoặc nói vô số, hoặc nói vô biên, hoặc nói là không, hoặc nói vô tướng, hoặc nói vô nguyện, hoặc nói vô tác, hoặc nói vô vi, hoặc nói vô sanh, hoặc nói vô diệt, hoặc nói lìa nhiễm, hoặc nói diệt hẳn, hoặc nói Niết bàn, hoặc nói chơn như, hoặc nói thật tế, các như thế thảy thật nghĩa không khác, đều là Như Lai phương tiện diễn nói.
Cụ thọ Thiện Hiện bèn thưa Phật rằng: Bạch Thế Tôn! Rất lạ! Phương tiện khéo léo thật tánh các pháp chẳng thể tuyên nói, mà vì hữu tình phương tiện chỉ rõ. Như tôi hiểu nghĩa Phật đã nói đấy, thật tánh các pháp đều chẳng thể nói?
Phật bảo: Thiện Hiện! Như vậy, như vậy. Thật tánh các pháp đều chẳng thể nói. Sở dĩ vì sao? Vì tánh tất cả pháp đều rốt ráo không, không có kẻ năng tuyên nói rốt ráo không.
Bấy giờ, Thiện Hiện lại thưa Phật rằng: Nghĩa chẳng thể nói có thêm bớt chăng? Phật bảo: Thiện Hiện! Nghĩa chẳng thể nói không thêm không bớt.
Cụ thọ Thiện Hiện lại thưa Phật rằng: Nếu nghĩa chẳng thể nói không thêm không bớt ấy, thời lẽ bố thí cho đến bát nhã Ba la mật đa cũng không thêm bớt. Thời lẽ bốn niệm trụ cho đến tám thánh đạo chi cũng không thêm bớt. Thời lẽ bốn tĩnh lự , bốn vô lượng, bốn vô sắc định cũng không thêm bớt. Thời lẽ không, vô tướng, vô nguyện giải thoát môn cũng không thêm bớt. Thời lẽ tám giải thoát cho đến mười biến xứ cũng không thêm bớt. Thời lẽ Cực hỷ địa cho đến Pháp vân địa cũng không thêm bớt. Thời lẽ tất cả đà la ni môn, tam ma địa môn cũng không thêm bớt. Thời lẽ năm nhãn, sáu thần thông cũng không thêm bớt. Thời lẽ Như Lai mười lực cho đến cho đến mười tám pháp Phật bất cộng cũng không thêm bớt. Thời lẽ đại từ, đại bi, đại hỷ, đại xả cũng không thêm bớt. Thời lẽ pháp vô vong thất, tánh hằng trụ xả cũng không thêm bớt. Thời lẽ nhất thiết trí, đạo tướng trí, nhất thiết tướng trí cũng không thêm bớt.
Bạch Thế Tôn! Nếu bố thí Ba la mật đa nói rộng cho đến nhất thiết tướng trí cũng không thêm bớt. Thời lẽ bố thí Ba la mật đa nói rộng cho đến nhất thiết tướng trí đều vô sở hữu. Nếu bố thí Ba la mật đa nói rộng cho đến nhất thiết tướng trí đều vô sở hữu, làm sao Bồ tát Ma ha tát tu hành bố thí Ba la mật đa nói rộng cho đến nhất thiết tướng trí chứng được Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề?
Phật bảo: Thiện Hiện! Như vậy, như vậy. Nghĩa chẳng thể nói không thêm bớt. Bố thí Ba la mật đa nói rộng cho đến nhất thiết tướng trí cũng không thêm bớt. Nghĩa chẳng thể nói vô sở hữu bố thí Ba la mật đa nói rộng cho đến nhất thiết tướng trí cũng vô sở hữu. Nhưng các Bồ tát Ma ha tát khi hành Bát nhã Ba la mật đa sâu thẳm, an trụ Bát nhã Ba đa mật đa phương tiện khéo léo, chẳng khởi nghĩ này: Ta đối bát nhã cho đến bố thí Ba la mật đa hoặc thêm hoặc bớt. Chỉ khởi nghĩ này: chỉ có tưởng danh, nghĩa là bát nhã Ba la mật đa cho đến bố thí Ba la mật đa. Bồ tát Ma ha tát này khi tu hành bố thí cho đến bát nhã Ba la mật đa, đem bố thí cho đến bát nhã Ba la mật đa đây tác ý cùng hành , và nương đây khởi tâm cùng căn lành, cho các hữu tình bình đẳng chung có, hồi hướng Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề, như Phật Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề nhiệm mầu sâu thẳm mà khởi hồi hướng. Do sức hồi hướng phương tiện khéo léo chứng được Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề.
Bấy giờ, Thiện Hiện liền thưa Phật rằng: Sao gọi Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề? Phật bảo: Thiện Hiện! Chơn như các pháp đấy gọi Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề.
