Kinh Đại Bát Nhã Ba La Mật Đa
Bạch Thế Tôn! Bát nhã Ba la mật đa như thế là Phật mười lực Ba la mật đa? Phật nói: Như vậy. Vì đạt tất cả pháp khó uốn dẹp vậy. Bạch Thế Tôn! Bát nhã Ba la mật đa như thế là bốn vô sở úy Ba la mật đa? Phật nói: Như vậy. Vì được trí đạo tướng không lui chìm vậy. Bạch Thế Tôn! Bát nhã Ba la mật đa như thế là bốn vô ngại giải Ba la mật đa? Phật nói: Như vậy. Vì được nhất thiết tướng không trệ ngại vậy. Bạch Thế Tôn! Bát nhã Ba la mật đa như thế là đại từ Ba la mật đa? Phật nói: Như vậy. Vì an vui tất cả hữu tình vậy. Bạch Thế Tôn! Bát nhã Ba la mật đa như thế là đại bi Ba la mật đa? Phật nói: Như vậy. Vì lợi ích tất cả hữu tình vậy. Bạch Thế Tôn! Bát nhã Ba la mật đa như thế là đại hỷ Ba la mật đa? Phật nói: Như vậy. Vì chẳng bỏ tất cả hữu tình vậy. Bạch Thế Tôn! Bát nhã Ba la mật đa như thế là đại xả Ba la mật đa? Phật nói: Như vậy. Vì đối tất cả hữu tình tâm bình đẳng vậy. Bạch Thế Tôn! Bát nhã Ba la mật đa như thế là mười tám pháp Phật bất cộng Ba la mật đa? Phật nói: Như vậy. Vì vượt hơn tất cả pháp Thanh văn và Ðộc giác vậy. Bạch Thế Tôn! Bát nhã Ba la mật đa như thế là pháp vô vong thất Ba la mật đa? Phật nói: Như vậy. Vì việc không quên mất chẳng khá được vậy. Bạch Thế Tôn! Bát nhã Ba la mật đa như thế là tánh hằng trụ xả Ba la mật đa? Phật nói: Như vậy. Vì việc tánh hằng trụ xả chẳng khá được vậy. Bạch Thế Tôn! Bát nhã Ba la mật đa như thế là tất cả đà la ni môn Ba la mật đa? Phật nói: Như vậy. Vì việc các tổng trì chẳng khá được vậy. Bạch Thế Tôn! Bát nhã Ba la mật đa như thế là tất cả tam ma địa môn Ba la mật đa? Phật nói: Như vậy. Vì việc các đẳng trì chẳng khá được vậy. Bạch Thế Tôn! Bát nhã Ba la mật đa như thế là nhất thiết trí Ba la mật đa? Phật nói: Như vậy. Vì việc nhất thiết trí chẳng khá được vậy. Bạch Thế Tôn! Bát nhã Ba la mật đa như thế là đạo tướng trí Ba la mật đa? Phật nói: Như vậy. Vì việc đạo tướng trí chẳng khá được vậy. Bạch Thế Tôn! Bát nhã Ba la mật đa như thế là nhất thiết tướng trí Ba la mật đa? Phật nói: Như vậy. Vì việc nhất thiết tướng trí chẳng khá được vậy. Bạch Thế Tôn! Bát nhã Ba la mật đa như thế là tất cả hạnh Bồ tát ma ha tát Ba la mật đa? Phật nói: Như vậy. Vì việc tất cả hạnh Bồ tát ma ha tát chẳng khá được vậy. Bạch Thế Tôn! Bát nhã Ba la mật đa như thế là chư Phật Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề Ba la mật đa? Phật nói: Như vậy. Vì việc chư Phật Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề chẳng khá được vậy. Bạch Thế Tôn! Bát nhã Ba la mật đa như thế là Như Lai Ba la mật đa? Phật nói: Như vậy. Vì năng như thật nói tất cả các pháp vậy. Bạch Thế Tôn! Bát nhã Ba la mật đa như thế là tự nhiếp Ba la mật đa? Phật nói: Như vậy. Vì đối tất cả pháp được tự tại vậy. Bạch Thế Tôn! Bát nhã Ba la mật đa như thế là Chánh đẳng giác Ba la mật đa? Phật nói: Như vậy. Vì đối tất cả pháp năng chắnh đẳng giác tất cả tướng vậy.
Khi ấy, Thiên Ðế Thích tác nghĩ này rằng: Nếu các thiện nam tử, thiện nữ nhân từng ở quá khứ vô lượng Như Lai Ứng Chánh Ðẳng Giác, gần gũi cúng dường, phát hoằng thệ nguyện, trồng các căn lành, đưọc nhiều thiện tri thức nhiếp thọ, nay mới được nghe danh tự công đức Bát nhã Ba la mật đa như thế. Huống năng thơ tả, đọc tụng thọ trì, suy nghĩ như lý, vì người diễn nói, hoặc năng tùy lực như thuyết tu hành. Phải biết người này đã ở chỗ vô lượng Ðức Phật quá khứ gần gũi thừa sự, cúng dường cung kính, tôn trọng ngợi khen, trồng nhiều cội đức, từng nghe Bát nhã Ba la mật đa, nghe rồi thọ trì, suy nghĩ đọc tụng vì người diễn nói, như giáo mà hành, hoặc đối kinh này năng hỏi năng đáp; do phước lực đây nay hiện việc này. Nếu các thiện nam tử, thiện nữ nhân đã tùng cúng dường vô lượng Như Lai Ứng Chánh Ðẳng Giác, công đức thuần tịnh, nghe Bát nhã Ba la mật đa này tâm họ chẳng kinh, chẳng e, chẳng sợ, nghe rồi tin vui như thuyết tu hành. Phải biết người này nhiều trăm ức kiếp đã từng tu tập bố thí, tịnh giới, an nhẫn, tinh tiến, tĩnh lự, Bát nhã Ba la mật đa nên với đời này năng thành việc đây.
