Kính Lễ Chư Đạo Sư
Từ Ragma, Milarepa đi Junpan Nanka Tsang (1) và ở lại đó một thời gian.
Một hôm, một con khỉ cưỡi trên một con thỏ đến am của Milarepa. Con khỉ mặc áo giáp nấm, mang cung và tên làm bằng nhánh cây. [Thấy hình dạng khôi hài của nó], Milarepa không thể nín cười được. Con quỉ nói với Jetsun, “Ông vì sợ hãi mà đến đây. (2) Nếu ông hết sợ, thì hãy đi đi.” Milarepa đáp, “Ta nhận ra trọn vẹn rằng hiện thân chính là Tâm; ta cũng thấy rằng Tự Tánh của Tâm đồng nhất với Pháp Thân. Ngươi, cái hiện hồn đáng thương! Bất cứ hình ảnh nào ngươi có thể hóa hiện, đối với ta cũng chỉ là trò cười.” Vì thế, con quỉ cúng dường và thề với Milarepa. Rồi nó biến mất vào bầu trời như một chiếc cầu vồng. Nó là vua quỉ của Dro Tang.
Một hôm, những người bảo trợ của Milarepa từ Dro Tang đến viếng. Họ hỏi ông Junpan Nanka Tsang đã cống hiến ông những lợi ích gì. Trả lời họ, ông hát:
Ta khẩn nguyện với Đạo Sư của ta, Bậc Thánh.
Hãy lắng nghe, các người bảo trợ của ta, ta sẽ nói
những công đức chỗ này.
Trong tịch tĩnh tuyệt vời của Lầu Trời Junpan này
Cao bên trên, mây đen tụ hội;
Xanh thẳm và xa bên dưới, sông Tsang chảy.
Sau lưng ta nhô lên Tảng Đá Đỏ của Trời;
Bên trái ta, hoa dại đơm bông, rung rinh, phong phú;
Cạnh miệng hang ta ở, [dã] thú tới lui, kêu rống, gầm gừ;
Trên bầu trời, kên kên, ó tự do lượn vòng,
Trong khi mưa phùn rơi nhẹ từ trời [cao].
Ong vo ve, vù vù ca hát;
Ngựa cái, ngựa con nhảy nhót, nô đùa, phóng chạy
điên cuồng;
Dòng suối róc rách chảy qua sỏi đá;
Xuyên cành cây lũ khỉ nhảy và đánh đu;
Chim sơn ca hót khúc ngọt ngào.
Những âm thanh đúng lúc ta nghe tất cả là bạn của ta.
Công đức của chỗ này không thể nghĩ bàn –
Giờ đây ta kể cho các người trong lời hát.
Ô, những người bảo trợ tốt,
Cầu các người theo đường Đạo và tấm gương của ta;
Hãy bỏ ác và làm những điều thiện.
Những chỉ dạy cho các người
Từ tim ta tự phát.
Trong những người bảo trợ ấy, có một hành giả Mật Điển nói với Milarepa, “Chúng tôi cảm ơn ngài sâu xa nếu ngài rộng lượng ban cho chúng tôi những chỉ dạy thiết yếu về Thấy, Thiền Định, và Hành Động (3), như là lời chào hay món quà chào đón.”
Milarepa hát trả lời:
Ân huệ của Đạo Sư của con đi vào trái tim con;
Xin giúp con chứng ngộ chân lý Tánh Không!
Để trả lời các người bảo trợ trung thành của ta,
Ta hát để làm vui lòng chư Thiên và Phật:
Hiện Tướng, Không, và Vô Phân Biệt,
Ba cái này là tinh yếu của Thấy.
Quang Minh, Vô Niệm, và Không Phân Tán,
Là tinh yếu của Thiền Định.
Không Chấp Trước, Không Vướng Mắc, và hoàn toàn
Không Thiên Lệch
Là tinh yếu của Hành.
Không Hy Vọng, Không Sợ Hãi, và Không Nhầm Lẫn
Là tinh yếu của Thành Tựu.
Không dụng công, Không che dấu, và Không Phân Biệt, Ba cái này là tinh yếu của Giới Luật.