Cụ thọ Thiện Hiện lại thưa phật rằng: Sao gọi chơn như các pháp mà nói là Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề .
Phật bảo: Thiện Hiện! Chơn như sắc uẩn cho đến thức uẩn đấy là Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề. Chơn như nhãn xứ cho đến ý xứ đấy là Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề. Chơn như sắc xứ cho đến pháp xứ đấy là Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề. Chơn như nhãn giới cho đến ý giới đấy là Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề. Chơn như sắc giới cho đến pháp giới đấy là Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề. Chơn như nhãn thức giới cho đến ý thức giới đấy là Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề. Chơn như nhãn xúc cho đến ý xúc đấy là Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề. Chơn như nhãn xúc làm duyên sanh ra các thọ đấy là Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề.
Chơn như địa giới cho đến thức giới đấy là Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề. Chơn như nhân duyên cho đến tăng thượng duyên đấy là Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề. Chơn như vô minh cho đến lão tử đấy là Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề.
Chơn như bố thí Ba la mật đa cho đến bát nhã Ba la mật đa đấy là Vô thượng Chánh đảng Bồ đề. Chơn như nội không cho đến vô tánh tự tánh không đấy là Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề. Chơn như khổ tập diệt đạo thánh đế đấy là Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề.
Chơn như bốn niệm trụ cho đến tám thánh đạo chi đấy là Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề. Chơn như bốn tĩnh lự, bốn vô lượng, bốn vô sắc định đấy là Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề. Chơn như không, vô tướng, vô nguyện giải thoát môn đấy là Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề. Chơn như tám giải thoát cho đến mười biến xứ đấy là Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề.
Chơn như Tịnh Quán địa cho đến Như Lai địa đấy là Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề. Chơn như Cực hỷ địa cho đến Pháp vân địa đấy là Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề. Chơn như đà la ni môn, tam ma địa môn đấy là Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề. Chơn như năm nhãn, sáu thần thông đấy là Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề.
Chơn như Như Lai mười lực cho đến mười tám pháp Phật bất cộng đấy là Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề. Chơn như đại từ, đại bi, đại hỷ, đại xả đấy là Vô thượng Chánh dẳng Bồ đề. Chơn như ba mươi hai tướng, tám mươi tùy hảo đấy là Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề. Chơn như pháp vô vong thất, tánh hằng trụ xả đấy là Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề.
Chơn như quả Dự lưu cho đến Ðộc giác Bồ đề đấy là Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề. Chơn như nhất thiết trí, đạo tướng trí, nhất thiết tướng trí đấy là Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề. Chơn như sanh tử, Niết bàn đấy là Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề.
Thiện Hiện phải biết: Các Bồ tát Ma ha tát thường chẳng xa lìa Bát nhã Ba la mật đa sâu thẳm hằng vui an trụ chơn như các pháp, trọn chẳng thấy pháp có thêm có bớt. Do nhân duyên đây nghĩa chẳng thể nói không thêm không bớt. Bố thí Ba la mật đa nói rộng cho đến nhất thiết tướng trí cung chẳng thêm bớt. Nghĩa chẳng thể nói vô sở hữu, bố thí Ba la mật đa nói rộng cho đến nhất thiết tướng trí cũng vô sở hữu. Như vậy, Thiện Hiện! Các Bồ tát Ma ha tát nương dựa không thêm bớt, vô sở hữu làm phương tiện hành Bát nhã Ba la mật đa sâu thẳm, do đây làm cửa nhóm các công đức đến ngôi viên mãn, bèn chứng Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề.
Cụ thọ Thiện Hiện bèn thưa Phật rằng: Bồ tát Ma ha tát này vì sơ tâm khởi năng chứng Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề, hay hậu tâm khởi năng chứng được Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề?
Bạch Thế Tôn! Bồ tát Ma ha tát này nếu sơ tâm khởi năng chứng Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề, khi sơ tâm khởi hậu tâm chưa khởi, không nghĩa hòa hợp. Nếu hậu tâm khởi năng chứng Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề, khi hậu tâm khởi tiền tâm đã diệt không nghĩa hòa hợp. Như vậy, pháp tâm tâm sở trước sau tiến thối, tìm gạn không có nghĩa hòa hợp, nói sao khá được chứa nhóm căn lành . Nếu các căn lành chẳng thể chứa nhóm được, làm sao căn lành Bồ tát viên mãn chứng được Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề?
Phật bảo: Thiện Hiện! Ta sẽ vì ngươi nói sơ thí dụ cho ngươi đối nghĩa ấy dễ được hiểu rõ. Các người có trí đối nghĩa đã nói, nghe nơi thí dụ bèn được hiểu ngộ.
Thiện Hiện! Nơi ý hiểu sao? Như khi đốt đèn vì ngọn lửa trước năng cháy tim hay ngọn lửa sau năng cháy tim?
