Kinh Đại Bát Nhã Ba La Mật Đa
Thiện  Hiện! Nếu Bồ tát Ma ha tát tu hành Bát nhã Ba la mật đa phương tiện  khéo léo, khi an trụ khổ thánh đế chẳng đắc khổ thánh đế, chẳng đắc năng  trụ, chẳng đắc sở trụ, chẳng đắc sở vi, cũng chẳng xa lìa các pháp như  thế mà trụ khổ thánh đế. Bồ tát Ma ha tát này thời năng tu đạo Bồ tát  viên mãn. Thiện Hiện! Nếu Bồ tát Ma ha tát tu hành Bát nhã Ba la mật đa  phương tiện khéo léo khi an trụ tập diệt đạo thánh đế, chẳng đắc tập  diệt đạo thánh đế, chẳng đắc năng trụ, chẳng đắc sở trụ, chẳng đắc sở  vi, cũng chẳng xa lìa các pháp như thế mà trụ tập diệt đạo thánh đế. Bồ  tát Ma ha tát này thời năng tu đạo Bồ tát viên mãn. Như vậy. Thiện Hiện!  Các Bồ tát Ma ha tát tu hành Bát nhã Ba la mật đa phương tiện khéo léo  tu đạo Bồ tát khiến được viên mãn, năng chứng Vô thượng Chánh đẳng Bồ  đề.
Thiện Hiện! Nếu Bồ tát Ma ha tát tu hành Bát nhã Ba la mật đa  phương tiện khéo léo, khi tu hành bốn tĩnh lự chẳng đắc bốn tĩnh lự,  chẳng đắc năng tu, chẳng đắc sở tu, chẳng đắc sở vi, cũng chẳng xa lìa  các pháp như thế mà tu bốn tĩnh lự. Bồ tát Ma ha tát này thời năng tu  đạo Bồ tát viên mãn. Thiện Hiện! Nếu Bồ tát Ma ha tát tu hành Bát nhã Ba  la mật đa phương tiện khéo léo, khi tu hành bốn vô lượng, bốn vô sắc  định; chẳng đắc bốn vô lượng, bốn vô sắc định; chẳng đắc năng tu, chẳng  đắc sở tu, chẳng đắc sở vi, cũng chẳng xa lìa các pháp như thế mà tu bốn  vô lượng, bốn vô sắc định. Bồ tát Ma ha tát này thời năng tu đạo Bồ tát  viên mãn. Như vậy. Thiện Hiện! Các Bồ tát Ma ha tát tu hành Bát nhã Ba  la mật đa phương tiện khéo léo tu đạo Bồ tát khiến được viên mãn, năng  chứng Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề.
Thiện Hiện! Nếu Bồ tát Ma ha  tát tu hành Bát nhã Ba la mật đa phương tiện khéo léo, khi tu hành tám  giải thoát chẳng đắc tám giải thoát, chẳng đắc năng tu, chẳng đắc sở tu,  chẳng đắc sở vi, cũng chẳng xa lìa các pháp như thế mà tu tám giải  thoát. Bồ tát Ma ha tát này thời năng tu đạo Bồ tát viên mãn. Thiện  Hiện! Nếu Bồ tát Ma ha tát tu hành Bát nhã Ba la mật đa phương tiện khéo  léo, khi tu hành tám thắng xứ, chín thứ đệ định, mười biến xứ; chẳng  đắc tám thắng xứ, chín thứ đệ định, mười biến xứ; chẳng đắc năng tu,  chẳng đắc sở tu, chẳng đắc sở vi; cũng chẳng xa lìa các pháp như thế mà  tu tám thắng xứ, chín thứ đệ định, mười biến xứ. Bồ tát Ma ha tát này  thời năng tu đạo Bồ tát viên mãn. Như vậy. Thiện Hiện! Các Bồ tát Ma ha  tát tu hành Bát nhã Ba la mật đa phương tiện khéo léo tu đạo Bồ tát  khiến được viên mãn, năng chứng Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề.
Thiện  Hiện! Nếu Bồ tát Ma ha tát tu hành Bát nhã Ba la mật đa phương tiện  khéo léo, khi tu hành tất cả đà la ni môn, chẳng đắc tất cả đà la ni  môn, chẳng đắc năng tu, chẳng đắc sở tu, chẳng đắc sở vi, cũng chẳng xa  lìa các pháp như thế mà tu tất cả đà la ni môn. Bồ tát Ma ha tát này  thời năng tu đạo Bồ tát viên mãn. Thiện Hiện! Nếu Bồ tát Ma ha tát tu  hành Bát nhã Ba la mật đa phương tiện khéo léo, khi tu hành tất cả tam  ma địa môn, chẳng đắc tất cả tam ma địa môn, chẳng đắc năng tu, chẳng  đắc sở tu, chẳng đắc sở vi, cũng chẳng xa lìa các pháp như thế mà tu tất  cả tam ma địa môn. Bồ tát Ma ha tát này thời năng tu đạo Bồ tát viên  mãn. Như vậy. Thiện Hiện! Các Bồ tát Ma ha tát tu hành Bát nhã Ba la mật  đa phương tiện khéo léo tu đạo Bồ tát khiến được viên mãn, năng chứng  Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề.
Thiện Hiện! Nếu Bồ tát Ma ha tát tu  hành Bát nhã Ba la mật đa phương tiện khéo léo, khi tu hành không giải  thoát môn, chẳng đắc không giải thoát môn, chẳng đắc năng tu, chẳng đắc  sở tu, chẳng đắc sở vi, cũng chẳng xa lìa các pháp như thế mà tu không  giải thoát môn. Bồ tát Ma ha tát này thời năng tu đạo Bồ tát viên mãn.  Thiện Hiện! Nếu Bồ tát Ma ha tát tu hành Bát nhã Ba la mật đa phương  tiện khéo léo, khi tu vô tướng, vô nguyện giải thoát môn; chẳng đắc vô  tướng, vô nguyện giải thoát môn; chẳng đắc năng tu, chẳng đắc sở tu,  chẳng đắc sở vi; cũng chẳng xa lìa các pháp như thế mà tu vô tướng, vô  nguyện giải thoát môn. Bồ tát Ma ha tát này thời năng tu đạo Bồ tát viên  mãn. Như vậy. Thiện Hiện! Các Bồ tát Ma ha tát tu hành Bát nhã Ba la  mật đa phương tiện khéo léo tu đạo Bồ tát khiến được viên mãn, năng  chứng Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề.