Bấy giờ, cụ thọ Xá Lợi Tử thưa Phật rằng: Bạch Thế Tôn! Nếu các thiện nam tử, thiện nữ nhân nghe nghĩa thú thẳm sâu Bát nhã Ba la mật đa đây, tâm họ chẳng kinh chẳng e chẳng sợ; nghe rồi thơ tả, thọ trì, đọc tụng, suy nghĩ như lý, vì người diễn nói; hoặc lại tùy sức như giáo tu hành. Phải biết ngườì này như các Bồ tát ma ha tát ở ngôi Bất thối. Vì cớ sao? Bạch Thế Tôn! Nghiã thú thẳm sâu Bát nhã Ba la mật đa như thế rất khó tin hiểu. Nếu ở đời trước chẳng lâu tu tập bố thí, tịnh giới, an nhẫn, tinh tiến, tĩnh lự, bát nhã Ba la mật đa, dễ đâu tạm thời nghe liền năng tin hiểu!
Bạch Thế Tôn! nếu các thiện nam tử, thiện nữ nhân nghe thuyết Bát nhã Ba la mật đa hủy báng chê bai, phải biết người này đời trước đối Bát nhã Ba la mật đa thẳm sâu này cũng từng hủy báng. Vì cớ sao? Bạch Thế Tôn! Các thiện nam tử, thiện nữ nhân nghe thuyết Bát nhã Ba la mật đa thẳm sâu như thế, do sức thói quen đời trước chẳng tin, chẳng vui, tâm chẳng thanh tịnh.
Bạch Thế Tôn! Các thiện nam tử, thiện nữ nhân này chưa từng gần gũi chư Phật Bồ tát và chúng đệ tử, chưa từng thỉnh hỏi, thời làm sao hành được bố thí Ba la mật đa; làm sao hành được tịnh giới, an nhẫn, tinh tiến, tĩnh lự, bát nhã Ba la mật đa. Làm sao trụ đưọc nội không; làm sao trụ được ngoại không, nội ngoại không, không không, đại không, thắng nghĩa không, hữu vi không, vô vi không, tất cánh không, vô tế không, tán không, vô biến dị không, bổn tánh không, tự tướng không, cộng tướng không, nhất thiết pháp không, bất khả đắc không, vô tánh không, tự tánh không, vô tánh tự tánh không. Làm sao trụ được chơn như; làm sao trụ được pháp giới, pháp tánh, bất hư vọng tánh, bất biến dị tánh, bình đẳng tánh, ly sanh tánh, pháp định, pháp trụ, thật tế, hư không giới, bất tư nghì giới. Làm sao trụ được khổ thánh đế, làm sao trụ được tập diệt đạo thánh đế. Làm sao tu được bốn tĩnh lự; làm sao tu được bốn vô lượng, bốn vô sắc định. Làm sao tu được tám giải thoát; làm sao tu được tám thắng xứ, chín thứ đệ định, mười biến xứ. Làm sao tu được bốn niệm trụ; làm sao tu được bốn chánh đoạn, bốn thần túc, năm căn, năm lực, bảy đẳng giác chi, tám thánh đạo chi . Làm sao tu được không giải thoát môn; làm sao tu được vô tướng, vô nguyện giải thoát môn. Làm sao tu được Phật mười lực; làm sao tu được bốn vô sở úy, bốn vô ngại giải, đại từ, đại bi, đại hỷ, đại xả, mười tám pháp Phật bất cộng. Làm sao tu được pháp vô vong thất, làm sao tu được tánh hằng trụ xả. Làm sao tu được nhất thiết trí; làm sao tu được đạo tướng trí, nhất thiết tướng trí. Làm sao tu được tất cả đà la ni môn, làm sao tu được tất cả tam ma địa môn. Làm sao tu được tất cả hạnh Bồ tát ma ha tát. Làm sao tu được chư Phật Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề. Vậy nên nay nghe thuyết Bát nhã Ba la mật đa thẳm sâu hủy báng chê bai, chẳng tin, chẳng vui, tâm chẳng thanh tịnh!
Bấy giờ, Thiên Ðế Thích bảo Xá Lợi Tử rằng: Thưa Ðại đức! Bát nhã Ba la mật đa nghĩa thú thẳm sâu như thế rất khó tin hiểu. Nếu các thiện nam tử, thiện nữ nhân đối bố thí, tịnh giới, an nhẫn, tinh tiến, tĩnh lự, bát nhã Ba la mật đa chưa lâu tin hiểu, chẳng lâu tu hành, nghe thuyết Bát nhã Ba la mật đa chẳng tin hiểu được hoặc sanh hủy báng, chưa là hiếm có. Nếu các thiện nam tử, thiện nữ nhân đối nội không, ngoại không, nội ngoại không, không không, đại không, thắng nghĩa không, hữu vi không, vô vi không, tất cánh không, vô tế không, tán không, vô biến dị không, bổn tánh không, tự tướng không, cộng tướng không, nhất thiết pháp không, bất khả đắc không, vô tánh không, tự tánh không, vô tánh tự tánh không, chưa lâu tin hiểu, chẳng lâu an trụ, nghe thuyết Bát nhã Ba la mật đa chẳng tin hiểu được hoặc sanh hủy báng, chưa là hiếm có. Nếu các thiện nam tử, thiện nữ nhân đối chơn như, pháp giới, pháp tánh, bất hư vọng tánh, bất biến dị tánh, bình đẳng tánh, ly sanh tánh, pháp định, pháp trụ, thật tế, hư không giới, bất tư nghì giới chưa lâu tin hiểu, chẳng lâu an trụ, nghe thuyết Bát nhã Ba la mật đa chẳng tin hiểu được hoặc sanh hủy báng, chưa là hiếm có. Nếu các thiện nam tử, thiện nữ nhân đối bốn thánh đế chưa lâu tin hiểu, chẳng lâu an trụ, nghe thuyết Bát nhã Ba la mật đa chẳng tin hiểu được hoặc sanh hủy báng, chưa là hiếm có.