Thiện Hiện thưa rằng: Như ý tôi hiểu, chẳng phải lửa trước năng cháy tim, cũng chẳng phải lửa trước; chẳng phải lửa sau năng cháy tim, cũng chẳng rời lửa sau.
Phật bảo: Thiện Hiện! Nơi ý hiẻu saỏ? Tim bị cháy chăng? Thiện Hiện thưa rằng: Thế gian hiện thấy cái tim cháy thật!
Phật bảo Thiện Hiện! Các Bồ tát Ma ha tát hành Bát nhã Ba la mật đa sâu thẳm chứng được Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề cũng lại như thế. Chẳng phải sơ tâm khởi năng chứng Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề, cũng chẳng rời sơ tâm. Chẳng phải hậu tâm khởi năng chứng Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề, cũng chẳng rời hậu tâm. Mà các Bồ tát Ma ha tát hành Bát nhã Ba la mật đa sâu thẳm khiến các căn lành khôn lớn viên mãn chứng được Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề.
Lại nữa, Thiện Hiện! Các Bồ tát Ma ha tát từ sơ phát tâm hành Bát nhã Ba la mật đa sâu thẳm, đến tối hậu tâm mười địa viên mãn bèn chứng Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề.
Bấy giờ, Thiện Hiện bèn thưa Phật rằng: Các Bồ tát Ma ha tát tu học những mười địa nào viên mãn bèn chứng Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề?
Phật bảo: Thiện Hiện! Các Bồ tát Ma ha tát tu Cực hỷ địa cho đến Pháp vân địa khiến cho viên mãn bèn chứng Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề. Cũng học Tịnh quán địa cho đến Như Lai địa khiến cho viên mãn bèn chứng Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề.
Thiện Hiện! Phải biết: Các Bồ tát Ma ha tát tinh siêng tu học mười địa như thế đến ngôi viên mãn, khi được Bồ đề chẳng sơ tâm khởi năng chứng Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề, cũng chẳng rời sơ tâm. Chẳng hậu tâm khởi năng chứng Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề, cũng chẳng rời hậu tâm. Mà các Bồ tát Ma ha tát tinh siêng tu học mười địa như thế đến ngôi viên mãn bèn chứng Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề.
Cụ thọ Thiện Hiện bèn thưa Phật rằng: Như Lai đã nói lý thú duyên khởi rất là mầu nhiệm, rất là sâu thẳm, nghĩa là các Bồ tát Ma ha tát hành Bát nhã Ba la mật đa sâu thẳm, đem vô sở đắc mà làm phương tiện tu học mười địa, khi được Bồ đề chẳng sơ tâm khởi năng chứng Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề, cũng chẳng rời sơ tâm. Chẳng hậu tâm khởi năng chứng Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề, cũng chẳng rời hậu tâm. Mà các Bồ tát từ sơ phát tâm hành Bát nhã Ba la mật đa sâu thẳm đến tối hậu tâm mười địa viên mãn, bèn năng chứng được Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề.
Phật bảo: Thiện Hiện! Nơi ý hiểu sao? Nếu tâm diệt rồi sanh lại được chăng? Thiện Hiện thưa rằng: Bạch Thế Tôn! Chẳng được. Tâm này đã diệt chẳng thể sanh lại.
Phật bảo: Thiện Hiện! Nơi ý hiểu sao? Nếu tâm đã sanh có pháp diệt chăng? Thiện Hiện thưa rằng: Bạch Thế Tôn! Như vậy. Nếu tâm đã sanh định có pháp diệt.
Phật bảo: Thiện Hiện! Nơi ý hiểu sao? Có pháp diệt tâm chẳng phải diệt chăng? Thiện Hiện thưa rằng: Bạch Thế Tôn! Chẳng phải vậy. Có pháp diệt tâm quyết định phải diệt.
Phật bảo: Thiện Hiện! Nơi ý hiểu sao? Nếu tâm trụ như chơn như, tâm này là như chơn như thật tế tánh thường trụ chăng? Thiện Hiện thưa rằng: Bạch Thế Tôn! Chẳng phải vậy. Tâm này chẳng như chơn như thật tế tánh ấy thường trụ.
Phật bảo: Thiện Hiện! Nơi ý hiểu sao? Chơn như các pháp rất sâu thẳm chăng? Thiện Hiện thưa rằng: Bạch Thế Tôn! Như vậy. Chơn như các pháp rất là sâu thẳm.
Phật bảo: Thiện Hiện! Nơi ý hiểu sao? Tức chơn như là tâm chăng? Thiện Hiện thưa rằng: Bạch Thế Tôn! Chẳng phải vậy.
Phật bảo: Thiện Hiện! Nơi ý hiểu sao? Lìa chơn như có tâm chăng? Thiện Hiện thưa rằng: Bạch Thế Tôn! Chẳng phải vậy.