Thiện Hiện! Nếu Bồ tát Ma ha  tát tu hành Bát nhã Ba la mật đa phương tiện khéo léo, khi tu hành Cực  hỷ địa, chẳng đắc Cực hỷ địa, chẳng đắc năng tu, chẳng đắc sở tu, chẳng  đắc sở vi; cũng chẳng xa lìa các pháp như thế mà tu Cực hỷ địa. Bồ tát  Ma ha tát này thời năng tu đạo Bồ tát viên mãn. Thiện Hiện! Nếu Bồ tát  Ma ha tát tu hành Bát nhã Ba la mật đa phương tiện khéo léo, khi tu hành  Ly cấu địa, Phát quang địa, Diệm huệ địa, Cực nan thắng địa, Hiện tiền  địa, Viễn hành địa, Bất động địa, Thiện huệ địa, Pháp vân địa; chẳng đắc  Ly cấu địa cho đến Pháp vân địa, chẳng đắc năng tu, chẳng đắc sở tu,  chẳng đắc sở vi; cũng chẳng xa lìa các pháp như thế mà tu Ly cấu địa cho  đến Pháp vân địa. Bồ tát Ma ha tát này thời năng tu đạo Bồ tát viên  mãn. Như vậy. Thiện Hiện! Các Bồ tát Ma ha tát tu hành Bát nhã Ba la mật  đa phương tiện khéo léo tu đạo Bồ tát khiến được viên mãn, năng chứng  Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề.
Thiện Hiện! Nếu Bồ tát Ma ha tát tu  hành Bát nhã Ba la mật đa phương tiện khéo léo, khi tu hành năm nhãn,  chẳng đắc năm nhãn, chẳng đắc năng tu, chẳng đắc sở tu, chẳng đắc sở vi;  cũng chẳng xa lìa các pháp như thế mà tu năm nhãn. Bồ tát Ma ha tát này  thời năng tu đạo Bồ tát viên mãn. Thiện Hiện! Nếu Bồ tát Ma ha tát tu  hành Bát nhã Ba la mật đa phương tiện khéo léo, khi tu hành sáu thần  thông, chẳng đắc sáu thần thông, chẳng đắc năng tu, chẳng đắc sở tu,  chẳng đắc sở vi; cũng chẳng xa lìa các pháp như thế mà tu sáu thần  thông. Bồ tát Ma ha tát này thời năng tu đạo Bồ tát viên mãn. Như vậy.  Thiện Hiện! Các Bồ tát Ma ha tát tu hành Bát nhã Ba la mật đa phương  tiện khéo léo tu đạo Bồ tát khiến được viên mãn, năng chứng Vô thượng  Chánh đẳng Bồ đề.
Thiện Hiện! Nếu Bồ tát Ma ha tát tu hành Bát  nhã Ba la mật đa phương tiện khéo léo, khi tu hành Phật mười lực, chẳng  đắc Phật mười lực, chẳng đắc năng tu, chẳng đắc sở tu, chẳng đắc sở vi;  cũng chẳng xa lìa các pháp như thế mà tu Phật mười lực. Bồ tát Ma ha tát  này thời năng tu đạo Bồ tát viên mãn. Thiện Hiện! Nếu Bồ tát Ma ha tát  tu hành Bát nhã Ba la mật đa phương tiện khéo léo, khi tu bốn vô sở uý,  bốn vô ngại giải, đại từ, đại bi, đại hỷ, đại xả, mười tám pháp Phật bất  cộng; chẳng đắc bốn vô sở uý cho đến mười tám pháp Phật bất cộng, chẳng  đắc năng tu, chẳng đắc sở tu, chẳng đắc sở vi; cũng chẳng xa lìa các  pháp như thế mà tu bốn vô sở uý cho đến mười tám pháp Phật bất cộng.Bồ  tát Ma ha tát này thời năng tu đạo Bồ tát viên mãn. Như vậy. Thiện Hiện!  Các Bồ tát Ma ha tát tu hành Bát nhã Ba la mật đa phương tiện khéo léo  tu đạo Bồ tát khiến được viên mãn, năng chứng Vô thượng Chánh đẳng Bồ  đề.
Thiện Hiện! Nếu Bồ tát Ma ha tát tu hành Bát nhã Ba la mật đa  phương tiện khéo léo, khi tu hành ba mươi hai tướng đại sĩ, chẳng đắc  ba mươi hai tướng đại sĩ, chẳng đắc năng tu, chẳng đắc sở tu, chẳng đắc  sở vi; cũng chẳng xa lìa các pháp như thế mà tu ba mươi hai tướng đại  sĩ. Bồ tát Ma ha tát này thời năng tu đạo Bồ tát viên mãn. Thiện Hiện!  Nếu Bồ tát Ma ha tát tu hành Bát nhã Ba la mật đa phương tiện khéo léo,  khi tu hành tám mươi tùy hảo, chẳng đắc tám mươi tùy hảo, chẳng đắc năng  tu, chẳng đắc sở tu, chẳng đắc sở vi; cũng chẳng xa lìa các pháp như  thế mà tu tám mươi tùy hảo. Bồ tát Ma ha tát này thời năng tu đạo Bồ tát  viên mãn. Như vậy. Thiện Hiện! Các Bồ tát Ma ha tát tu hành Bát nhã Ba  la mật đa phương tiện khéo léo tu đạo Bồ tát khiến được viên mãn, năng  chứng Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề.
Thiện Hiện! Nếu Bồ tát Ma ha  tát tu hành Bát nhã Ba la mật đa phương tiện khéo léo, khi tu hành pháp  vô vong thất, chẳng đắc pháp vô vong thất, chẳng đắc năng tu, chẳng đắc  sở tu, chẳng đắc sở vi; cũng chẳng xa lìa các pháp như thế mà tu pháp vô  vong thất. Bồ tát Ma ha tát này thời năng tu đạo Bồ tát viên mãn. Thiện  Hiện! Nếu Bồ tát Ma ha tát tu hành Bát nhã Ba la mật đa phương tiện  khéo léo, khi tu hành tánh hằng trụ xả, chẳng đắc tánh hằng trụ xả,  chẳng đắc năng tu, chẳng đắc sở tu, chẳng đắc sở vi; cũng chẳng xa lìa  các pháp như thế mà tu tánh hằng trụ xả. Bồ tát Ma ha tát này thời năng  tu đạo Bồ tát viên mãn. Như vậy. Thiện Hiện! Các Bồ tát Ma ha tát tu  hành Bát nhã Ba la mật đa phương tiện khéo léo tu đạo Bồ tát khiến được  viên mãn, năng chứng Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề.
