Đối với một người theo truyền thống “ thiền Tám phút ” mỗi ngày thì ý nghĩ đi dự một khóa thiền Vipassna mười ngày là một điều chỉ lởn vởn trong tiềm thức là tiếng gọi mơ hồ thúc giục, nhưng luôn bị đè ép xuống tận cùng trong sâu thẳm với bao lý do ‘xác đáng ‘như không có phương tiện di chuyển ; bận rộn thế này làm gì có thể bỏ mười ngày mà đi ; thời gian ngồi thiến lâu quá ảnh hưởng đến sức khỏe thì khốn ,v..v..

Nhưng tháng tư này , chị tôi muốn đi dự khóa thiền đó . Từng là ngưới hay hô hào mọi người tronh gia đình đi thiền , mà giờ thoái thác thì cũng kỳ ; vã lại tôi tự nghĩ là chị tôi có lẽ thiền tập còn kém mình , mà chị còn dám đi  ‘ thử nghiệm ’ ;thì mình không lẽ từ chối . Thế là tôi ghi danh , vì sĩ diện , vì tò mò , vì muốn thử sức …tất cà mọi lý do , trừ ra lý do đi là để thanh lọc tâm mình .

Dầu gì đi nữa , từ lúc ghi danh cho đến ngày lên đường cũng là một khoãng thời gian không bình lặng trong tâm hồn tôi .Thú thật chỉ đọc bằng nội quy , xem thời khóa biểu , thì một kẻ yếu bóng vía như tôi cũng bị ám ảnh đêm ngày . Mười ngày giữ im lặng . Không được dùng buổi chiều . Mỗi ngày ngồi hành thiền từ 8-11 tiếng ( !!! ) Tôi nghĩ là những người có ý chí sắt đá hoặc bạt mạng mới dám ghi tên dự khóa thiến này ( dĩ nhiên ,trừ những vị đã có thâm niên thiền tập ).

Tôi chỉ là kẻ phóng lao , phải theo lao .

Rồi ngày đi cũng đến . Khóa thiền được tổ chức tại thành phố Kaufman của hạt Kaufman , bang Texax .Từ Dallas ,nơi chúng tôi trú ngụ , đến Kaufman không xa mấy . chỉ khoảng hơn tiếng đồng hồ lái xe .Và cái bản đồ điện tử rạch ròi đến từ dặm đường đã chỉ chúng tôi đến nơi không sai lệch . So với Dallas thì Kaufman có vẽ thanh bình hơn với nhiếu trang trại nhỏ , nhà cửa thưa thớt , nhà này cách nhà kia bằng những cánh đồng , những mảnh vườn rộng .Trung tâm thiền nằm sâu trong khu yên tỉnh như thế . Từ ngoài đường có cái bảng đề Vipssana màu xanh , hướng dẫn quẹo vào một con đường thơ mộng , với hai hàng cây xanh biếc lá .Trung tâm thiền không hoành tráng , hiện đại như chúng tôi nghĩ , mà chỉ là những dãy nhà rải rác trong một khuôn viên rộng lớn , có nhiều cây xanh .

Phòng ghi danh hôm nay rộn rịp bao thiền sinh cũ, mới lục tục đến ‘trình diện’, nhận phòng và để được giới thiệu đôi “ tục lệ” trước khi nhập gia .

Ngày 0 : chúng tôi được đón tiếp khá nồng hậu .Mỗi người được ở một phòng riêng , dầu diện tích khá khiêm tốn nhưng đầy đủ tiện nghi , với nhà vệ sinh , phòng tắm riêng .Còn được phép nói chuyện cho đến 8 giờ tối nay ,nên ai cũng tranh thủ hỏi han nhau.Nhất là các thiền sinh mới , gặp thiền sinh cũ hỏi kinh nghiệm vì sợ rằng mình không qua nổi mười ngày “tập huấn “ này . Dĩ nhiên trong số đó có tôi. Lòng đầy lo âu,tôi kéo vali về phòng , có cảm giác như một sinh viên mới nhập trường , mà tương lai là mười ngày dài trước mặt .