Phật bảo: Thiện Hiện! Nơi ý hiểu sao? Tức tâm là chơn như chăng? Thiện Hiện thưa rằng: Bạch Thế Tôn! Chẳng phải vậy.
Phật bảo: Thiện Hiện! Nơi ý hiểu sao? Lìa tâm có chơn như chăng? Thiện Hiện thưa rằng: Bạch Thế Tôn! Chẳng phải vậy.
Phật bảo: Thiện Hiện! Nơi ý hiểu sao? Chơn như vì năng thấy được chơn như chăng? Thiện Hiện thưa rằng: Bạch Thế Tôn! Chẳng thể thấy được vậy.
Phật bảo: Thiện Hiện! Nơi ý hiểu sao? Nếu Bồ tát Ma ha tát năng hành như thế là hành Bát nhã Ba la mật đa sâu thẳm chăng? Thiện Hiện thưa rằng: Bạch Thế Tôn! Như vậy. Nếu Bồ tát Ma ha tát năng hành như thế là hành Bát nhã Ba la mật đa sâu thẳm.
Phật bảo: Thiện Hiện! Nơi ý hiểu sao? Nếu Bồ tát Ma ha tát năng hành như thế là hành chỗ nào? Thiện Hiện thưa rằng: Bạch Thế Tôn! Nếu Bồ tát Ma ha tát năng hành như thế trọn không chỗ hành. Sở dĩ vì sao? Nếu Bồ tát Ma tát hành Bát nhã Ba la mật đa sâu thẳm, trụ trong chơn như, không tâm hiện hành, không xứ hiện hành. Vì cớ sao? Vì nếu Bồ tát Ma ha tát hành Bát nhã Ba la mật đa sâu thẳm trụ trong chơn như trọn không hiện hành, thời xứ hiện hành, kẻ hiện hành vậy.
Phật bảo: Thiện Hiện! Nơi ý hiểu sao? Nếu Bồ tát Ma ha tát khi hành Bát nhã Ba la mật đa sâu thẳm là hành sở nào? Thiện Hiện thưa rằng: Bạch Thế Tôn! Nếu Bồ tát Ma ha tát khi hành Bát nhã Ba la mật đa sâu thẳm hành thắng nghĩa đế, vì trong đây không hai thứ hiện hành vậy.
Phật bảo: Thiện Hiện! Nơi ý hiểu sao? Nếu Bồ tát Ma ha tát khi hành Bát nhã Ba la mật đa sâu thẳm, dù chẳng lấy tướng mà hành tướng chăng? Thiện Hiện thưa rằng: Bạch Thế Tôn! Chẳng phải vậy.
Phật bảo: Thiện Hiện! Nơi ý hiểu sao? Bồ tát Ma ha tát này khi hành Bát nhã Ba la mật đa sâu thẳm, hành trong thắng nghĩa đế là phá tướng chăng? Thiện Hiện thưa rằng: Bạch Thế Tôn! Chẳng phá.
Phật bảo: Thiện Hiện! Nơi ý hiểu sao? Bồ tát Ma ha tát này khi hành Bát nhã Ba la mật đa sâu thẳm, hành trong thắng nghĩa đế phá tưởng tướng chăng? Thiện Hiện thưa rằng: Bạch Thế Tôn! Chẳng phá tưởng tướng.
Phật bảo: Thiện Hiện! Bồ tát Ma ha tát này khi hành Bát nhã Ba la mật đa sâu thẳm vì sao chẳng phá tướng, cũng chẳng phá tưởng tướng? Thiện Hiện thưa rằng: Bồ tát Ma ha tát này khi hành Bát nhã Ba la mật đa sâu thẳm, chẳng khởi nghĩ này: Ta sẽ phá tướng và phá tưởng tướng. Cũng chẳng khởi nghĩ này: Ta sẽ phá vô tướng và phá tưởng vô tướng. Sở dĩ vì sao? Vì đối tất cả thứ không phân biệt vậy.
Lại nữa, bạch Thế Tôn! Bồ tát Ma ha tát này hành Bát nhã Ba la mật đa sâu thẳm dù năng lìa được các phân biệt như thế mà chưa viên mãn Như Lai mười lực, bốn vô sở úy, bốn vô ngại giải, đại từ, đại bi, đại hỷ, đại xả, và mười tám pháp Phật bất cộng thảy vô lượng vô biên thắng công đức vậy, vì chưa được Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề.
Lại nữa, bạch Thế Tôn! Bồ tát Ma ha tát này trọn nên tối thắng phương tiện khéo léo. Do tối thắng phương tiện khéo léo đây đối tất cả pháp chẳng lấy chẳng phá. Vì cớ sao? Vì Bồ tát Ma ha tát này biết rõ tất cả pháp tự tướng không vậy.