Thiện Hiện! Nếu  Bồ tát Ma ha tát tu hành Bát nhã Ba la mật đa phương tiện khéo léo, khi  tu hành nhất thiết trí, chẳng đắc nhất thiết trí, chẳng đắc năng tu,  chẳng đắc sở tu, chẳng đắc sở vi; cũng chẳng xa lìa các pháp như thế mà  tu nhất thiết trí. Bồ tát Ma ha tát này thời năng tu đạo Bồ tát viên  mãn. Thiện Hiện! Nếu Bồ tát Ma ha tát tu hành Bát nhã Ba la mật đa  phương tiện khéo léo, khi tu hành đạo tướng trí, nhất thiết tướng trí  đạo tướng trí, chẳng đắc nhất thiết tướng trí đạo tướng trí, chẳng đắc  năng tu, chẳng đắc sở tu, chẳng đắc sở vi; cũng chẳng xa lìa các pháp  như thế mà tu nhất thiết tướng trí. Bồ tát Ma ha tát này thời năng tu  đạo Bồ tát viên mãn. Như vậy. Thiện Hiện! Các Bồ tát Ma ha tát tu hành  Bát nhã Ba la mật đa phương tiện khéo léo tu đạo Bồ tát khiến được viên  mãn, năng chứng Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề.
Thiện Hiện! Nếu Bồ  tát Ma ha tát tu hành Bát nhã Ba la mật đa phương tiện khéo léo, khi tu  hành tất cả hạnh Bồ tát ma ha tát, chẳng đắc tất cả hạnh Bồ tát ma ha  tát, chẳng đắc năng tu, chẳng đắc sở tu, chẳng đắc sở vi; cũng chẳng xa  lìa các pháp như thế mà tu tất cả hạnh Bồ tát ma ha tát. Bồ tát Ma ha  tát này thời năng tu đạo Bồ tát viên mãn. Thiện Hiện! Nếu Bồ tát Ma ha  tát tu hành Bát nhã Ba la mật đa phương tiện khéo léo, khi tu hành chư  Phật Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề, chẳng đắc chư Phật Vô thượng Chánh đẳng  Bồ đề, chẳng đắc năng tu, chẳng đắc sở tu, chẳng đắc sở vi; cũng chẳng  xa lìa các pháp như thế mà tu chư Phật Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề. Bồ  tát Ma ha tát này thời năng tu đạo Bồ tát viên mãn. Như vậy. Thiện Hiện!  Các Bồ tát Ma ha tát tu hành Bát nhã Ba la mật đa phương tiện khéo léo  tu đạo Bồ tát khiến được viên mãn, năng chứng Vô thượng Chánh đẳng Bồ  đề.
Bấy giờ, cụ thọ Xá Lợi Tử thưa Phật rằng: Bạch Thế Tôn! Bồ  tát Ma ha tát khi tu hành Bát nhã Ba la mật đa, dũng mãnh chính siêng tu  đạo Bồ đề là thế nào?
Phật nói: Xá Lợi Tử! Nếu Bồ tát Ma ha tát  khi tu hành Bát nhã Ba la mật đa phương tiện khéo léo chẳng hòa hiệp  sắc, chẳng ly tán sắc; chẳng hòa hiệp thọ tưởng hành thức, chẳng ly tán  thọ tưởng hành thức. Vì cớ sao? Vì các pháp như thế đều vô tự tánh khá  hiệp ly vậy.
Xá Lợi Tử! Nếu Bồ tát Ma ha tát khi tu hành Bát nhã  Ba la mật đa phương tiện khéo léo chẳng hòa hiệp nhãn xứ, chẳng ly tán  nhãn xứ; chẳng hòa hiệp nhĩ tỷ thiệt thân ý xứ, chẳng ly tán nhĩ tỷ  thiệt thân ý xứ. Vì cớ sao? Vì các pháp như thế đều vô tự tánh khá hiệp  ly vậy.
Xá Lợi Tử! Nếu Bồ tát Ma ha tát khi tu hành Bát nhã Ba la  mật đa phương tiện khéo léo chẳng hòa hiệp sắc xứ, chẳng ly tán sắc xứ;  chẳng hòa hiệp thanh hương vị xúc pháp xứ, chẳng ly tán thanh hương vị  xúc pháp xứ. Vì cớ sao? Vì các pháp như thế đều vô tự tánh khá hiệp ly  vậy.
Xá Lợi Tử! Nếu Bồ tát Ma ha tát khi tu hành Bát nhã Ba la  mật đa phương tiện khéo léo chẳng hòa hiệp nhãn giới, chẳng ly tán nhãn  giới; chẳng hòa hiệp nhĩ tỷ thiệt thân ý giới, chẳng ly tán nhĩ tỷ thiệt  thân ý giới. Vì cớ sao? Vì các pháp như thế đều vô tự tánh khá hiệp ly  vậy.
Xá Lợi Tử! Nếu Bồ tát Ma ha tát khi tu hành Bát nhã Ba la  mật đa phương tiện khéo léo chẳng hòa hiệp sắc giới, chẳng ly tán sắc  giới; chẳng hòa hiệp thanh hương vị xúc pháp giới, chẳng ly tán thanh  hương vị xúc pháp giới. Vì cớ sao? Vì các pháp như thế đều vô tự tánh  khá hiệp ly vậy.
Xá Lợi Tử! Nếu Bồ tát Ma ha tát khi tu hành Bát  nhã Ba la mật đa phương tiện khéo léo chẳng hòa hiệp nhãn thức giới,  chẳng ly tán nhãn thức giới; chẳng hòa hiệp nhĩ tỷ thiệt thân ý thức  giới, chẳng ly tán nhĩ tỷ thiệt thân ý thức giới. Vì cớ sao? Vì các pháp  như thế đều vô tự tánh khá hiệp ly vậy.
Xá Lợi Tử! Nếu Bồ tát Ma  ha tát khi tu hành Bát nhã Ba la mật đa phương tiện khéo léo chẳng hòa  hiệp nhãn xúc, chẳng ly tán nhãn xúc; chẳng hòa hiệp nhĩ tỷ thiệt thân ý  xúc, chẳng ly tán nhĩ tỷ thiệt thân ý xúc. Vì cớ sao? Vì các pháp như  thế đều vô tự tánh khá hiệp ly vậy.
Xá Lợi Tử! Nếu Bồ tát Ma ha  tát khi tu hành Bát nhã Ba la mật đa phương tiện khéo léo chẳng hòa hiệp  nhãn xúc làm duyên sanh ra các thọ, chẳng ly tán nhãn xúc làm duyên  sanh ra các thọ; chẳng hòa hiệp nhĩ tỷ thiệt thân ý xúc làm duyên sanh  ra các thọ, chẳng ly tán nhĩ tỷ thiệt thân ý xúc làm duyên sanh ra các  thọ. Vì cớ sao? Vì các pháp như thế đều vô tự tánh khá hiệp ly vậy.
Xá  Lợi Tử! Nếu Bồ tát Ma ha tát khi tu hành Bát nhã Ba la mật đa phương  tiện khéo léo chẳng hòa hiệp địa giới, chẳng ly tán địa giới; chẳng hòa  hiệp thủy hỏa phong không thức giới, chẳng ly tán thủy hỏa phong không  thức giới. Vì cớ sao? Vì các pháp như thế đều vô tự tánh khá hiệp ly  vậy.