Nếu các thiện nam tử, thiện nữ nhân đối bốn tĩnh lự, bốn vô lượng, bốn vô sắc định; hoặc tám giải thoát, tám thắng xứ, chín thứ đệ định, mười biến xứ; hoặc bốn niệm trụ, bốn chánh đoạn, bốn thần túc, năm căn, năm lực, bảy đẳng giác chi, tám thánh đạo chi; hoặc không, vô tướng, vô nguyện giải thoát môn; hoặc Bồ tát thập địa chưa lâu tin hiểu, chẳng lâu tu tập, nghe thuyết Bát nhã Ba la mật đa chẳng tin hiểu được hoặc sanh hủy báng, chưa là hiếm có. Nếu các thiện nam tử, thiện nữ nhân đối năm nhãn, sáu thần thông; hoặc Phật mười lực, bốn vô sở úy, bốn vô ngại giải, đại từ, đại bi, đại hỷ, đại xả, mười tám pháp Phật bất cộng; hoặc pháp vô vong thất, tánh hằng trụ xả; hoặc nhất thiết trí, đạo tướng trí, nhất thiết tướng trí; hoặc tất cả đà la ni môn, tất cả tam ma địa môn chưa lâu tin hiểu, chẳng lâu tu tập, nghe thuyết Bát nhã Ba la mật đa chẳng tin hiểu được hoặc sanh hủy báng, chưa là hiếm có. Nếu các thiện nam tử, thiện nữ nhân đối các hạnh Bồ tát ma ha tát, hoặc chư Phật Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề chưa lâu tin hiểu, chẳng lâu tu tập, nghe thuyết Bát nhã Ba la mật đa chẳng tin hiểu được hoặc sanh hủy báng, chưa là hiếm có. Thưa Ðại đức! Nay tôi kính lễ Bát nhã Ba la mật đa thẳm sâu. Kính lễ Bát nhã Ba la mật đa tức là kính lễ thiết trí trí.
Bấy giờ, Phật bảo Thiên Ðế Thích rằng: Kiều Thi Ca! Như vậy, như vậy! Như lời người vừa nói. Kính lễ Bát nhã Ba la mật đa tức là kính lễ Nhất thiết trí trí. Vì cớ sao? Kiều Thi Ca! Nhất thiết trí trí của chư Phật Thế Tôn đều từ Bát nhã Ba la mật đa mà được sanh ra vậy. Kiều Thi Ca! Nếu các thiện nam tử, thiện nữ nhân muốn trụ Nhất thiết trí của chư Phật, phải trụ Bát nhã Ba la mật đa. Muốn khởi nhất thiết trí, đạo tướng trí, nhất thiết tướng trí, phải học Bát nhã Ba la mật đa. Muốn dứt tập khí tất cả phiền não, phải học Bát nhã Ba la mật đa. Muốn chứng Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề, quay xe diệu pháp độ vô lượng chúng sanh, phải học Bát nhã Ba la mật đa. Nếu các thiện nam tử, thiện nữ nhân, muốn phương tiện khéo léo an lập hữu tình nơi quả Dự lưu, hoặc quả Nhất lai, hoặc quả Bất hoàn, hoặc quả A la hán, hoặc Ðộc giác Bồ đề, hoặc tự muốn học, phải học Bát nhã Ba la mật đa. Nếu các thiện nam tử, thiện nữ nhân muốn phương tiện khéo léo, an lập hữu tình nơi các hạnh Bồ tát ma ha tát khiến chẳng quay trở lại, hoặc tự muốn hành phải học Bát nhã Ba la mật đa. Nếu các thiện nam tử, thiện nữ nhân, muốn phương tiện khéo léo an lập hữu tình nơi Phật Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề, phải học Bát nhã Ba la mật đa. Nếu các thiện nam tử, thiện nữ nhân muốn dẹp chúng ma, xô các ngoại đạo, phải học Bát nhã Ba la mật đa. Nếu Bồ tát ma ha tát muốn khéo nhiếp thọ các Bí sô Tăng, phải học Bát nhã Ba la mật đa.
Bấy giờ, Thiên Ðế Thích thưa Phật rằng: Bạch Thế Tôn! Các Bồ tát ma ha tát khi tu hành Bát nhã Ba la mật đa làm sao trụ sắc, làm sao trụ thọ tưởng hành thức? Làm sao học sắc, làm sao học thọ tưởng hành thức? Làm sao trụ nhãn xứ, làm sao trụ nhĩ tỷ thiệt thân ý xứ? làm sao học nhãn xứ, làm sao học nhĩ tỷ thiệt thân ý xứ? Làm sao trụ sắc xứ, làm sao trụ thanh hương vị xúc pháp xứ? Làm sao học sắc xứ, làm sao học thanh hương vị xúc pháp xứ? Làm sao trụ nhãn giới; làm sao trụ sắc giới, nhãn thức giới và nhãn xúc, nhãn xúc làm duyên sanh ra các thọ? Làm sao học nhãn giới; làm sao học sắc giới cho đến nhãn xúc làm duyên sanh ra các thọ? Làm sao trụ nhĩ giới; làm sao trụ thanh giới, nhĩ thức giới và nhĩ xúc, nhĩ xúc làm duyên sanh ra các thọ? Làm sao học nhĩ giới; làm sao học thanh giới cho đến nhĩ xúc làm duyên sanh ra các thọ? Làm sao trụ tỷ giới; làm sao trụ hương giới, tỷ thức giới và tỷ xúc, tỷ xúc làm duyên sanh ra các thọ? Làm sao học tỷ giới, làm sao học hương giới cho đến tỷ xúc làm duyên sanh ra các thọ? Làm sao trụ thiệt giới; làm sao trụ vị giới, thiệt thức giới và thiệt xúc, thiệt xúc làm duyên sanh ra các thọ? Làm sao học thiệt giới, làm sao học vị giới cho đến thiệt xúc làm duyên sanh ra các thọ? Làm sao trụ thân giới; làm sao trụ xúc giới, thân thức giới và thân xúc, thân xúc làm duyên sanh ra các thọ? Làm sao học thân giới, làm sao học xúc giới cho đến thân xúc làm duyên sanh ra các thọ? Làm sao trụ ý giới; làm sao trụ pháp giới, ý thức giới và ý xúc, ý xúc làm duyên sanh ra các thọ? Làm sao học ý giới, làm sao học pháp giới cho đến ý xúc làm duyên sanh ra các thọ?