Ngày  1 : 4 giờ sáng , kẻng đánh thức vang rền .Tôi lăn trở trên chiếc giường chật hẹp , muốn kệ nó cho rồi , nếu không nghĩ đến gánh nặng của việc mình đang thụ hưởng ‘của đàn na tin thi “. Căn phòng  này , đèn nước , những bửa ăn , những giây phút được yên tĩnh ngồi thiền , những bài pháp thoại , thơi gian của hai vị thiền sư phụ giáo , thời gian công sức của những thiền sinh tình nguyện giúp đở , phục vụ chúng tôi …Tất cả đếu là những từ những nhà đóng góp hảo tâm , các thiền sinh cũ .Tôi nghĩ ngài Goenka thật là tâm lý . Nếu như chúng tôi được đóng tiền khi đến đây thì tâm lý của người mua dịch vụ sẽ không khỏi khởi lên trong những tâm hồn còn đầy tính toán này . Nhưng không , tất cả đều miễn phí thì làm sao kẻ thụ hưởng dám không làm đúng theo những điều mình đã cam kết trong nội quy ?

Ngày  2 : Những  giờ phút ‘trăng mật ‘qua đi nhanh chóng .Buổi sáng đầu tiên , sau một giờ thiền còn được tự do trở về phòng tự thiền hay nghĩ ngơi . Nhưng ngay buổi chiều đó là gần hai tiếng rưỡi phải có mặt trong thiên đường , với khoảng 5 phút nghỉ giải lao giữa buổi . Và dĩ nhiên bắt đầu từ hôm nay , là sáng cũng như chiều và tối , đều phải có mặt trong thiên đường hành thiền và nghe pháp thoại , tổng cộng ít nhất hơn 8 tiếng . Ôi ! chỉ ngồi và thở mà sao cả người tôi nặng như đeo đá . Chỉ có điều lạ là ở nhà ngồi thiền dù chỉ 10 phút là tôi đã hôn mê hết phần nửa thồi gian , vậy mà ngồi trong thiền đường tối âm u này thì tôi thấy mình tỉnh thức làm sao . Không lẽ chỉ nhìn những tấm lưng thẳng như những bức tượng phía trước mặt khiến mí mắt tôi sợ đến nỗi không dám cụp xuống .

Ngày 3 : Ai đó bảo tôi , nếu qua được ba ngày , thì sẽ trụ được đến mười ngày . Tôi nhớ hôm qua , tôi đưa mắt nhìn chị tôi thầm hỏi “ chịu có nổi không ? muốn về không ?” Tôi chỉ mong chị tôi lên tiếng than phiền để tôi có lý do mà khăn gói đi về . Khó quá , khó quá . Tôi nhủ thầm , đau chân , đau hông , đau mông , đau đầu …bao nhiêu thứ đau . Rồi lại còn đói nữa chứ , ba buổi chiều nay với chỉ ly nước gừng, một trái táo , một trái cam , hình như mỗi buổi tối , bụng tôi đều cồn cào lên tiếng . Tối tôi còn chiêm bao cả thức ăn . Ôi ! tôi chỉ mong tìm được một lý do chính đáng nào đó để ra về …Nhưng chị tôi mím môi ,lắc đầu ,mặt đầy cương quyết . Thiệt là thất vọng .

Ngày  4 : Ngày của Vipassana . Nghĩa là trong ngày phải có ít nhất 3 lần , mỗi lần một tiếng ngồi với quyết tâm , không được thay đổi vị thế . Tôi nhắm mắt , và nghiến răng . Những cơn đau như bùng vở khắp châu thân . Chân của tôi hay mớ bùi nhùi vô cảm ? vai tôi có phải gáng hàng ngìn tảng đá ? 60 phút của thiên thu bất tận ? không lẽ nào thời gian đã ngừng trôi chảy ?

Ngày  5 :  Mỗi ngày có lẽ cuộc chiến của tôi càng thêm căng thẳng . Mỗi ngày tôi đầu thấy hình như mình không thể vượt qua  Tôi đã tự xếp mình vào thành phần “bất hảo’. Không dám so sánh với những thân hình dường như bất động trước mặt ( bất hảo vì tôi hiểu những lần tôi trở mình thì trong thiền đường vắng lặng –im ắng đến độ dường như người ta còn nghe được hơi thở của nhau – lại lao xao tiếng động vì chân tay rã rời , lại có thể làm động tâm của những người bên cạnh ) Tôi quay vào soi chính mình thôi . Hôm qua trong một tiếng thiền tập , tôi đã 15 lần đổi chân , hôm nay chỉ còn 8 , 9 lần .Nhận ra như thế tôi thấy phấn khởi lên đôi chút , nhưng buổi tối nghe pháp thoại mới biết tôi đã sai , người ta không nên so sánh dẫu với chính bản thân mình !