Lại nữa, bạch Thế Tôn! Bồ tát Ma ha tát này trụ trong tất cả pháp tự tướng không, vì muốn thành thục các hữu tình nên vào ba đẳng trì. Dùng phương tiện ba đẳng trì thành thục các loại hữu tình.
Phật bảo: Thiện Hiện! Như vậy, như vậy. Như ngươi đã nói.
Bấy giờ, Thiện Hiện liền thưa Phật rằng: Bồ tát Ma ha tát này sao là vào ba thứ đẳng trì đây phương tiện thành thục các loại hữu tình?
Phật bảo, Thiện Hiện! Bồ tát Ma ha tát này trụ không đẳng trì thấy các hữu tình hư dối phân biệt ngã ngã sở, dùng sức phương tiện dạy khiến an trụ không tam ma địa. Bồ tát Ma ha tát này trụ vô tướng đẳng trì, thấy các hữu tình hư dối phân biệt các pháp tướng, dùng sức phương tiện dạy khiến an trụ vô tướng tam ma địa. Bồ tát Ma ha tát này trụ vô nguyện đẳng trì, thấy các hữu tình hư dối phân biệt nhiều ưa muốn, dùng sức phân biệt dạy khiến an trụ vô nguyện tam ma địa.
Thiện Hiện! Bồ tát Ma ha tát này hành Bát nhã Ba la mật đa sâu thẳm như thế khéo léo vào ba đẳng trì, phương tiện thành thục các loại hữu tình khiến kia theo sở nghi được nhiêu ích lớn.
Bấy giờ, Xá Lợi Tử hỏi cụ thọ Thiện Hiện rằng: Nếu Bồ tát Ma ha tát trong mộng vào ba thứ đẳng trì, đối Bát nhã Ba la mật đa sâu thẳm có thêm ích chăng?
Thiện Hiện đáp rằng: Nếu Bồ tát Ma ha tát khi tỉnh vào ba đẳng trì đây đối Bát nhã Ba la mật đa sâu thẳm có thêm ích, ấy kia trong mộng vào cũng có thêm ích. Sở dĩ vì sao? Vì tỉnh cùng trong mộng không sai khác vậy. Xá Lợi Tử! Nếu Bồ tát Ma ha tát khi tỉnh tu hành Bát nhã Ba la mật đa sâu thẳm đã gọi tu tập Bát nhã Ba la mật đa sâu thẳm. Bồ tát Ma ha tát này trong mộng tu hành Bát nhã Ba la mật đa sâu thẳm cũng gọi tu tập Bát nhã Ba la mật đa sâu thẳm. Ba thứ đẳng trì đối Bát nhã Ba la mật đa sâu thẳm năng làm thêm ích lẽ cũng như thế.
Khi ấy, Xá Lợi Tử hỏi Thiện Hiện rằng: Các Bồ tát Ma ha tát trong mộng gây nghiệp là có thêm ích hoặc tổn giảm chăng?
Phật nói: Các pháp hư dối chẳng thật, như mộng đã gây. Làm sao nghiệp kia năng có thêm ích, hoặc lại tổn giảm? Sở dĩ vì sao? Vì chẳng phải ở trong mộng đã gây các nghiệp năng có thêm ích, hoặc năng tổn giảm. Cần đến khi tỉnh nhớ tưởng phân biệt trong mộng đã gây mới có thêm ích, hoặc có tổn giảm?
Thiện Hiện đáp rằng: Có kẻ khi tỉnh giết mạng người rồi, sau ở trong mộng nhớ tưởng phân biệt rất tự mừng khoái. Hoặc lại có người mộng giết mạng người khác, bảo ở khi tỉnh rất sanh vui mừng. Hai nghiệp như thế, nơi ý hiểu sao?
Khi ấy, Xá Lợi Tử hỏi Thiện Hiện rằng: Không việc sở duyên hoặc nghĩ hoặc nghiệp đều chẳng sanh được. Cần có sở duyên nghĩ nghiệp mới khởi. Nghĩ nghiệp trong mộng duyên đâu mà sanh?
Thiện Hiện đáp rằng: Như vậy, như vậy. Hoặc mộng hoặc tỉnh không việc sở duyên nghĩ nghiệp chẳng sanh, cần có sở duyên nghĩ nghiệp mới khởi. Vì cớ sao? Xá Lợi Tử! Cần ở trong pháp thấy nghe giác biết, có giác huệ chuyển, do đấy khởi nhiễm hoặc lại khởi tịnh. Nếu không các pháp thấy nghe giác biết, không giác huệ chuyển, cũng không nhiễm tịnh. Do đây nên biết hoặc mộng hoặc tỉnh, có việc sở duyên nghĩ nghiệp khởi, cho đến không việc sở duyên nghĩ nghiệp chẳng khởi.
Khi ấy, Xá Lợi Tử hỏi Thiện Hiện rằng: Phật nói nghĩ nghiệp đều lìa tự tánh, làm sao nói được hoặc nghĩ hoặc nghiệp có sở duyên khởi, không thời chẳng sanh?