Làm sao trụ địa giới, làm sao trụ thủy hỏa phong không thức giới? Làm sao học địa giới, làm sao học thủy hỏa phong không thức giới? Làm sao trụ vô minh; làm sao trụ hành, thức, danh sắc, lục xứ, xúc, thọ, ái, thủ, hữu, sanh, lão tử sầu thán khổ ưu não? Làm sao học vô minh; làm sao học hành cho đến lão tử sầu thán khổ ưu não? Làm sao trụ bố thí Ba la mật đa; làm sao trụ tịnh giới, an nhẫn, tinh tiến, tĩnh lự, bát nhã Ba la mật đa? Làm sao học bố thí Ba la mật đa, làm sao học tịnh giới cho đến bát nhã Ba la mật đa?
Làm sao trụ nội không; làm sao trụ ngoại không, nội ngoại không, không không, đại không, thắng nghĩa không, hữu vi không, vô vi không, tất cánh không, vô tế không, tán không, vô biến dị không, bổn tánh không, tự tướng không, cộng tướng không, nhất thiết pháp không, bất khả đắc không, vô tánh không, tự tánh không, vô tánh tự tánh không? Làm sao học nội không, làm sao học ngoại không cho đến vô tánh tự tánh không? Làm sao trụ chơn như; làm sao trụ pháp giới, pháp tánh, bất hư vọng tánh, bất biến dị tánh, bình đẳng tánh, ly sanh tánh, pháp định, pháp trụ, thật tế, hư không giới, bất tư nghì giới? Làm sao học chơn như, làm sao học pháp giới cho đến bất tư nghì giới? làm sao trụ khổ thánh đế, làm sao trụ tập diệt đạo thánh đế? Làm sao học khổ thánh đế, làm sao học tập diệt đạo thánh đế?
Làm sao trụ bốn tĩnh lự; làm sao trụ bốn vô lượng, bốn vô sắc định? Làm sao học bốn vô lượng, bốn vô sắc định? Làm sao trụ tám giải thoát; làm sao trụ tám thắng xứ, chín thứ đệ định, mười biến xứ? Làm sao học tám giải thoát, làm sao học tám thắng xứ, chín thứ đệ định, mười biến xứ? Làm sao trụ bốn niệm trụ; làm sao trụ bốn chánh đoạn, bốn thần túc, năm căn, năm lực, bảy đẳng giác chi, tám thánh đạo chi? Làm sao học bốn niệm trụ, làm sao học bốn chánh đoạn cho đến tám thánh đạo chi? Làm sao trụ không giải thoát môn; làm sao trụ vô tướng, vô nguyện giải thoát môn? Làm sao học không giải thoát môn; làm sao học vô tướng, vô nguyện giải thoát môn? Làm sao trụ Bồ tát thập địa? Làm sao học Bồ tát thập địa? Làm sao trụ năm nhãn, làm sao trụ sáu thần thông? Làm sao học năm nhãn, làm sao học sáu thần thông?
Làm sao trụ Phật mười lực; làm sao trụ bốn vô sở úy, bốn vô ngại giải, đại từ, đại bi, đại hỷ, đại xả, mười tám pháp Phật bất cộng? Làm sao học Phật mười lực, làm sao học bốn vô sở úy cho đến mười tám pháp Phật bất cộng? Làm sao trụ pháp vô vong thất, làm sao trụ tánh hằng trụ xả? Làm sao học pháp vô vong thất, làm sao học tánh hằng trụ xả? Làm sao trụ nhất thiết trí; làm sao trụ đạo tướng trí, nhất thiết tướng trí? Làm sao học nhất thiết trí; làm sao học đạo tướng trí, nhất thiết tướng trí? Làm sao trụ tất cả đà la ni môn, làm sao trụ tất cả tam ma địa môn? Làm sao học tất cả đà la ni môn, làm sao học tất cả tam ma địa môn?
Làm sao trụ quả Dự lưu; làm sao trụ quả Nhất lai, Bất hoàn, A la hán? Làm sao học quả Dự lưu; làm sao học quả Nhất lai, Bất hoàn, A la hán? Làm sao trụ Ðộc giác Bồ đề? Làm sao học Ðộc giác Bồ đề? Làm sao trụ tất cả hạnh Bồ tát ma ha tát? Làm sao học tất cả hạnh Bồ tát ma ha tát? Làm sao trụ chư Phật Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề? Làm sao học chư Phật Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề?
Bấy giờ, Phật bảo Thiên Ðế Thích rằng: Kiều Thi Ca! Hay thay, hay thay! Ngươi nay nhờ Phật thần lực mới năng hỏi Như Lai nghĩa thẳm sâu như thế. Lóng nghe, lóng nghe, khéo nghĩ nhớ lấy, sẽ vì ngươi nói.
Kiều Thi Ca! Bồ tát ma ha tát khi hành Bát nhã Ba la mật đa, nếu đối sắc chẳng trụ chẳng học, đấy là trụ học sắc; nếu đối thọ tưởng hành thức chẳng trụ chẳng học, đấy là trụ học thọ tưởng hành thức. Vì cớ sao? Kiều Thi Ca! Vì sở trụ học cho đến thức chẳng khá được vậy.