Nghe Milarepa hát xong, tất cả những người bảo trợ trở về nhà. Vài hôm sau, nhiều đệ tử lại đến viếng Jetsun, hỏi thăm sức khỏe và sự sống của ông, cùng chúc ông những điều tốt đẹp nhất.
Milarepa đáp lại, hát:
Con cúi đầu đảnh lễ dưới chân Đạo Sư của con.
Sâu trong rừng nơi không người dẫm bước,
Ta, Milarepa, an lạc tu tập thiền định.
Không vướng mắc và không chấp trước,
Cả bước đi và tĩnh lặng đều vui lòng.
Không bệnh tật, không bất bình thường, ta muốn
duy trì thân hư huyễn này;
Không bao giờ ngủ, ta ngồi thích nghi trong tịch tĩnh.
Ở trong Định Vô Thường, (4) ta thưởng thức niềm vui.
Liên tục trong Yoga Khí Nóng, không lạnh thật là an lạc.
Không nhút nhát hay kinh hoàng,
Ta vui vẻ theo phép tu Mật Điển;
Ta hoàn thiện tu dưỡng không gắng sức;
Không phân tán bất cứ loại nào;
Ở lại trong tịch tĩnh, ta thật là an lạc.
Đây là những lạc thú của thân.
An lạc là con đường của Trí Tuệ và Phương Tiện! (5)
An lạc là Yoga Phát Sinh và Hoàn Thiện;
phép thiền định của Hai-trong-Một.
An lạc là Bát-nhã; tỉnh giác không đến cũng không đi!
An lạc là không nói chuyện; không bạn bè và tán gẫu!
Đây là những lạc thú của ngôn từ.
An lạc là hiểu Không Chấp Trước;
An lạc là thiền định không gián đoạn;
An lạc là thành tựu không hy vọng hay sợ hãi;
An lạc là hành động không ô nhiễm.
Đây là những lạc thú của Tâm.
An lạc là quang minh không suy nghĩ và
không thay đổi bất ngờ!
An lạc là an lạc trong thanh tịnh Pháp Giới! (6)
An lạc là Sắc giới không đoạn diệt!
Khúc ca nhỏ về niềm an lạc lớn
Phát ra từ trái tim ta;
Được thiền định phấn khích,
Do hợp nhất của tri và hành.
Ai nhắm vào quả Bồ-đề
Nguyện cho người ấy theo phép Yoga này tu tập.
Các đệ tử nói với Milarepa, “Thực tuyệt diệu là những niềm vui của Thân, Khẩu, và Ý, như thầy vừa mới nói. Xin thầy nói cho chúng con biết làm thế nào được như vậy?” Milarepa đáp, “Do giác ngộ của Tâm.” Lúc ấy các đệ tử nói, “Mặc dù chúng con sẽ không bao giờ đạt được An Lạc và khoan khoái như thầy đã đạt, nhưng hy vọng rằng chúng con có thể sẽ đạt được một phần nhỏ; do đó, chúng con xin thầy cho chúng con một lời dạy rõ ràng, dễ hiểu và đơn giản để tu tập, nhờ đó chúng con có thể giác ngộ Tự Tánh của Tâm.” Vì vậy, Milarepa hát: “Mười Hai Nghĩa của Tâm”:
Con cúi đầu đảnh lễ dưới chân Đạo Sư của con.
Ô, các người bảo trợ tốt! Nếu muốn chứng ngộ
Tự Tánh của Tâm,
Các người nên tu tập theo những lời dạy sau đây:
Niềm tin, tri kiến, và giới luật,
Ba cái này là Cây Sống (7) của Tâm;
Đây là cây các người nên trồng và chăm sóc.
Không dính mắc, không chấp trước, và không mù quáng,
Đây là ba cái thuẫn của Tâm;
Chúng mang nhẹ, song che rất khỏe, Là những cái thuẫn các người nên tìm.
Thiền định, tinh tấn, và kiên trì
Ba cái này là ngựa cưỡi của Tâm;
Chúng chạy nhanh và chuồn rất lẹ!