Xá Lợi Tử! Nếu Bồ tát Ma ha tát khi tu hành Bát nhã Ba la  mật đa phương tiện khéo léo chẳng hòa hiệp nhân duyên, chẳng ly tán nhân  duyên; chẳng hòa hiệp đẳng vô gián duyên, sở duyên duyên, tăng thượng  duyên, chẳng ly tán đẳng vô gián duyên, sở duyên duyên, tăng thượng  duyên. Vì cớ sao? Vì các pháp như thế đều vô tự tánh khá hiệp ly vậy.
Xá  Lợi Tử! Nếu Bồ tát Ma ha tát khi tu hành Bát nhã Ba la mật đa phương  tiện khéo léo chẳng hòa hiệp các pháp theo duyên sanh ra, chẳng ly tán  các pháp theo duyên sanh ra. Vì cớ sao? Vì các pháp như thế đều vô tự  tánh khá hiệp ly vậy.
Xá Lợi Tử! Nếu Bồ tát Ma ha tát khi tu hành  Bát nhã Ba la mật đa phương tiện khéo léo chẳng hòa hiệp vô minh, chẳng  ly tán vô minh; chẳng hòa hiệp hành, thức, danh sắc, lục xứ, xúc, thọ,  ái, thủ, hữu, sanh, lão tử sầu thán khổ ưu não, chẳng ly tán hành cho  đến lão tử sầu thán khổ ưu não. Vì cớ sao? Vì các pháp như thế đều vô tự  tánh khá hiệp ly vậy.
Xá Lợi Tử! Nếu Bồ tát Ma ha tát khi tu  hành Bát nhã Ba la mật đa phương tiện khéo léo chẳng hòa hiệp bố thí Ba  la mật đa, chẳng ly tán bố thí Ba la mật đa; chẳng hòa hiệp tịnh giới,  an nhẫn, tinh tiến, tĩnh lự, bát nhã Ba la mật đa, chẳng ly tán tịnh  giới, an nhẫn, tinh tiến, tĩnh lự, bát nhã Ba la mật đa. Vì cớ sao? Vì  các pháp như thế đều vô tự tánh khá hiệp ly vậy.
Xá Lợi Tử! Nếu  Bồ tát Ma ha tát khi tu hành Bát nhã Ba la mật đa phương tiện khéo léo  chẳng hòa hiệp nội không, chẳng ly tán nội không; chẳng hòa hiệp ngoại  không, nội ngoại không, không không, đại không, thắng nghĩa không, hữu  vi không, vô vi không, tất cánh không, vô tế không, tán không, vô biến  dị không, bổn tánh không, tự tướng không, cộng tướng không, nhất thiết  pháp không, bất khả đắc không, vô tánh không, tự tánh không, vô tánh tự  tánh không; chẳng ly tán ngoại không vô tánh tự tánh không. Vì cớ sao?  Vì các pháp như thế đều vô tự tánh khá hiệp ly vậy.
Xá Lợi Tử!  Nếu Bồ tát Ma ha tát khi tu hành Bát nhã Ba la mật đa phương tiện khéo  léo chẳng hòa hiệp bốn niệm trụ, chẳng ly tán bốn niệm trụ; chẳng hòa  hiệp bốn chánh đoạn, bốn thần túc, năm căn, năm lưc, bảy đẳng giác chi,  tám thánh đạo chi; chẳng ly tán bốn chánh đoạn cho đến tám thánh đạo  chi.Vì cớ sao? Vì các pháp như thế đều vô tự tánh khá hiệp ly vậy.
Xá  Lợi Tử! Nếu Bồ tát Ma ha tát khi tu hành Bát nhã Ba la mật đa phương  tiện khéo léo chẳng hòa hiệp khổ thánh đế, chẳng ly tán khổ thánh đế;  chẳng hòa hiệp tập diệt đạo thánh đế, chẳng ly tán tập diệt đạo thánh  đế. Vì cớ sao? Vì các pháp như thế đều vô tự tánh khá hiệp ly vậy.
Xá  Lợi Tử! Nếu Bồ tát Ma ha tát khi tu hành Bát nhã Ba la mật đa phương  tiện khéo léo chẳng hòa hiệp bốn tĩnh lự, chẳng ly tán bốn tĩnh lự;  chẳng hòa hiệp bốn vô lượng, bốn vô sắc định; chẳng ly tán bốn vô lượng,  bốn vô sắc định. Vì cớ sao? Vì các pháp như thế đều vô tự tánh khá hiệp  ly vậy.
Xá Lợi Tử! Nếu Bồ tát Ma ha tát khi tu hành Bát nhã Ba  la mật đa phương tiện khéo léo chẳng hòa hiệp tám giải thoát, chẳng ly  tán tám giải thoát; chẳng hòa hiệp tám thắng xứ, chín thứ đệ định, mười  biến xứ; chẳng ly tán tám thắng xứ, chín thứ đệ định, mười biến xứ. Vì  cớ sao? Vì các pháp như thế đều vô tự tánh khá hiệp ly vậy.
Xá  Lợi Tử! Nếu Bồ tát Ma ha tát khi tu hành Bát nhã Ba la mật đa phương  tiện khéo léo chẳng hòa hiệp đà la ni môn, chẳng ly tán đà la ni môn;  chẳng hòa hiệp tam ma địa môn, chẳng ly tán tam ma địa môn. Vì cớ sao?  Vì các pháp như thế đều vô tự tánh khá hiệp ly vậy.
Xá Lợi Tử!  Nếu Bồ tát Ma ha tát khi tu hành Bát nhã Ba la mật đa phương tiện khéo  léo chẳng hòa hiệp không giải thoát môn, chẳng ly tán không giải thoát  môn; chẳng hòa hiệp vô tướng, vô nguyện giải thoát môn, chẳng ly tán vô  tướng, vô nguyện giải thoát môn. Vì cớ sao? Vì các pháp như thế đều vô  tự tánh khá hiệp ly vậy.
Xá Lợi Tử! Nếu Bồ tát Ma ha tát khi tu  hành Bát nhã Ba la mật đa phương tiện khéo léo chẳng hòa hiệp Cực hỷ  địa, chẳng ly tán Cực hỷ địa; chẳng hòa hiệp Ly cấu địa, Phát quang địa,  Diệm huệ địa, Cực nan thắng địa, Hiện tiền địa, Viễn hành địa, Bất động  địa, Thiện huệ địa, Pháp vân địa; chẳng ly tán Ly cấu địa cho đến Pháp  vân địa. Vì cớ sao? Vì các pháp như thế đều vô tự tánh khá hiệp ly vậy.
Xá  Lợi Tử! Nếu Bồ tát Ma ha tát khi tu hành Bát nhã Ba la mật đa phương  tiện khéo léo chẳng hòa hiệp năm nhãn, chẳng ly tán năm nhãn; chẳng hòa  hiệp sáu thần thông, chẳng ly tán sáu thần thông. Vì cớ sao? Vì các pháp  như thế đều vô tự tánh khá hiệp ly vậy.
