CHƯƠNG X TRỊ CÁC CHỨNG BỆNH CỦA ĐÀN BÀ 1. CÔNG THỨC 1 : TRỊ SA TỬ CUNG Hột đu đủ đực hoặc đu đủ dầu, đâm nhuyễn 5 hột, đắp ngay đỉnh đầu. Khám người bệnh nếu nó rút lên thì gở ra, đi gội đầu, nó sẽ hết. 2. CÔNG THỨC 1 : TRỊ SA TỬ CUNG Đọt đậu săn, đâm, để chút phèn chua, vắt lấy nước uống, ngày vài lần. Còn cây lá già thì phơi khô, nấu nước uống trong 15 ngày sẽ hết. 3. CÔNG THỨC 3 : TRỊ BỆNH ĐÀN BÀ LÀM BĂNG Kiếm bứt 1 nắm rau răm, nhai nhỏ, nuốt từ từ sẽ cầm lại. 4. CÔNG THỨC 4 : TRỊ BĂNG HUYẾT Đọt tre mỡ, hái cho nhiều, phơi khô, sao khử thổ. Lấy nồi đất hay siêu để sắc, sắc 3 chén còn lại 8 phân. Cạo lọ nồi đất, vò viên bằng hạt bắp, để vô thuốc uống vài ba lần sẽ khỏi. 5. CÔNG THỨC 5 : TRỊ BẠCH ĐÁI Lá rau đắng biển ngoài ruộng, loại lá lớn, hái 1 nắm, đem nhồi với cơm nguội, nặn giống như trái chuối. Đem vô bếp nướng cho vàng, để vô siêu, nấu nước uống nhiều lần, bệnh sẽ khỏi. 6. CÔNG THỨC 6 : TRỊ BẠCH ĐÁI Rau om, 1 bó lớn, phơi khô, nấu nước uống thường xuyên sẽ khỏi. Phương thuốc này còn trị chứng đau bụng lâu năm ở phụ nữ. 7. CÔNG THỨC 7 : TRỊ VỀ UẤT HUYẾT, MÁU SẢN HẬU CHẬN, CẦN KHAI THÔNG CHO ĐỀU, KHỎI BỊ TẮC NGHẼN Vỏ cây mảng cầu ta, phơi 1 nắm, hay dây bìm bìm hắc sửu, phơi khô. Sắc 3 chén còn 1 chén, uống sẽ hết. 8. CÔNG THỨC 8 : TRỊ BỆNH BỊ BẾ KINH, SÓT NHAU ĐẠI TÀI Rau tranh – 300 gram; rau răm – 50 gram; cỏ mực – 50 gram. Sao tồn tính cả ba thứ, sắc chung, 3 thứ còn 8 phân, để lửa riu riu. Uống 3 thang sẽ trục ra hết. 9. CÔNG THỨC 9 : TRỊ ĐAU VÚ Lá tu hú cò gai, đâm với muối, đắp chổ sưng. Nếu khô chế nước sôi vô cho ướt. Mỗi ngày 2-3 lần sẽ khỏi. Ngâm lá với nước mưa cho ra nhớt, uống mát rất công hiệu. 10. CÔNG THỨC 10 : TRỊ BỆNH SƯNG VÚ Đại hoàng, Tòng hương, Nhũ hương, Mộc dược. Mỗi vị 2 chỉ, tán nhỏ thành bột, để lên lửa than xào cho nóng với chút giấm cho sền sệt. Lấy lông gà phết, vừa nóng vừa thổi để cho thuốc rút vô chỗ sưng, liên tiếp 24 giờ sau sẽ khỏi. 11. CÔNG THỨC 11 : TRỊ BỆNH ĐAU VÚ ( KHÔNG MƯNG MỦ ) Rau tần dầy lá, nhai chút muối, đắp chỗ sưng vài ngày sẽ hết. 12. CÔNG THỨC 12 : TRỊ ĐỘC TRÙNG NƠI HẬU MÔN HAY CỬA MÌNH, BỊ LỞ LOÉT LÀM ĐỘC * Băng phiến : 3 phân Long não : 3 phân * Đại hoàng : 3 phân Phèn phi : 1 phân * Lưu hoàng hay hồng hoàng : 2 phân Tán các vị này thành bột. Trước khi phết thuốc này, lấy phèn chua đổ vô nước chín hay nước âm ấm, rửa cho sạch vết thương, lau khô, rắc thuốc này nơi chổ đau. Trong 3-5 ngày sẽ hết không làm độc.