Thiện Hiện đáp rằng: Mặc dù các nghĩ nghiệp và việc sở duyên tự tánh đều không, mà do tự tâm làm tướng phân biệt, nên nói nghĩ nghiệp có sở duyên sanh, nếu không nghĩ nghiệp chẳng sanh.
Khi ấy, Xá Lợi Tử bảo Thiện Hiện rằng: Nếu Bồ tát Ma ha tát trong mộng tu hành bố thí, tịnh giới, an nhẫn, tinh tiến, tĩnh lự, bát nhã, đem căn lành đây cùng các hữu tình bình đẳng chung có, hồi hướng Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề. Bồ tát Ma ha tát này là thật hồi hướng Ðại Bồ đề chăng?
Thiện Hiện trả lời: Từ Thị Bồ tát đã lâu nhận được ký Bất thối chuyển Vô thượng Bồ đề, còn buộc một đời định sẽ làm Phật, khéo giỏi thù đáp tất cả nạn vấn, hiện ở hội đây nên thỉnh hỏi Ngài, Bổ Xứ Từ Tôn quyết sẽ vì đáp. Khi ấy, Xá Lợi Tử như lời Thiện Hiện cung kính thỉnh hỏi Từ Thị Bồ tát.
Khi ấy, Từ Thị Bồ tát hỏi gạn Xá Lợi Tử rằng: Bảo những gì gọi Từ Thị năng đáp: Là sắc uẩn ư? Hay thọ tưởng hành thức uẩn ư? Là sắc uẩn không ư? Hay thọ tưởng hành thức uẩn không ư? Là sắc uẩn chơn như ư? Hay thọ tưởng hành thức uẩn chơn như ư? Vả sắc uẩn chẳng năng đáp, thọ tưởng hành thức uẩn cũng chẳng năng đáp. Sắc uẩn không chẳng năng đáp, thọ tưởng hành thức uẩn không cũng chẳng năng đáp. Sắc uẩn chơn như chẳng năng đáp, thọ tưởng hành thức uẩn chơn như cũng chẳng năng đáp. Sở dĩ vì sao? Tôi trọn chẳng thấy có pháp năng đáp, có pháp sở đáp, xứ đáp, thời đáp, và do đây đáp cũng đều chẳng thấy. Tôi trọn chẳng thấy có pháp năng ký, có pháp sở ký, xứ ký, thời ký và do đây ký cũng đều chẳng thấy. Vì cớ sao? Xá Lợi Tử! Vì tát cả bản tánh đều không, trọn vô sở hữu, không hai không riêng, gạn tìm rốt ráo bất khả đắc vậy.
Bấy giờ, Xá Lợi Tử lại hỏi Từ Thị Bồ tát rằng: Nhân giả đã nói pháp là như sở chứng chăng? Từ Thị Bồ tát nói: Pháp tôi đã nói chẳng như sở chứng. Sở dĩ vì sao? Vì pháp tôi đã chứng chẳng thể nói được vậy.
Bấy giờ, cụ thọ Thiện Hiện thưa Xá Lợi Tử rằng:Từ Thị Bồ tát giác huệ sâu rộng, tu tất cả bố thí, tịnh giới, an nhẫn, tinh tiến, tĩnh lự, bát nhã Ba la mật đa thành mãn lâu rồi, dùng vô sở đắc mà làm phương tiện đối bị nạn hỏi năng đáp như vậy.
Bấy giờ, Phật bảo Xá Lợi Tử rằng: Nơi ý hiểu sao? Ngươi do pháp này thành A la hán, hãy thấy pháp ấy là nói được chăng? Xá Lợi Tử thưa: Bạch Thế Tôn! Chẳng nói được.
Phật bảo: Xá Lợi Tử! Các Bồ tát Ma ha tát hành Bát nhã Ba la mật đa sâu thẳm sở chứng pháp tánh cũng lại như thế, chẳng thể nói được.
Xá Lợi Tử! Bồ tát Ma ha tát này chẳng khởi nghĩ đây: Ta do pháp đây đối Phật Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề đã được nhận ký, nay được nhận ký, sẽ được nhận ký. Chẳng khởi nghĩ này: Ta do pháp đây sẽ chứng Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề.
Xá Lợi Tử! Bồ tát Ma ha tát này hành Bát nhã Ba la mật đa sâu thẳm chẳng sanh nghi ngờ ta đối Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề hãy được chẳng được. Chỉ khởi nghĩ này: Ta đối Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề? Quyết định sẽ được.
Xá Lợi Tử! Bồ tát Ma ha tát này hành Bát nhã Ba la mật đa thẳm sâu, nghe pháp sâu thẳm chẳng kinh chẳng sợ, chẳng hãi chẳng run, chẳng chìm chẳng đắm, đối được Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề cũng không lo sợ, quyết định tự biết ta sẽ chứng được sở cầu Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề, quay xe diệu pháp độ chúng hữu tình.