Xá Lợi Tử! Nếu Bồ tát Ma  ha tát khi tu hành Bát nhã Ba la mật đa phương tiện khéo léo chẳng hòa  hiệp Phật mười lực, chẳng ly tán Phật mười lực; chẳng hòa hiệp bốn vô sở  uý, bốn vô ngại giải, đại từ, đại bi, đại hỷ, đại xả, mười tám pháp  Phật bất cộng; chẳng ly tán bốn vô sở uý cho đến mười tám pháp Phật bất  cộng. Vì cớ sao? Vì các pháp như thế đều vô tự tánh khá hiệp ly vậy.
Xá  Lợi Tử! Nếu Bồ tát Ma ha tát khi tu hành Bát nhã Ba la mật đa phương  tiện khéo léo chẳng hòa hiệp ba mươi hai tướng đại sĩ, chẳng ly tán ba  mươi hai tướng đại sĩ; chẳng hòa hiệp tám mươi tùy hảo, chẳng ly tán tám  mươi tùy hảo. Vì cớ sao? Vì các pháp như thế đều vô tự tánh khá hiệp ly  vậy.
Xá Lợi Tử! Nếu Bồ tát Ma ha tát khi tu hành Bát nhã Ba la  mật đa phương tiện khéo léo chẳng hòa hiệp pháp vô vong thất, chẳng ly  tán pháp vô vong thất; chẳng hòa hiệp tánh hằng trụ xả, chẳng ly tán  tánh hằng trụ xả. Vì cớ sao? Vì các pháp như thế đều vô tự tánh khá hiệp  ly vậy.
Xá Lợi Tử! Nếu Bồ tát Ma ha tát khi tu hành Bát nhã Ba  la mật đa phương tiện khéo léo chẳng hòa hiệp nhất thiết trí, chẳng ly  tán nhất thiết trí; chẳng hòa hiệp đạo tướng trí, nhất thiết tướng trí,  chẳng ly tán đạo tướng trí, nhất thiết tướng trí. Vì cớ sao? Vì các pháp  như thế đều vô tự tánh khá hiệp ly vậy.
Xá Lợi Tử! Nếu Bồ tát Ma  ha tát khi tu hành Bát nhã Ba la mật đa phương tiện khéo léo chẳng hòa  hiệp quả Dự lưu, chẳng ly tán quả Dự lưu; chẳng hòa hiệp quảNhất lai,  Bất hoàn, A la hán, Độc giác Bồ đề; chẳng ly tán quả Nhất lai, Bất hoàn,  A la hán, Độc giác Bồ đề. Vì cớ sao? Vì các pháp như thế đều vô tự tánh  khá hiệp ly vậy.
Xá Lợi Tử! Nếu Bồ tát Ma ha tát khi tu hành Bát  nhã Ba la mật đa phương tiện khéo léo chẳng hòa hiệp tất cả hạnh Bồ tát  ma ha tát, chẳng ly tán tất cả hạnh Bồ tát ma ha tát; chẳng hòa hiệp  chư Phật Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề, chẳng ly tán chư Phật Vô thượng  Chánh đẳng Bồ đề. Vì cớ sao? Vì các pháp như thế đều vô tự tánh khá hiệp  ly vậy.
Xá Lợi Tử! Nếu Bồ tát Ma ha tát khi tu hành Bát nhã Ba la mật đa dũng mãnh chính siêng tu đạo Bồ đề là như thế.
Bấy  giờ, cụ thọ Xá Lợi Tử thưa Phật rằng: Bạch Thế Tôn! Nếu tất cả pháp đều  vô tự tánh khá hiệp ly ấy, Bồ tát Ma ha tát làm sao dẫn phát Bát nhã Ba  la mật đa, các Bồ tát Ma ha tát với trong tu học? Bạch Thế Tôn! Nếu Bồ  tát Ma ha tát chẳng học Bát nhã Ba la mật đa, quyết chẳng năng được sở  cầu Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề?
Phật bảo: Xá Lợi Tử! Như vậy, như  vậy. Như ngươi vừa nói. Nếu Bồ tát Ma ha tát chẳng học Bát nhã Ba la  mật đa quyết chẳng năng được sở cầu Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề. Xá Lợi  Tử! Các Bồ tát Ma ha tát cần học Bát nhã Ba la mật đa mới năng chứng  được sở cầu Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề.
Xá Lợi Tử! Các Bồ tát Ma  ha tát sở cầu Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề cần có phương tiện khéo léo mới  năng chứng được, chẳng phải không phương tiện khéo léo mà khá chứng  được.
Xá Lợi Tử! Các Bồ tát Ma ha tát khi tu hành Bát nhã Ba la  mật đa, nếu thấy có pháp tự tánh khá được, thời nên khá lấy. Chẳng thấy  có pháp tự tánh khá đượcđương lấy cái gì? Chỗ gọi chẳng lấy: đây là bát  nhã Ba la mật đa, đây là tĩnh lự Ba la mật đa, đây là tinh tiến Ba la  mật đa, đây là an nhẫn Ba la mật đa, đây là tịnh giới Ba la mật đa, đây  là bố thí Ba la mật đa.
Đây là sắc, đây là thọ tưởng hành thức.  Đây là nhãn xứ, đây là nhĩ tỷ thiệt thân ý xứ. Đây là sắc xứ, đây là  thanh hương vị xúc pháp xứ. Đây là nhãn giới, đây là nhĩ tỷ thiệt thân ý  giới. Đây là sắc giới, đây là thanh hương vị xúc pháp giới. Đây là nhãn  thức giới, đây là nhĩ tỷ thiệt thân ý thức giới. Đây là nhãn xúc, đây  là nhĩ tỷ thiệt thân ý xúc. Đây là nhãn xúc làm duyên sanh ra các thọ,  đây là nhĩ tỷ thiệt thân ý xúc làm duyên sanh ra các thọ.
Đây là  địa giới, đây là thủy hỏa phong không thức giới. Đây là nhân duyên; đây  là đẳng vô gián duyên, sở duyên duyên, tăng thượng duyên. Đây là các  pháp theo duyên sanh ra. Đây là vô minh; đây là hành, thức, danh sắc,  lục xứ, xúc, thọ, ái, thủ, hữu, sanh, lão tử sầu thán khổ ưu não.
Đây  là nội không; đây là ngoại không, nội ngoại không, không không, đại  không, thắng nghĩa không, hữu vi không, vô vi không, tất cánh không, vô  tế không, tán không, vô biến dị không, bổn tánh không, tự tướng không,  cộng tướng không, nhất thiết pháp không, bất khả đắc không, vô tánh  không, tự tánh không, vô tánh tự tánh không.