Ngày  6 : Cứ nhu cái máy đã được lập trình . Mỗi nửa giờ là chân tôi lại căng cứng .Hỏi tất cả  chân ,tay ,đầu, mình , chúng đếu than đau Còn bao lâu nữa thì tiếng của Ngài Goenka vang lên như tiếng kẻng báo giờ , như hiệu lệnh giải thoát ? còn bao lâu nữa thì tới đích ?Vận động viên còn có cái đích để nhắm tới . Năm phút tới , nữa cây số cuối cùng . Tất cả đều là những tín hiệu để tăng thêm sức mạnh cho người trong cuộc đua . Nhưng thiền sinh thì không có cái đích , không được ngóng trộng , chờ đợi . Cứ ngồi và buông xà ,buong xả , buong xả…

Ngày 7  : Thôi bây giờ không còn nghĩ đến bỏ cuộc nữa , nhưng lại thay bằng tâm lý ngóng trông . Hôm nay còn 4 ngày , mai còn 3 ngày , còn 2…Gắng lên , gắng lên .Tôi tự nhủ mình . Chấp nhận . Chấp nhận . Tôi tự nhủ dỗ mình ,chấp nhận nỗi đau như một vô thường . Chấp nhận nỗi đau để nghe nó rã ra nơi thân .Rồi lại đau . Rồi lại qua mặc cho mấy cái dây thần kinh cột sống L5,L6 gì đó của căn bệnh thần kinh tọa cũ , lại run lên bần bật như những sợi dây đàn dưới bàn tay nhấn nhá của người  nghệ sĩ.Rồi cái đau như dồn nén lại từng cục . Nặng nề , Trì kéo , Chấp nhận ,Chấp nhận , Buông xả , Buông xả .

Ngày 8 : Hôm nay hình như phép màu đã xảy ra . Sáng nay sao sung sức vậy ? Nhẹ nhõm quá , không đau ,không bắt gặp mình chờ điợ tiếng ‘sư tử’ trờ mình đánh thức thiền sinh bằng tiếng rống trầm ấm của mình . Có lẽ vì chỉ còn hai ngày nữa . Hai ngày nữa là tôi làm được điều tưởng chừng không bao giờ làm nổi :tôi đã trụ được mười ngày của khóa thiền Vipassna .Buổi sáng tôi về phòng sớm . Đi thong thả từng bước. Đếm hơi thở trong từng bước chân .Trời xám nhưng không lạnh .Gió nhẹ , mùi thức ăn từ nhà bếp thoảng trong không gian . Đến ngồi bên ghế đá , mặt hồ nhỏ trước mặt lặng im , không dợn sóng ( Có phải Walden Pond của HD Thoreau ?) Tiếng chú chim gõ mõ nghe cộp , cộp ,cộp .Chiều Chiều Chiều , nghe vang vọng trong sự tĩnh lặng . Dưới chân tôi , một chú sâu đangco mình , ủ ấm . Một buổi sáng hạnh phúc tuyệt vời mà lâu quá rồi , tôi dường như không nhớ có một thứ hạnh phúc như thế .

Ngày 9 : Hộm qua là ngày của thiên đàng , hôm nay lại rơi xuống địa ngục. Laị một giờ của thiên thu bất tận . Cũng giống như cuộc đời với những thăng trầm .Hôm qua thiền nhẹ nhàng , hôm nay lại rơi trờ lại trạng thái của những ngày đầu .Không biết lúc nào tiếng thiền sư vang lên để kết thúc buổi tọa thiền , cũng như không biết lúc nào thì tiếng gọi của tử thần nhắc đến tên ta . Hãy bình thản , hãy nhắm mắt chờ đợi

Tối nay qua pháp thoại mới biết những điều tôi cho là nghịch lý , hay không cần thiết cho khóa tu như sự im lặng thánh thiện , không ăn buổi chiều ,không phải đóng tiền cho khóa tu v.v…là những điều thực tập mà ngài Goenka muốn chúng tọi trải nghiệm theo hạnh xã ly / xuất gia . Có thể nói giồng như chúng tôi tập tu trong mười ngày này vậy .Giá mà được giải thích trước như thế , có lẽ tôi sẽ trân quý hơn những giờ phút giữ im lặng , tôi đã bớt háu ăn ,tôi đã tỉnh tấn hơn …Ôi ! thôi đã muộn mất rối !