Nếu các người tìm ngựa, đây là những con ngựa nên tìm.
Tự tỉnh, tự chiếu, và tự vui, (8)
Đây là ba quả của Tâm;
Hãy gieo hạt, và làm cho quả chín,
Hãy tinh lọc, và tinh chất sẽ hiện ra.
Nếu tìm quả, đây là những quả các người nên tìm.
Xuất phát từ trực giác của hành giả yoga,
Đây là khúc hát Mười Hai Nghĩa của Tâm ta đã hát.
Hứng khởi do lòng tin, hãy tiếp tục tu tập, những
người bảo trợ tốt của ta!
Vì vậy, những người bảo trợ ấy đặt niềm tin nhiều hơn nơi Milarepa, và đem đến cho ông những tặng vật tuyệt vời. Rồi Milarepa quyết định đi Núi Tuyết Yolmo.
Đây là câu chuyện về Milarepa ở Lầu Trời Junpan.
Chú Thích Chuyện 6
(1) Junpan Nanka Tsang là một nơi ở gần Hi-mã-lạp-sơn, có nghĩa là Lầu Trời Junpan.
(2) Sợ đau khổ trong luân hồi, đây là động cơ khiến hành giả yoga cố gắng đạt giải thoát.
(3) Thấy, Thiền Định, và Hành Động hay Thấy, Tu, và Hành (T.T.: lTa., sGom, sPsod.): “Thấy” là tri thức hay nguyên lý mà dựa vào đó, tất cả các thiền định đặt căn bản và những hoạt động tôn giáo hành xử. “Tu” là chỉ sự tập luyện Yoga về Thấy; “Hành” chỉ cảnh giới mà hành giả yoga thâm nhập trong Thấy trong khi thực hiện những sinh hoạt hàng ngày. Thí dụ sau đây minh họa những từ đó: Trong trường hợp của giáo lý Đại Thủ Ấn (Mahāmudrā), Thấy là hiểu về Tánh Không của Tâm; Tu là chiêm nghiệm về sự hiểu này; và Hành là chú tâm vào cái Thấy này trong các sinh hoạt hàng ngày, nghĩa là hành giả có thể nhớ kinh nghiệm thiền định của mình ngay cả trong khi tất cả mọi thăng trầm trong sự hiện hữu hằng ngày của mình.
(4) Vô thường: Sự giác ngộ trong các Định cao hơn sẽ siêu việt cả chóng vánh và thường còn.
(5) Trí Tuệ và Phương Tiện (Phạn: Prajṇā [và] Upāya; T.T.: Thabs. [và] Ces.Rab.): Trí Tuệ là hiểu, hay Thấy (Kiến), hay “con mắt” của hành giả, Phương Tiện là phương pháp, kỹ thuật, hay “chân” của hành giả.
(6) Pháp giới (Ph.: Dharmadhātu; T.T.: Chos.dWyin.): Thuật ngữ này có nhiều nghĩa khác nhau. Ở đây nó chỉ cái Phổ Biến, cái Vô Cùng, Tổng Thể, và những cái tương tự.
(7) Cây Sống (T.T.: Srog.Ciu.): Từ tượng trưng dùng chỉ sức sống mà sự hiện hữu của sinh mệnh con người tùy thuộc.
(8) Tự tỉnh, tự chiếu, tự vui (T.T.: Ran.Ri., Ran.gSal., RạnbDe.): Bất chấp sự kiện rằng bản tánh của Tâm là không thể miêu tả được, người ta có thể lãnh hội nó qua minh họa ba đặc tính của nó, tức là, tự tỉnh giác, tự chiếu sáng, và tự-vui, và mặc dù hiện hữu trong tất cả thời gian, những người không được điểm đạo truyền pháp không biết được. Ý thức về thức (tự thức tỉnh hay tự tỉnh giác) là bước tiến gần ngưỡng cửa Giác Ngộ; các dạng thái của tâm, tự chiếu và tự vui đã được các hiền giả Phật Giáo công bố, trong kinh nghiệm huyền bí, họ thấy rằng tâm tự chiếu và an lạc.