Đây là bốn niệm trụ;  đây là bốn chánh đoạn, bốn thần túc, năm căn, năm lưc, bảy đẳng giác  chi, tám thánh đạo chi. Đây là khổ thánh đế, đây là tập diệt đạo thánh  đế.
Đây là bốn tĩnh lự; đây là bốn vô lượng, bốn vô sắc định. Đây  là tám giải thoát; đây là tám thắng xứ, chín thứ đệ định, mười biến xứ.  Đây là đà la ni môn, đây là tam ma địa môn. Đây là không giải thoát  môn; đây là vô tướng, vô nguyện giải thoát môn.
Đây là Cực hỷ  địa; đây là Ly cấu địa, Phát quang địa, Diệm huệ địa, Cực nan thắng địa,  Hiện tiền địa, Viễn hành địa, Bất động địa, Thiện huệ địa, Pháp vân  địa. Đây là năm nhãn, đây là sáu thần thông.
Đây là Phật mười  lực; đây là bốn vô sở uý, bốn vô ngại giải, đại từ, đại bi, đại hỷ, đại  xả, mười tám pháp Phật bất cộng. Đây là ba mươi hai tướng đại sĩ, đây là  tám mươi tùy hảo. Đây là pháp vô vong thất, đây là tánh hằng trụ xả.  Đây là nhất thiết trí; đây là đạo tướng trí, nhất thiết tướng trí.
Đây  là quả Dự lưu; đây là quả Nhất lai, Bất hoàn, A la hán, Độc giác Bồ đề.  Đây là tất cả hạnh Bồ tát ma ha tát, đây là chư Phật Vô thượng Chánh  đẳng Bồ đề. Đây là dị sanh, đây là Thanh văn, đây là Độc giác, đây là Bồ  tát, đây là Như Lai.
Xá Lợi Tử! Bồ tát Ma ha tát tu hành Bát nhã  Ba la mật đa như thật rõ biết tất cả pháp tánh đều chẳng khá lấy, chỗ  gọi bát nhã Ba la mật đa chẳng khá lấy, tĩnh lự Ba la mật đa chẳng khá  lấy, tinh tiến Ba la mật đa chẳng khá lấy, an nhẫn Ba la mật đa chẳng  khá lấy, tịnh giới Ba la mật đa chẳng khá lấy, bố thí Ba la mật đa chẳng  khá lấy.
Sắc chẳng khá lấy, thọ tưởng hành thức chẳng khá lấy.  Nhãn xứ chẳng khá lấy, nhĩ tỷ thiệt thân ý xứ chẳng khá lấy. Sắc xứ  chẳng khá lấy, thanh hương vị xúc pháp xứ chẳng khá lấy. Nhãn giới chẳng  khá lấy, nhĩ tỷ thiệt thân ý giới chẳng khá lấy. Sắc giới chẳng khá  lấy, thanh hương vị xúc pháp giới chẳng khá lấy. Nhãn thức giới chẳng  khá lấy, nhĩ tỷ thiệt thân ýthức giới chẳng khá lấy. Nhãn xúc chẳng khá  lấy, nhĩ tỷ thiệt thân ý xúc chẳng khá lấy. Nhãn xúc làm duyên sanh ra  các thọ chẳng khá lấy, nhĩ tỷ thiệt thân ý xúc làm duyên sanh ra các thọ  chẳng khá lấy.
Địa giới chẳng khá lấy, thủy hỏa phong không thức  giới chẳng khá lấy. Nhân duyên chẳng khá lấy; đẳng vô gián duyên, sở  duyên duyên, tăng thượng duyên chẳng khá lấy. Các pháp theo duyên sanh  ra chẳng khá lấy. Vô minh chẳng khá lấy; hành, thức, danh sắc, lục xứ,  xúc, thọ, ái, thủ, hữu, sanh, lão tử sầu thán khổ ưu não. chẳng khá lấy.
Nội  không chẳng khá lấy; ngoại không, nội ngoại không, không không, đại  không, thắng nghĩa không, hữu vi không, vô vi không, tất cánh không, vô  tế không, tán không, vô biến dị không, bổn tánh không, tự tướng không,  cộng tướng không, nhất thiết pháp không, bất khả đắc không, vô tánh  không, tự tánh không, vô tánh tự tánh không chẳng khá lấy.
Bốn  niệm trụ chẳng khá lấy; bốn chánh đoạn, bốn thần túc, năm căn, năm lưc,  bảy đẳng giác chi, tám thánh đạo chi chẳng khá lấy. Khổ thánh đế chẳng  khá lấy, tập diệt đạo thánh đế chẳng khá lấy. Bốn tĩnh lự chẳng khá lấy;  bốn vô lượng, bốn vô sắc định chẳng khá lấy.
Tám giải thoát  chẳng khá lấy; tám thắng xứ, chín thứ đệ định, mười biến xứ chẳng khá  lấy. Đà la ni môn chẳng khá lấy, tam ma địa môn chẳng khá lấy.Không giải  thoát môn chẳng khá lấy; vô tướng, vô nguyện giải thoát môn chẳng khá  lấy.
Cực hỷ địa chẳng khá lấy; Ly cấu địa, Phát quang địa, Diệm  huệ địa, Cực nan thắng địa, Hiện tiền địa, Viễn hành địa, Bất động địa,  Thiện huệ địa, Pháp vân địa chẳng khá lấy. Năm nhãn chẳng khá lấy, sáu  thần thông chẳng khá lấy.
Phật mười lực chẳng khá lấy; bốn vô sở  uý, bốn vô ngại giải, đại từ, đại bi, đại hỷ, đại xả, mười tám pháp Phật  bất cộng chẳng khá lấy. Ba mươi hai tướng đại sĩ chẳng khá lấy, tám  mươi tùy hảo chẳng khá lấy. Pháp vô vong thất chẳng khá lấy, tánh hằng  trụ xả chẳng khá lấy. Nhất thiết trí chẳng khá lấy; đạo tướng trí, nhất  thiết tướng trí chẳng khá lấy.
Quả Dự lưu chẳng khá lấy; quả Nhất  lai, Bất hoàn, A la hán, Độc giác Bồ đề chẳng khá lấy. Tất cả hạnh Bồ  tát ma ha tát chẳng khá lấy, chư Phật Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề chẳng  khá lấy.
Tất cả dị sanh chẳng khá lấy, tất cả Thanh văn chẳng khá  lấy, tất cả Độc giác chẳng khá lấy. Tất cả Bồ tát Ma ha tát chẳng khá  lấy. Tất cả Như Lai chẳng khá lấy.
Xá Lợi Tử! Chẳng khá lấy Ba la  mật đa này, tức là vô chướng Ba la mật đa. Vô chướng Ba la mật đa như  thế tức là Bát nhã Ba la mật đa. Các Bồ tát Ma ha tát nên học với trong  ấy.
