Xin cho tôi, với tư cách một người Tây phương, khẳng định rằng tôi tin với sự ra đi của Bác sĩ Suzuki, đất nước Nhật bản đã mất đi một trong những người con vĩ đại nhất. Bác sĩ Suzuki là một trong những người xứng đáng đại diện cho truyền thống văn hóa Nhật, một trong những nền văn hóa quí báu nhất trên thế giới, người nhận thức rõ di sản tinh thần cần phải được truyền thừa cho thế hệ mai sau cũng như cho toàn nhân loại, và là người cống hiến trọn đời mình cho sứ mệnh đó. Điểm độc đáo trong sự nghiệp-đời người của Bác sĩ Suzuki là năng lực sáng ngời của ông trong việc dẫn giải bằng ngôn ngữ Tây phương học thuyết của Phật giáo và những phương pháp chứng nghiệm tâm linh của nó. Thỉnh thoảng, trong những buổi mạn đàm nơi ngôi nhà thanh lịch của ông ở Liêm thương, đã nhiều lần ông nêu rõ sự khó khăn, thậm chí có khi là bất khả, khi giải thích bằng ngoại ngữ cái ý nghĩa ẩn tàng của những chân lý tinh thần. Nhưng chính vì lý do đó mà chúng tôi trong thế giới Tây phương càng mang ơn ông nhiều hơn trước những nỗ lực kiên trì này trong suốt cuộc đời ông. Tại sao ông làm điều này? Chúng tôi có thể hỏi như vậy. Tôi chưa bao giờ hỏi ông câu đó, nhưng tôi nghĩ có lẽ những cố gắng của ông nhằm giới thiệu với người Tây phương về Phật giáo và những hệ phái khác nhau của nó, đặc biệt là Thiền tông và Tịnh độ tông, bắt nguồn từ tâm nguyện ông hằng nung nấu là mang lại cho họ cách hiểu dễ dàng hơn về Truyền thống Thiêng liêng quan yếu này - một thái độ rộng lượng xét vì những khắc khoải tinh thần và luân lý mà con người đang chịu đựng trong thời đại ngày nay. Chúng ta biết, nhờ Bác sĩ Suzuki và những tác phẩm của ông, nhiều người trong thế giới Tây phương đã tìm lại được mái ấm tinh thần của họ.

Nhưng hơn thế, tôi tin là còn có một động lực khác đằng sau những nỗ lực của Bác sĩ Suzuki hướng về Tây phương. Đó là khát vọng cháy bỏng của ông muốn sử dụng mọi phương sách khả dĩ để thành tựu sự hàihòa giữa những nền văn hóa dị biệt, nhằm bảo vệ các giá trị tinh thần nói chung. Ông có một niềm tin vững chắc vào tính đồng nhất siêu việt giữa các tôn giáo lớn, tính thống nhất của các học thuyết thiêng liên của họ, và cả trong ý nghĩa sâu thẳm nằm bên dưới những dị biệt về hình thức. Những diễn giải của Bác sĩ Suzuki về chủ nghĩa thần bí Thiên chúa giáo mới thật là tương hợp, và thật thú vị làm sao khi nghiên cứu về tác phẩm của ông "Chủ nghĩa thần bí: Thiên chúa giáo và Phật giáo", trong đó ông phân tích sự gắn bó giữa hai truyền thống này, một sự gắn bó không bao hàm ảnh hưởng của hệ thống tư tưởng này trên hệ thống kia, mà đúng hơn là sự tồn tại của một truyền thống siêu hình trên thế gian và trong mọi thời đại.

Trên tất cả, Bác sĩ Suzuki là một người Nhật đúng theo nghĩa truyền thống và chính xác của từ này. Ông tuyệt nhiên tin rằng Nhật Bản có một sứ mệnh đặc biệt để hoàn thành trong thời đại này của chúng ta và trong cơ cấu của toàn thể nhân loại. Sứ mệnh này là chỉ cho thế giới thấy rằng một quốc gia có thể hoàn toàn có cấu trúc kỹ thuật hiện đại mà đồng thời vẫn bảo vệ được truyền thống cổ xưa trong tính nguyên vẹn về tinh thần và nghệ thuật của nó. Thực hiện điều này, theo ông, phải là công việc quan trọng nhất của giới trẻ Nhật bản. Cốt lõi của quan điểm tổng quát của Bác sĩ Suzuki là nước Nhật phải giới thiệu cho thế giới một giải pháp tận gốc và độc đáo, vốn nằm ở chỗ quân bình - sự cân bằng - giữa những nhu cầu ngoại tại trong đời sống hiện đại và những nhu cầu nội tâm cấp thiết của sự chiêm nghiệm và cuộc sống truyền thống, như thể hiện trong Phật giáo và Thần đạo. Cuộc sống hiện đại đại diện cho những ngẫu nhiên của hiện hữu, trong khi cuộc sống truyền thống, từ sự chiêm nghiệm hướng về nghệ thuật và thủ công, đại diện cho cái Tuyệt đối, cái Vô hạn, vốn mang ý nghĩa cho thân phận con người.

Bác sĩ Suzuki là một trong những tâm hồn lớn nhất trong thời đại của ông, là một thiện nhân khả ái. Chúng ta, những người bạn ngưỡng mộ ông, sẽ đau buồn khi mất ông, nhưng thiên tài của ông vẫn còn mãi qua sự nghiệp ông để lại cho chúng ta.