Bấy giờ, Phật bảo cụ thọ Thiện Hiện: Có Bồ tát Ma ha tát tu hành bố thí Ba đa mật đa thấy các hữu tình bị khốn đói khát, áo quần rách nát, thiếu thốn đồ nằm, muốn cần của cải đều chẳng như ý. Thấy việc này rồi, khởi suy nghĩ đây: Ta phải làm sao cứu giúp các loại hữu tình như thế khiến lìa tham lam, của cải tư duyên không thiếu. Ðã suy nghĩ rồi, khởi lời nguyện này: Ta phải tinh siêng không điều luyến đoái, tu hành bố thí Ba la mật đa, thành thục hữu tình, nghiêm tịnh cõi Phật, khiến mau viên mãn, mau chứng Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề. Trong cõi Phật ta đư?c các loại hữu tình không thiếu thốn của cải như thế, tất cả đều như chúng trời sáu cõi Dục, thọ dụng các thứ đồ vui thượng diệu, mà đối trong ấy không điều tham đắm. Thiện Hiện phải biết: Bồ tát Ma ha tát này do bố thí Ba la mật đa đây mau được viên mãn, gần chứng Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề.
Lại nữa, Thiện Hiện! Có Bồ tát Ma ha tát tu hành tịnh giới Ba la mật đa thấy các hữu tình phiền não hung bạo giết hại lẫn nhau, cho đến tà kiến. Bởi nhân duyên đây chết yểu nhiều bệnh, sắc mặt đen ốm, không có uy đức, của cải thiếu thốn, sanh nhà hèn hạ, thân căn thiếu giảm, nhiều việc xấu xa nhơ bẩn. Thấy việc này rồi, khởi suy nghĩ đây: Ta phải làm sao cứu vớt các loại hữu tình như thế, khiến nó xa lìa các quả ác nghiệp. Ðã suy nghĩ rồi, khởi lời nguyện này: Ta phải tinh siêng không điều luyến đoái, tu hành tịnh giới Ba la mật đa, thành thục hữu tình, nghiêm tịnh cõi Phật, khiến mau viên mãn, mau chứng Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề. Trong cõi Phật ta được không có các quả ác nghiệp như thế, tất cả hữu tình điều hành mười thiện, hưởng sống lâu thảy các quả báo tốt. Thiện Hiện phải biết: Bồ tát Ma ha tát này nhờ tịnh giới Ba la mật đa đây mau được viên mãn, gần chứng Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề.
Lại nữa, Thiện Hiện! Có Bồ tát Ma ha tát tu hành an nhẫn Ba la mật đa thấy các hữu tình giận dữ lẫn nhau, miệng phun gươm giáo, mắng chửi tệ nhục, dùng dao gậy thảy tàn hại lẫn nhau, cho đến đứt mạng, ác tâm chẳng xả. Thấy việc này rồi, khởi suy nghĩ đây: Ta phải làm sao cứu vớt các loại hữu tình như thế khiến nó xa lìa các ác như thế. Ðã suy nghĩ rồi, khởi lời nguyện này: Ta phải tinh siêng không điều luyến đoái, tu hành an nhẫn Ba la mật đa, thành thục hữu tình, nghiêm tịnh cõi Phật, khiến mau viên mãn, mau chứng Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề. Trong cõi Phật ta được các loại hữu tình không ác nghiệp phiền não như thế, tất cả hữu tình lần lữa xem nhau như cha mẹ, bạn thân, họ hàng, chẳng chống trái nhau, từ tâm đối đãi với nhau, thay đổi làm lợi vui. Thiện Hiện phải biết: Bồ tát Ma ha tát này nhờ an nhẫn Ba la mật đa đây mau được viên mãn, gần chứng Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề.
Lại nữa, Thiện Hiện! Có Bồ tát Ma ha tát tu hành tinh tiến Ba la mật đa, thấy các hữu tình biếng lười trễ nhác chẳng siêng tinh tiến, nới bỏ Tam thừa, cũng chẳng tu hành nghiệp lành người trời. Thấy việc này rồi, khởi suy nghĩ đây: Ta phải làm sao cứu vớt các loại hữu tình như thế, khiến nó xa lìa biếng lười trễ nhác. Ðã suy nghĩ rồi, khởi lời nguyện này: Ta phải tinh siêng không điều luyến đoái, tu hành tinh tiến Ba la mật đa, thành thục hữu tình, nghiêm tịnh cõi Phật, khiến mau viên mãn, mau chứng Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề. Trong cõi Phật ta được các loại hữu tình không biếng lười trễ nhác như thế, tất cả hữu tình tinh siêng mạnh mẽ, siêng tu thú lành và nhân Tam thừa, sanh trong người trời mau chứng giải thoát. Thiện Hiện phải biết: Bồ tát Ma ha tát này nhờ tinh tiến Ba la mật đa đây mau được viên mãn, dần chứng Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề.