Xá Lợi Tử! Các Bồ tát Ma ha tát khi học trong ấy hãy chẳng  đắc học, huống đắc Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề, huống đắc Bát nhã Ba la  mật đa, huống đắc pháp Bồ tát, huống đắc pháp chư Phật, huống đắc pháp  Độc giác, huống đắc pháp Thanh văn, huống đắc pháp Dị sanh? Vì cớ sao?  Vì các pháp như thế đều vô tự tánh khá hiệp ly vậy. Xá Lợi Tử! Vì không  chút pháp có tự tánh. Với trong pháp vô tánh làm tự tánh như thế, những  gì là pháp Dị sanh, những gì là pháp Dự lưu, những gì là pháp Nhất lai,  những gì là pháp Bất hoàn, những gì là pháp A la hán, những gì là pháp  Độc giác, những gì là pháp Bồ tát, những gì là pháp Như Lai?
Xá  Lợi Tử! Các pháp như thế đã chẳng khá được, nương những pháp nào khá thi  thiết có bổ đặc già la? B bổ đặc già la chẳng khá được, làm sao khá  nói: đây là Dị sanh đây là Dự lưu, đây là Nhất lai, đây là Bất hoàn, đây  là A la hán, đây là Độc giác, đây là Bồ tát Ma ha tát, đây là Như Lai  Ứng Chánh Đẳng Giác?
Khi ấy, Xá Lợi Tử thưa Phật rằng: Bạch Thế  Tôn! Nếu tất cả pháp đều vô tự tánh, đều chẳng thật có, nương những việc  nào mà khá rõ biết đây là Dị sanh, đây là pháp Dị sanh; đây là Dự lưu,  đây là pháp Dự lưu; đây là Nhất lai, đây là pháp Nhất lai; đây là Bất  hoàn, đây là pháp Bất hoàn; đây là A la hán, đây là pháp A la hán; đây  là Độc giác, đây là pháp Độc giác; đây là Bồ tát Ma ha tát, đây là pháp  Bồ tát Ma ha tát; đây là Như Lai Ứng Chánh Đẳng Giác, đây là pháp Như  Lai Ứng Chánh Đẳng Giác?
Phật bảo: Xá Lợi Tử! Nơi ý ngươi hiểu  sao? Vì thật có sắc, thật có thọ tưởng hành thức như các ngu phu dị sanh  chấp chăng? Xá Lợi Tử thưa: Bạch Thế Tôn! Chẳng thật có. Bạch Thiện  Thệ! Chẳng thật có. Chỉ do ngu phu dị sanh điên đảo có chấp như thế.
Xá  Lợi Tử! Vì thật có nhãn xứ, thật có nhĩ tỷ thiệt thân ý xứ như các ngu  phu dị sanh chấp chăng? Bạch Thế Tôn! Chẳng thật có. Bạch Thiện Thệ!  Chẳng thật có. Chỉ do ngu phu dị sanh điên đảo có chấp như thế.
Xá  Lợi Tử! Vì thật có sắc xứ, thật có thanh hương vị xúc pháp xứ như các  ngu phu dị sanh chấp chăng? Bạch Thế Tôn! Chẳng thật có. Bạch Thiện Thệ!  Chẳng thật có. Chỉ do ngu phu dị sanh điên đảo có chấp như thế.
Xá  Lợi Tử! Vì thật có nhãn giới, thật có nhãn giới, thật có nhĩ tỷ thiệt  thân ý giới như các ngu phu dị sanh chấp chăng? Bạch Thế Tôn! Chẳng thật  có. Bạch Thiện Thệ! Chẳng thật có. Chỉ do ngu phu dị sanh điên đảo có  chấp như thế.
Xá Lợi Tử! Vì thật có sắc giới, thật có thanh hương  vị xúc pháp giới, như các ngu phu dị sanh chấp chăng? Bạch Thế Tôn!  Chẳng thật có. Bạch Thiện Thệ! Chẳng thật có. Chỉ do ngu phu dị sanh  điên đảo có chấp như thế.
Xá Lợi Tử! Vì thật có nhãn thức giới,  thật có nhĩ tỷ thiệt thân ý thức giới như các ngu phu dị sanh chấp  chăng? Bạch Thế Tôn! Chẳng thật có. Bạch Thiện Thệ! Chẳng thật có. Chỉ  do ngu phu dị sanh điên đảo có chấp như thế.
Xá Lợi Tử! Vì thật  có nhãn xúc, thật có nhĩ tỷ thiệt thân ý xúc như các ngu phu dị sanh  chấp chăng? Bạch Thế Tôn! Chẳng thật có. Bạch Thiện Thệ! Chẳng thật có.  Chỉ do ngu phu dị sanh điên đảo có chấp như thế.
Xá Lợi Tử! Vì  thật có nhãn xúc làm duyên sanh ra các thọ, thật có nhĩ tỷ thiệt thân ý  xúc làm duyên sanh ra các thọ như các ngu phu dị sanh chấp chăng? Bạch  Thế Tôn! Chẳng thật có. Bạch Thiện Thệ! Chẳng thật có. Chỉ do ngu phu dị  sanh điên đảo có chấp như thế.
Xá Lợi Tử! Vì thật có địa giới,  thật có thủy hỏa phong không thức giới như các ngu phu dị sanh chấp  chăng? Bạch Thế Tôn! Chẳng thật có. Bạch Thiện Thệ! Chẳng thật có. Chỉ  do ngu phu dị sanh điên đảo có chấp như thế.
Xá Lợi Tử! Vì thật  có nhân duyên; thật có đẳng vô gián duyên, sở duyên duyên, tăng thượng  duyên như các ngu phu dị sanh chấp chăng? Bạch Thế Tôn! Chẳng thật có.  Bạch Thiện Thệ! Chẳng thật có. Chỉ do ngu phu dị sanh điên đảo có chấp  như thế.
Xá Lợi Tử! Vì thật có các pháp theo duyên sanh ra như  các ngu phu dị sanh chấp chăng? Bạch Thế Tôn! Chẳng thật có. Bạch Thiện  Thệ! Chẳng thật có. Chỉ do ngu phu dị sanh điên đảo có chấp như thế.
Xá  Lợi Tử! Vì thật có vô minh; thật có hành, thức, danh sắc, lục xứ, xúc,  thọ, ái, thủ, hữu, sanh, lão tử sầu thán khổ ưu não như các ngu phu dị  sanh chấp chăng? Bạch Thế Tôn! Chẳng thật có. Bạch Thiện Thệ! Chẳng thật  có. Chỉ do ngu phu dị sanh điên đảo có chấp như thế.
Xá Lợi Tử!  Vì thật có bố thí Ba la mật đa; thật có tịnh giới, an nhẫn, tinh tiến,  tĩnh lự, bát nhã Ba la mật đa như các ngu phu dị sanh chấp chăng? Bạch  Thế Tôn! Chẳng thật có. Bạch Thiện Thệ! Chẳng thật có. Chỉ do ngu phu dị  sanh điên đảo có chấp như thế.