Kiều Thi Ca! Bồ tát ma ha tát khi hành Bát nhã Ba la mật đa, nếu đối nhãn xứ chẳng trụ chẳng học, đấy là trụ học nhãn xứ, nếu đối nhĩ tỷ thiệt thân ý xứ chẳng trụ chẳng học, đấy là trụ học nhĩ tỷ thiệt thân ý xứ. Vì cớ sao? Kiều Thi Ca! Vì sở trụ học nhãn xứ cho đến ý xứ chẳng khá được vậy.
Kiều Thi Ca! Bồ tát ma ha tát khi hành Bát nhã Ba la mật đa, nếu đối nhãn giới chẳng trụ chẳng học, đấy là trụ học nhãn giới; nếu đối sắc giới, nhãn thức giới và nhãn xúc, nhãn xúc làm duyên sanh ra các thọ chẳng trụ chẳng học, đấy là trụ học sắc giới cho đến nhãn xúc làm duyên sanh ra các thọ. Vì cớ sao? Kiều Thi Ca! Vì sở trụ học nhãn giới cho đến nhãn xúc làm duyên sanh ra các thọ chẳng khá được vậy.
Kiều Thi Ca! Bồ tát ma ha tát khi hành Bát nhã Ba la mật đa, nếu đối nhĩ giới chẳng trụ chẳng học, đấy là trụ học nhĩ giới; nếu đối thanh giới, nhĩ thức giới và nhĩ xúc, nhĩ xúc làm duyên sanh ra các thọ chẳng trụ chẳng học, đấy là trụ học thanh giới cho đến nhĩ xúc làm duyên sanh ra các thọ. Vì cớ sao? Kiều Thi Ca! Vì sở trụ học nhĩ giới cho đến nhĩ xúc làm duyên sanh ra các thọ chẳng khá được vậy.
Kiều Thi Ca! Bồ tát ma ha tát khi hành Bát nhã Ba la mật đa, nếu đối tỷ giới chẳng trụ chẳng học, đấy là trụ học tỷ giới; nếu đối hương giới, tỷ thức giới và tỷ xúc, tỷ xúc làm duyên sanh ra các thọ chẳng trụ chẳng học, đấy là trụ học hương giới cho đến tỷ xúc làm duyên sanh ra các thọ. Vì cớ sao? Kiều Thi Ca! Vì sở trụ học tỷ giới cho đến tỷ xúc làm duyên sanh ra các thọ chẳng khá được vậy.
Kiều Thi Ca! Bồ tát ma ha tát khi hành Bát nhã Ba la mật đa, nếu đối thiệt giới chẳng trụ chẳng học, đấy là trụ học thiệt giới; nếu đối vị giới, thiệt thức giới và thiệt xúc, thiệt xúc làm duyên sanh ra các thọ chẳng trụ chẳng học, đấy là trụ học vị giới cho đến thiệt xúc làm duyên sanh ra các thọ. Vì cớ sao? Kiều Thi Ca! Vì sở trụ học thiệt giới cho đến thiệt xúc làm duyên sanh ra các thọ chẳng khá được vậy.
Kiều Thi Ca! Bồ tát ma ha tát khi hành Bát nhã Ba la mật đa, nếu đối thân giới chẳng trụ chẳng học, đấy là trụ học thân giới; nếu đối xúc giới, thân thức giới và thân xúc, thân xúc làm duyên sanh ra các thọ chẳng trụ chẳng học, đấy là trụ học xúc giới cho đến thân xúc làm duyên sanh ra các thọ. Vì cớ sao? Kiều Thi Ca! Vì sở trụ học thân giới cho đến thân xúc làm duyên sanh ra các thọ chẳng khá được vậy.
Kiều Thi Ca! Bồ tát ma ha tát khi hành Bát nhã Ba la mật đa, nếu đối ý giới chẳng trụ chẳng học, đấy là trụ học ý giới; nếu đối pháp giới, ý thức giới và ý xúc, ý xúc làm duyên sanh ra các thọ chẳng trụ chẳng học, đấy là trụ học pháp giới cho đến ý xúc làm duyên sanh ra các thọ. Vì cớ sao? Kiều Thi Ca! Vì sở trụ học ý giới cho đến ý xúc làm duyên sanh ra các thọ chẳng khá được vậy.
Kiều Thi Ca! Bồ tát ma ha tát khi hành Bát nhã Ba la mật đa, nếu đối địa giới chẳng trụ chẳng học, đấy là trụ học địa giới; nếu đối thủy hỏa phong không thức giới chẳng trụ chẳng học, đấy là trụ học thủy hỏa phong không thức giới. Vì cớ sao? Kiều Thi Ca! Vì sở trụ học địa giới cho đến thức giới chẳng khá được vậy.
Kiều Thi Ca! Bồ tát ma ha tát khi hành Bát nhã Ba la mật đa, nếu đối vô minh chẳng trụ chẳng học, đấy là trụ học vô minh; nếu đối hành, thức, danh sắc, lục xứ, xúc, thọ, ái, thủ, hữu, sanh, lão tử sầu thán khổ ưu não chẳng trụ chẳng học, đấy là trụ học hành cho đến lão tử sầu thán khổ ưu não. Vì cớ sao? Kiều Thi Ca! Vì sở trụ học vô minh cho đến lão tử sầu thán khổ ưu não chẳng khá được vậy.
Kiều Thi Ca! Bồ tát ma ha tát khi hành Bát nhã Ba la mật đa, nếu đối bố thí Ba la mật đa chẳng trụ chẳng học, đấy là trụ học bố thí Ba la mật đa; nếu đối tịnh giới, an nhẫn, tinh tiến, tĩnh lự, bát nhã Ba la mật đa chẳng trụ chẳng học, đấy là trụ học tịnh giới cho đến bát nhã Ba la mật đa. Vì cớ sao? Kiều Thi Ca! Vì sở trụ học bố thí Ba la mật đa cho đến bát nhã Ba la mật đa chẳng khá được vậy.