Ngày 10 : Tâm chộn rộn . Thân chộn rộn , chung quanh ai cũng chộn rộn , chuẩn bị cho ngày cuối của khóa tu . Ai cũng hớn hở , vui vẻ vì đã vượt lên bao khó khăn , thử thách của bản thân để không bỏ cuộc .Mọi người đã được trò truyện . Mười ngày im lặng , bao tâm tư dồn nén dường như được khơi mạch tuôn trào …Bây giờ thì chúng tôi đã được công nhận là thiền sinh cũ , chúng tôi được ‘cúng dường ‘để phần nào đáp lại những gì mình đã hưởng thụ từ những người đi trước  . Mong là những người đi sau chúng tôi cũng được hưởng những tiện nghi mà chúng tôi đã được hưởng trong mười ngày ở tại trung tâm thiền Vipassana của Ngài Goenka .

Thay lời kết :

Khóa tu của chungq tôi đã viên mãn . Mười ngày ở thiền viện Vipassana này sẽ là những ngày khó quên trong cuộc đời của những người có mặt ở đây . Dù chúng tôi có tiếp tục với truyền thống tu này hay không , chúng tôi vẫn nợ nhiều tấm lòng một lời cảm ơn…

Trước hết là Ngài Goenka, người trong suốt 20 năm qua , đã không mệt mỏi thành lập các trung tâm thiền , tổ chức những khóa học thiền như thế này ở nhiều nơi trên khắp thế giới : Ấn Độ , Canada , Mễ Tây Cơ , Mỹ …Và mới đây nhất là ở Việt Nam . Dầu không được hân hạnh gặp Ngài , nhưng sau mười ngày, tiếng nói ồm ồm ma lúc đầu làm tôi phát hoảng – của Ngài khi hướng dẫn chúng tôi từng bước tọa thiền , khi xướng tụng các bài kinh trở nên quen thuộc lạ lùng .

Xin cảm ơn hai vị thiền sư phụ giáo , những người luôn có mặt bên chúng tôi những lúc hành thiền , chăm chú lắng nghe , giải thích nhiều thắc mắc của chúng tôi , cũng như kiên nhẫn chờ đợi không mõi mệt sự trễ nãi dường như đã thành thống lệ của nhiều thiền sinh ở mọi buổi hành thiền chung .

Ngày đầu tiên ,trong buổi sinh hoạt giới thiệu về trung tâm thiền cũng như nhân sự ,cô gái trẻ T,A là người quản lý bên nữ nói “ Chúng tôi có mặt 24 / 24 để giúp đở dì , các chị các em … “ tôi đã mĩm cười hoài nghi . Nhưng những ngày sau đó , cô gái trẻ mà rất chửng chạc , bản lĩnh đó là chỗ chúng tôi tìm đến với bất cứ lý do gì . Bốn giờ sáng , TA là người đi suốt dọc hành lang các phòng bên nữ , để đánh kẻng kêu chúng tôi dậy . Mỗi giờ vào thiền đường , chính TA  đi kiếm từng chiếc gối còn trống , tất bật đi kêu gọi các thiền sinh đến trể cho tới khi tất cả đã yên vị trên gối thiền , cô mới ngồi xuống gối của mình . Trưa , khi mọi người tranh thủ nghỉ, ngủ , cũng là TA ngồi ở cửa thiền đường , sắp xếp cho chúng tôi được vào gặp thiền sư vấn đáp .Phòng ở không ổn , toillet trục trặc , cần suất ăn đặc biệt buổi chiêu , cần gặp thiền sư …tất cả đều được TA chu đáo giải quyết , nhanh chóng , trầm tỉnh . Xin cám ơn TA vể những sự giúp đở này .

Và còn bao nhiêu người vô danh khác nữa , Những người lặng lẽ trong bếp chuẩn bị bửa ăn cho chúng tôi mỗi sáng , trưa , chiều . Những người dọn dep phòng ốc , người ghi danh , người in ấn … Và cuối cùng là xin cảm ơn chị tôi , về một lời ‘rủ rê ‘ thiện lành .      Xin cám ơn tát cả .

DIỆU LIÊN LÝ THU LINH

Tạp Chí Văn Hoá Phật Giáo 129