Xá Lợi Tử! Vì thật có nội không;  thật có ngoại không, nội ngoại không, không không, đại không, thắng  nghĩa không, hữu vi không, vô vi không, tất cánh không, vô tế không, tán  không, vô biến dị không, bổn tánh không, tự tướng không, cộng tướng  không, nhất thiết pháp không, bất khả đắc không, vô tánh không, tự tánh  không, vô tánh tự tánh không như các ngu phu dị sanh chấp chăng? Bạch  Thế Tôn! Chẳng thật có. Bạch Thiện Thệ! Chẳng thật có. Chỉ do ngu phu dị  sanh điên đảo có chấp như thế.
Xá Lợi Tử! Vì thật có bốn niệm  trụ; thật có bốn chánh đoạn, bốn thần túc, năm căn, năm lưc, bảy đẳng  giác chi, tám thánh đạo chi như các ngu phu dị sanh chấp chăng? Bạch Thế  Tôn! Chẳng thật có. Bạch Thiện Thệ! Chẳng thật có. Chỉ do ngu phu dị  sanh điên đảo có chấp như thế.
Xá Lợi Tử! Vì thật có khổ thánh  đế, thật có tập diệt đạo thánh đế như các ngu phu dị sanh chấp chăng?  Bạch Thế Tôn! Chẳng thật có. Bạch Thiện Thệ! Chẳng thật có. Chỉ do ngu  phu dị sanh điên đảo có chấp như thế.
Xá Lợi Tử! Vì thật có bốn  tĩnh lự; thật có bốn vô lượng, bốn vô sắc định như các ngu phu dị sanh  chấp chăng? Bạch Thế Tôn! Chẳng thật có. Bạch Thiện Thệ! Chẳng thật có.  Chỉ do ngu phu dị sanh điên đảo có chấp như thế.
Xá Lợi Tử! Vì  thật có tám giải thoát; thật có tám thắng xứ, chín thứ đệ định, mười  biến xứ như các ngu phu dị sanh chấp chăng? Bạch Thế Tôn! Chẳng thật có.  Bạch Thiện Thệ! Chẳng thật có. Chỉ do ngu phu dị sanh điên đảo có chấp  như thế.
Xá Lợi Tử! Vì thật có đà la ni môn, thật có tam ma địa  môn như các ngu phu dị sanh chấp chăng? Bạch Thế Tôn! Chẳng thật có.  Bạch Thiện Thệ! Chẳng thật có. Chỉ do ngu phu dị sanh điên đảo có chấp  như thế.
Xá Lợi Tử! Vì thật có không giải thoát môn; thật có vô  tướng, vô nguyện giải thoát môn như các ngu phu dị sanh chấp chăng? Bạch  Thế Tôn! Chẳng thật có. Bạch Thiện Thệ! Chẳng thật có. Chỉ do ngu phu  dị sanh điên đảo có chấp như thế.
Xá Lợi Tử! Vì thật có Cực hỷ  địa; thật có Ly cấu địa, Phát quang địa, Diệm huệ địa, Cực nan thắng  địa, Hiện tiền địa, Viễn hành địa, Bất động địa, Thiện huệ địa, Pháp vân  địa như các ngu phu dị sanh chấp chăng? Bạch Thế Tôn! Chẳng thật có.  Bạch Thiện Thệ! Chẳng thật có. Chỉ do ngu phu dị sanh điên đảo có chấp  như thế.
Xá Lợi Tử! Vì thật có năm nhãn, thật có sáu thần thông  như các ngu phu dị sanh chấp chăng? Bạch Thế Tôn! Chẳng thật có. Bạch  Thiện Thệ! Chẳng thật có. Chỉ do ngu phu dị sanh điên đảo có chấp như  thế.
Xá Lợi Tử! Vì thật có Phật mười lực; thật có bốn vô sở uý,  bốn vô ngại giải, đại từ, đại bi, đại hỷ, đại xả, mười tám pháp Phật bất  cộng như các ngu phu dị sanh chấp chăng? Bạch Thế Tôn! Chẳng thật có.  Bạch Thiện Thệ! Chẳng thật có. Chỉ do ngu phu dị sanh điên đảo có chấp  như thế.
Xá Lợi Tử! Vì thật có ba mươi hai tướng đại sĩ, thật có  tám mươi tùy hảo như các ngu phu dị sanh chấp chăng? Bạch Thế Tôn! Chẳng  thật có. Bạch Thiện Thệ! Chẳng thật có. Chỉ do ngu phu dị sanh điên đảo  có chấp như thế.
Xá Lợi Tử! Vì thật có pháp vô vong thất, thật  có tánh hằng trụ xả như các ngu phu dị sanh chấp chăng? Bạch Thế Tôn!  Chẳng thật có. Bạch Thiện Thệ! Chẳng thật có. Chỉ do ngu phu dị sanh  điên đảo có chấp như thế.
Xá Lợi Tử! Vì thật có nhất thiết trí;  thật có đạo tướng trí, nhất thiết tướng trí như các ngu phu dị sanh chấp  chăng? Bạch Thế Tôn! Chẳng thật có. Bạch Thiện Thệ! Chẳng thật có. Chỉ  do ngu phu dị sanh điên đảo có chấp như thế.
Xá Lợi Tử! Vì thật  có quả Dự lưu; thật có quả Nhất lai, Bất hoàn, A la hán, Độc giác Bồ đề  như các ngu phu dị sanh chấp chăng? Bạch Thế Tôn! Chẳng thật có. Bạch  Thiện Thệ! Chẳng thật có. Chỉ do ngu phu dị sanh điên đảo có chấp như  thế.
Xá Lợi Tử! Vì thật có tất cả hạnh Bồ tát ma ha tát, thật có  chư Phật Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề như các ngu phu dị sanh chấp chăng?  Bạch Thế Tôn! Chẳng thật có. Bạch Thiện Thệ! Chẳng thật có. Chỉ do ngu  phu dị sanh điên đảo có chấp như thế.
Xá Lợi Tử! Vì thật có dị  sanh, thật có Dự lưu, Nhất lai, Bất hoàn, A la hán, Độc giác, Bồ tát Ma  ha tát, Như Lai Ứng Chánh Đẳng Giác như các ngu phu dị sanh chấp chăng?  Bạch Thế Tôn! Chẳng thật có. Bạch Thiện Thệ! Chẳng thật có. Chỉ do ngu  phu dị sanh điên đảo có chấp như thế.
Phật nói: Xá Lợi Tử! Các Bồ  tát Ma ha tát tu hành Bát nhã Ba la mật đa phương tiện khéo léo, dù  quán các pháp đều vô tự tánh, đều chẳng thật có, mà nương thế tục, phát  tới Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề, vì các hữu tình tuyên nói các pháp khiến  được chính hiểu lìa điên đảo.