Lại nữa, Thiện Hiện! Có Bồ tát Ma ha tát tu hành tĩnh lự Ba la mật đa thấy các hữu tình bị năm che che khuất, xa lìa tĩnh lự, vô lượng, vô sắc, tán loạn buông lung, chẳng tu các thiện. Thấy việc đây rồi, khởi suy nghĩ này: Ta phải làm sao cứu vớt các loại hữu tình như thế, khiến nó xa lìa các che, tán loạn. Ðã suy nghĩ rồi, khởi lời nguyện này: Ta phải tinh siêng không diều luyến đoái, tu hành tĩnh lự Ba la mật đa, thành thục hữu tình, nghiêm tịnh cõi Phật, khiến mau viên mãn, mau chứng Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề. Trong cõi Phật ta được các loại hữu tình không có năm che, tán loạn như thế, tất cả hữu tình tự tại vào ra các thắng định tĩnh lự, vô lượng , vô sắc. Thiện Hiện phải biết: Bồ tát Ma ha tát này nhờ tĩnh lự Ba la mật đa đây mau được viên mãn, gần chứng Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề.
Lại nữa, Thiện Hiện! Có Bồ tát Ma ha tát tu hành Bát nhã Ba la mật đa thấy các hữu tình ngu si ác huệ, đối chánh kiến thế gian xuất thế gian đều mất, bác bỏ không nghiệp thiện ác và nghiệp quả, chấp đoạn chấp thường, chấp một chấp khác, đồng chẳng đồng thảy, các thứ tà pháp. Thấy việc này rồi, khởi nghĩ đây: Ta phải làm sao cứu vớt các loại hữu tình như thế, khiến nó xa lìa ác kiến tà chấp. Ðã suy nghĩ rồi, khởi lời nguyện này: Ta phải tinh siêng không điều luyến đoái, tu hành Bát nhã Ba la mật đa, thành thục hữu tình, nghiêm tịnh cõi Phật, khiến mau viên mãn, mau chứng Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề. Trong cõi Phật ta được các loại hữu tình không có ác hành tà chấp như thế, tất cả hữu tình trọn nên chánh kiến, các thứ diệu huệ đầy đủ trang nghiêm. Thiện Hiện phải biết: Bồ tát Ma ha tát này nhờ bát nhã Ba la mật đa đây mau được viên mãn, gần chứng Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề.
Lại nữa, Thiện Hiện! Có Bồ tát Ma ha tát tu đủ sáu thứ Ba la mật đa thấy các hữu tình ba nhóm sai khác: Một nhóm chánh định, hai nhóm tà định, ba nhóm bất định. Thấy việc đây rồi, khởi suy nghĩ này: Ta phải làm sao phương tiện cứu vớt các loại hữu tình khiến lìa nhóm tà định và bất định. Ðã suy nghĩ rồi, khởi lời nguyện này: Ta phải tinh siêng không điều luyến đoái, tu hành sáu thứ Ba la mật đa, thành thục hữu tình, nghiêm tịnh cõi Phật khiến mau viên mãn, mau chứng được Nhất thiết trí trí. Trong cõi Phật ta được các loại hữu tình không nhóm tà định và nhóm bất định, cũng không tiếng gọi hai nhóm như thế. Tất cả hữu tình đều trụ chánh định. Thiện Hiện phải biết: Bồ tát Ma ha tát này nhờ sáu thứ Ba la mật đa đây mau dược viên mãn, gần năng chứng được Nhất thiết trí trí.
Lại nữa, Thiện Hiện! Có Bồ tát Ma ha tát tu đủ sáu thứ Ba la mật đa thấy các hữu tình đọa ba ác thú, chịu các thứ khổ sở, chỗ gọi địa ngục, bàng sanh, quỷ giới. Thấy việc này rồi, khởi suy nghĩ đây: Ta phải làm sao phương tiện cứu vớt khiến nó xa lìa khổ ba ác thú. Ðã suy nghĩ rồi, khởi lời nguyện đây: Ta phải tinh siêng không điều luyến đoái, tu hành sáu thứ Ba la mật đa, thành thục hữu tình, nghiêm tịnh cõi Phật, khiến mau viên mãn, mau chứng được Nhất thiết trí trí. Trong cõi Phật ta được không có địa ngục, bàng sanh, quỷ giới cũng không tiếng gọi ác thú như thế. Tất cả hữu tình đều nhiếp vào thiện thú. Thiện Hiện phải biết: Bồ tát Ma ha tát này nhờ sáu thứ Ba la mật đa đây mau được viên mãn, gần năng chứng được Nhất thiết trí.