Kiều Thi Ca! Bồ tát ma ha tát khi hành Bát nhã Ba la mật đa, nếu đối nội không chẳng trụ chẳng học, đấy là trụ học nội không; nếu đối ngoại không, nội ngoại không, không không, đại không, thắng nghĩa không, hữu vi không, vô vi không, tất cánh không, vô tế không, tán không, vô biến dị không, bổn tánh không, tự tướng không, cộng tướng không, nhất thiết pháp không, bất khả đắc không, vô tánh không, tự tánh không, vô tánh tự tánh không chẳng trụ chẳng học, đấy là trụ học ngoại không cho đến vô tánh tự tánh không. Vì cớ sao? Kiều Thi Ca! Vì sở trụ học nội không cho đến vô tánh tự tánh không chẳng khá được vậy.
Kiều Thi Ca! Bồ tát ma ha tát khi hành Bát nhã Ba la mật đa, nếu đối chơn như chẳng trụ chẳng học, đấy là trụ học chơn như; nếu đối pháp giới, pháp tánh, bất hư vọng tánh, bất biến dị tánh, bình đẳng tánh, ly sanh tánh, pháp định, pháp trụ, thật tế, hư không giới, bất tư nghì giớichẳng trụ chẳng học, đấy là trụ học pháp giới cho đến bất tư nghì giới. Vì cớ sao? Kiều Thi Ca! Vì sở trụ học chơn như cho đến bất tư nghì giới chẳng khá được vậy.
Kiều Thi Ca! Bồ tát ma ha tát khi hành Bát nhã Ba la mật đa, nếu đối khổ thánh đế chẳng trụ chẳng học, đấy là trụ học khổ thánh đế; nếu đối tập diệt đạo thánh đế chẳng trụ chẳng học, đấy là trụ học tập diệt đạo thánh đế. Vì cớ sao? Kiều Thi Ca! Vì sở trụ học khổ thánh đế, tập diệt đạo thánh đế chẳng khá được vậy.
Kiều Thi Ca! Bồ tát ma ha tát khi hành Bát nhã Ba la mật đa, nếu đối bốn tĩnh lự chẳng trụ chẳng học, đấy là trụ học bốn tĩnh lự; nếu đối bốn vô lượng, bốn vô sắc định chẳng trụ chẳng học, đấy là trụ học bốn vô lượng, bốn vô sắc định.Vì cớ sao? Kiều Thi Ca! Vì sở trụ học bốn tĩnh lự, bốn vô lượng, bốn vô sắc định chẳng khá được vậy.
Kiều Thi Ca! Bồ tát ma ha tát khi hành Bát nhã Ba la mật đa, nếu đối tám giải thoát chẳng trụ chẳng học, đấy là trụ học tám giải thoát; nếu đối tám thắng xứ, chín thứ đệ định, mười biến xứ chẳng trụ chẳng học, đấy là trụ học tám thắng xứ, chín thứ đệ định, mười biến xứ. Vì cớ sao? Kiều Thi Ca! Vì sở trụ học tám giải thoát cho đến mười biến xứ chẳng khá được vậy.
Kiều Thi Ca! Bồ tát ma ha tát khi hành Bát nhã Ba la mật đa, nếu đối bốn niệm trụ chẳng trụ chẳng học, đấy là trụ học bốn niệm trụ; nếu đối bốn chánh đoạn, bốn thần túc, năm căn, năm lực, bảy đẳng giác chi, tám thánh đạo chi chẳng trụ chẳng học, đấy là trụ học bốn chánh đoạn cho đến tám thánh đạo chi. Vì cớ sao? Kiều Thi Ca! Vì sở trụ học bốn niệm trụ cho đến tám thánh đạo chi chẳng khá được vậy.
Kiều Thi Ca! Bồ tát ma ha tát khi hành Bát nhã Ba la mật đa, nếu đối không giải thoát môn chẳng trụ chẳng học, đấy là trụ học không giải thoát môn; nếu đối vô tướng, vô nguyện giải thoát môn chẳng trụ chẳng học, đấy là trụ học vô tướng, vô nguyện giải thoát môn. Vì cớ sao? Kiều Thi Ca! Vì sở trụ học không giải thoát môn, vô tướng, vô nguyện giải thoát môn chẳng khá được vậy.
Kiều Thi Ca! Bồ tát ma ha tát khi hành Bát nhã Ba la mật đa, nếu đối Bồ tát thập địa chẳng trụ chẳng học, đấy là trụ học Bồ tát thập địa. Vì cớ sao? Kiều Thi Ca! Vì sở trụ học Bồ tát thập địa chẳng khá được vậy.
Kiều Thi Ca! Bồ tát ma ha tát khi hành Bát nhã Ba la mật đa, nếu đối năm nhãn chẳng trụ chẳng học, đấy là trụ học năm nhãn; nếu đối sáu thần thông chẳng trụ chẳng học, đấy là trụ học sáu thần thông. Vì cớ sao? Kiều Thi Ca! Vì sở trụ học năm nhãn, sáu thần thông chẳng khá được vậy.
Kiều Thi Ca! Bồ tát ma ha tát khi hành Bát nhã Ba la mật đa, nếu đối Phật mười lực chẳng trụ chẳng học, đấy là trụ học Phật mười lực; nếu đối bốn vô sở úy, bốn vô ngại giải, đại từ, đại bi, đại hỷ, đại xả, mười tám pháp Phật bất cộng chẳng trụ chẳng học, đấy là trụ học bốn vô sở úy cho đến mười tám pháp Phật bất cộng. Vì cớ sao? Kiều Thi Ca! Vì sở trụ học Phật mười lực cho đến mười tám pháp Phật bất cộng chẳng khá được vậy.
Kiều Thi Ca! Bồ tát ma ha tát khi hành Bát nhã Ba la mật đa, nếu đối pháp vô vong thất chẳng trụ chẳng học, đấy là trụ học pháp vô vong thất; nếu đối tánh hằng trụ xả chẳng trụ chẳng học, đấy là trụ học tánh hằng trụ xả. Vì cớ sao? Kiều Thi Ca! Vì sở trụ học pháp vô vong thất, tánh hằng trụ xả chẳng khá được vậy.
Kiều Thi Ca! Bồ tát ma ha tát khi hành Bát nhã Ba la mật đa, nếu đối nhất thiết trí chẳng trụ chẳng học, đấy là trụ học nhất thiết trí; nếu đối đạo tướng trí, nhất thiết tướng trí chẳng trụ chẳng học, đấy là trụ học đạo tướng trí, nhất thiết tướng trí. Vì cớ sao? Kiều Thi Ca! Vì sở trụ học nhất thiết trí, đạo tướng trí, nhất thiết tướng trí chẳng khá được vậy.
Kiều Thi Ca! Bồ tát ma ha tát khi hành Bát nhã Ba la mật đa, nếu đối tất cả đà la ni môn chẳng trụ chẳng học, đấy là trụ học tất cả đà la ni môn; nếu đối tất cả tam ma địa môn chẳng trụ chẳng học, đấy là trụ học tất cả tam ma địa môn. Vì cớ sao? Kiều Thi Ca! Vì sở trụ học tất cả đà la ni môn, tất cả tam ma địa môn chẳng khá được vậy.
Kiều Thi Ca! Bồ tát ma ha tát khi hành Bát nhã Ba la mật đa, nếu đối Ðộc giác Bồ đề chẳng trụ chẳng học, đấy là trụ học Ðộc giác Bồ đề. Vì cớ sao? Kiều Thi Ca! Vì sở trụ học Ðộc giác Bồ đề chẳng khá được vậy.
Kiều Thi Ca! Bồ tát ma ha tát khi hành Bát nhã Ba la mật đa, nếu đối tất cả hạnh Bồ tát ma ha tát chẳng trụ chẳng học, đấy là trụ học tất cả hạnh Bồ tát ma ha tát. Vì cớ sao? Kiều Thi Ca! Vì sở trụ học tất cả hạnh Bồ tát ma ha tát chẳng khá được vậy.
Kiều Thi Ca! Bồ tát ma ha tát khi hành Bát nhã Ba la mật đa, nếu đối chư Phật Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề chẳng trụ chẳng học, đấy là trụ học chư Phật Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề. Vì cớ sao? Kiều Thi Ca! Vì sở trụ học chư Phật Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề chẳng khá được vậy.
Lại nữa, Kiều Thi Ca! Bồ tát ma ha tát khi hành Bát nhã Ba la mật đa, nếu đối sắc phi trụ phi chẳng trụ, phi học phi chẳng học, đấy là trụ học sắc; nếu đối thọ tưởng hành thức phi trụ phi chẳng trụ, phi học phi chẳng học, đấy là trụ học thọ tưởng hành thức. Vì cớ sao? Kiều Thi Ca! Bồ tát ma ha tát này quán sắc cho đến thức, ngằn mé trước sau giữa chẳng khá được vậy.
Kiều Thi Ca! Bồ tát ma ha tát khi hành Bát nhã Ba la mật đa, nếu đối nhãn xứ phi trụ phi chẳng trụ, phi học phi chẳng học, đấy là trụ học nhãn xứ, nếu đối nhĩ tỷ thiệt thân ý xứ phi trụ phi chẳng trụ, phi học phi chẳng học, đấy là trụ học nhĩ tỷ thiệt thân ý xứ. Vì cớ sao? Kiều Thi Ca! Bồ tát ma ha tát này quán nhãn xứ cho đến ý xứ, ngằn mé trước sau giữa chẳng khá được vậy.
Kiều Thi Ca! Bồ tát ma ha tát khi hành Bát nhã Ba la mật đa, nếu đối sắc xứ phi trụ phi chẳng trụ, phi học phi chẳng học, đấy là trụ học sắc xứ; nếu đối thanh hương vị xúc pháp xứ phi trụ phi chẳng trụ, phi học phi chẳng học, đấy là trụ học thanh hương vị xúc pháp xứ. Vì cớ sao? Kiều Thi Ca! Bồ tát ma ha tát này quán sắc xứ cho đến pháp xứ, ngằn mé trước sau giữa chẳng khá được vậy.
Kiều Thi Ca! Bồ tát ma ha tát khi hành Bát nhã Ba la mật đa, nếu đối nhãn giới phi trụ phi chẳng trụ, phi học phi chẳng học, đấy là trụ học nhãn giới; nếu đối sắc giới, nhãn thức giới và nhãn xúc, nhãn xúc làm duyên sanh ra các thọ phi trụ phi chẳng trụ, phi học phi chẳng học, đấy là trụ học sắc giới cho đến nhãn xúc làm duyên sanh ra các thọ. Vì cớ sao? Kiều Thi Ca! Bồ tát ma ha tát này quán nhãn giới cho đến nhãn xúc làm duyên sanh ra các thọ, ngằn mé trước sau giữa chẳng khá được vậy.
Kiều Thi Ca! Bồ tát ma ha tát khi hành Bát nhã Ba la mật đa, nếu đối nhĩ giới phi trụ phi chẳng trụ, phi học phi chẳng học, đấy là trụ học nhĩ giới; nếu đối thanh giới, nhĩ thức giới và nhĩ xúc, nhĩ xúc làm duyên sanh ra các thọ phi trụ phi chẳng trụ, phi học phi chẳng học, đấy là trụ học thanh giới cho đến nhĩ xúc làm duyên sanh ra các thọ. Vì cớ sao? Kiều Thi Ca! Bồ tát ma ha tát này quán nhĩ giới cho đến nhĩ xúc làm duyên sanh ra các thọ, ngằn mé trước sau giữa chẳng khá được vậy.
Kiều Thi Ca! Bồ tát ma ha tát khi hành Bát nhã Ba la mật đa, nếu đối tỷ giới phi trụ phi chẳng trụ, phi học phi chẳng học, đấy là trụ học tỷ giới; nếu đối hương giới, tỷ thức giới và tỷ xúc, tỷ xúc làm duyên sanh ra các thọ phi trụ phi chẳng trụ, phi học phi chẳng học, đấy là trụ học hương giới cho đến tỷ xúc làm duyên sanh ra các thọ. Vì cớ sao? Kiều Thi Ca! Bồ tát ma ha tát này quán tỷ giới cho đến tỷ xúc làm duyên sanh ra các thọ, ngằn mé trước sau giữa chẳng khá được vậy.
Kiều Thi Ca! Bồ tát ma ha tát khi hành Bát nhã Ba la mật đa, nếu đối thiệt giới phi trụ phi chẳng trụ, phi học phi chẳng học, đấy là trụ học thiệt giới; nếu đối vị giới, thiệt thức giới và thiệt xúc, thiệt xúc làm duyên sanh ra các thọ phi trụ phi chẳng trụ, phi học phi chẳng học, đấy là trụ học vị giới cho đến thiệt xúc làm duyên sanh ra các thọ. Vì cớ sao? Kiều Thi Ca! Bồ tát ma ha tát này quán thiệt giới cho đến thiệt xúc làm duyên sanh ra các thọ, ngằn mé trước sau giữa chẳng khá được vậy.
Kiều Thi Ca! Bồ tát ma ha tát khi hành Bát nhã Ba la mật đa, nếu đối thân giới phi trụ phi chẳng trụ, phi học phi chẳng học, đấy là trụ học thân giới; nếu đối xúc giới, thân thức giới và thân xúc, thân xúc làm duyên sanh ra các thọ phi trụ phi chẳng trụ, phi học phi chẳng học, đấy là trụ học xúc giới cho đến thân xúc làm duyên sanh ra các thọ. Vì cớ sao? Kiều Thi Ca! Bồ tát ma ha tát này quán thân giới cho đến thân xúc làm duyên sanh ra các thọ, ngằn mé trước sau giữa chẳng khá được vậy.
Kiều Thi Ca! Bồ tát ma ha tát khi hành Bát nhã Ba la mật đa, nếu đối ý giới phi trụ phi chẳng trụ, phi học phi chẳng học, đấy là trụ học ý giới; nếu đối pháp giới, ý thức giới và ý xúc, ý xúc làm duyên sanh ra các thọ phi trụ phi chẳng trụ, phi học phi chẳng học, đấy là trụ học pháp giới cho đến ý xúc làm duyên sanh ra các thọ. Vì cớ sao? Kiều Thi Ca! Bồ tát ma ha tát này quán ý giới cho đến ý xúc làm duyên sanh ra các thọ, ngằn mé trước sau giữa chẳng khá được vậy.
Kiều Thi Ca! Bồ tát ma ha tát khi hành Bát nhã Ba la mật đa, nếu đối địa giới phi trụ phi chẳng trụ, phi học phi chẳng học, đấy là trụ học địa giới; nếu đối thủy hỏa phong không thức giới phi trụ phi chẳng trụ, phi học phi chẳng học, đấy là trụ học thủy hỏa phong không thức giới. Vì cớ sao? Kiều Thi Ca! Bồ tát ma ha tát này quán địa giới cho đến thức giới, ngằn mé trước sau giữa chẳng khá được vậy.
Kiều Thi Ca! Bồ tát ma ha tát khi hành Bát nhã Ba la mật đa, nếu đối vô minh phi trụ phi chẳng trụ, phi học phi chẳng học, đấy là trụ học vô minh; nếu đối hành, thức, danh sắc, lục xứ, xúc, thọ, ái, thủ, hữu, sanh, lão tử sầu thán khổ ưu não phi trụ phi chẳng trụ, phi học phi chẳng học, đấy là trụ học hành cho đến lão tử sầu thán khổ ưu não. Vì cớ sao? Kiều Thi Ca! Bồ tát ma ha tát này quán vô minh cho đến lão tử sầu thán khổ ưu não, ngằn mé trước sau giữa chẳng khá được vậy.
Kiều Thi Ca! Bồ tát ma ha tát khi hành Bát nhã Ba la mật đa, nếu đối bố thí Ba la mật đa phi trụ phi chẳng trụ, phi học phi chẳng học, đấy là trụ học bố thí Ba la mật đa; nếu đối tịnh giới, an nhẫn, tinh tiến, tĩnh lự, bát nhã Ba la mật đa phi trụ phi chẳng trụ, phi học phi chẳng học, đấy là trụ học tịnh giới cho đến bát nhã Ba la mật đa. Vì cớ sao? Kiều Thi Ca! Bồ tát ma ha tát này quán bố thí Ba la mật đa cho đến bát nhã Ba la mật đa, ngằn mé trước sau giữa chẳng khá được vậy.
Kiều Thi Ca! Bồ tát ma ha tát khi hành Bát nhã Ba la mật đa, nếu đối nội không phi trụ phi chẳng trụ, phi học phi chẳng học, đấy là trụ học nội không; nếu đối ngoại không, nội ngoại không, không không, đại không, thắng nghĩa không, hữu vi không, vô vi không, tất cánh không, vô tế không, tán không, vô biến dị không, bổn tánh không, tự tướng không, cộng tướng không, nhất thiết pháp không, bất khả đắc không, vô tánh không, tự tánh không, vô tánh tự tánh không phi trụ phi chẳng trụ, phi học phi chẳng học, đấy là trụ học ngoại không cho đến vô tánh tự tánh không. Vì cớ sao? Kiều Thi Ca! Bồ tát ma ha tát này quán nội không cho đến vô tánh tự tánh không, ngằn mé trước sau giữa chẳng khá được vậy.
